- FICTION - Yesterday
“Min kalsan suh. Min kalsan la eng tin nge ka awm ang? Min ngaihtuah lo
em ni?”
Chu zawhna chu chhan a va harsa
tehreng em! University exam chhan ang mai mai zawng a ni hauh lo mai. Zawhna
min zawttu sipai bâng fanu pahnih zinga a naupang zawk, nula hleitling zet
zawt, sam sei ngil nalh zet mai leh rimtui zet mai chu mi ngai ve hle leh ka
insawn tur huphurh ve hle ni awm tak hian a meng hnuai lap a. A kut ding lam
chuan ka banah min kuahin a vei lam chuan a kut tin chu a seh niap niap a. A
thaw ri sêk sêk leh a taksa khur der der te, a rimtui inhnawih nam chik chêk leh
a kut lum thar thar te chu aw, tawrh a va har tehreng em! Hetiang boruakah meuh
hi zawng mipa tumah a patlin theih loh a, pasalṭha pawh a pasal ṭhat theih loh a ni ber.
Tlangval luhlul ve tak leh sehhel
ve tak, college kan kal lai pawha a hmatawng ni ve phâk, ramvah nikhua pawha
kei ka ni inti ve ṭhin chu ka tuiral a ni ber e. Mipa tana harsatna paltlang
harsa ber leh khirh ber, khawvel dang zawng zawng pawh min theihnghilhtir vek thei
khawpa thil tithei nula mittui chuan ka ban chu tunah hian a far huh mêk a, a
far zat chu chhiar kher lo mah ila ka ngaithla reng a. Theih ni se bûrah dah
khawl a, ka kalna apianga ken zel tak ka nâp a ni.
November thla tawp lam zan reh ruih
mai leh thla de tir tlâk tum inbuatsaih vel chuan keini pahnih inkara harsatna
meisi de ve ve chu meipui râpthlâk takah a chantir mêk a ni. Thlang lam aṭanga
zanlai thlifim rawn tleh chho heuh heuh te, thinghnah innawk ri seng seng te,
zan sava hram lauh lauh leh rannung dang hram chiah chiah te chu ka ngaithla
pah a. Ka rilru chuan college kan kal laia kan sak liam mai mai ṭhin
Beatles hla pakhat
Yesterday love was such an easy game to play
Now I need a place to hide away
Oh, I believe in yesterday
tih hla kha
a lo lang a. Ni e, hmanah kha chuan hmangaihna kawngte hi phei fai deuh hun mai
tur leh mâm hun mai turah khan kan ngai ṭhin a. Nuam hlirin emaw min hmuak kan ti
mai a nih kha. Chu’ng hun lai chuan tu emaw hi hmangaihin tu emaw chuan min
hmangaih lêt ve se khawvel hi nuam hliah hliah a, êng no nghelh a, a rim pawh
tui hle turah hian kan ngai ṭhin. Engemaw chenah chu chu a dik pawh a
dik e. Hmangaih chawr no hlim chu a duhawmin a pâr rim pawh a tui asin.
Thla êng no nghulh mai chuan kan thlang luiruam chu a chhun êng ruih a.
Mi pakhat, khawvel zawng zawnga amah ang tur reng reng awm lo nena kan inzuina
mual, nuam zawng zawng nei zova hmangaihna pâr kan tlan dunna mual ngei mai te
chu thla êngah chuan chhim leh hmar zawngin a inkham phei ruih mai a. Len den
chhuanlama kan inzui nilênna Vâu lui ruam leh maupui hmun hring dup ṭhinte
chu a lang chiang ngei mai.
“Min
duh ve tak tak ni la chu i kal lo tawp ang.”
Sawi tur ka nei ve lo. Ni e, ka kal avanga amah duh tak tak lo anga min
ngai a nih chuan ka duh tak tak lo va,
ka lo hmangaih ve tak tak lo pawh chu ni ve tawh mai rawh se.
“Min
ngaidam thei ngang lo em ni?”
Ka ngaihdam avanga thil awmdan hi danglam thei chu ni se thu delhkilh
chhe tê mah awm lovin ka ngaidam hmak thei. Hmangaih te ngaihdam tluka nuam leh
awlsam hi khawvelah a awm lo asin. Ngaihdam ka châkzia te, ngaihdam tura ka
inpeihzia te, ngaihdam tuma ka inngaihtuah nasatzia te, ngaidam tura hei chen
ka pan dan te, ngaidam tura ka rilru ka buatsaih dan te, tlawm leh zah ka dawn
lohzia te kha hria se ka va ti em! A dik tak chuan ngaihdam a dil hma daih,
chanchin ka hriat tirh aṭang khan ka lo ngaidam daih tawh a, engtikah emaw chuan a lo
kir leh ang a, a hma aia thûk zawk leh ril zâwk khan kan inhmangaihna pâr zû
chu kan tlan leh ang tih hi ka lo thlir ni tin zawk a ni.
Tunah erawh chuan engkim mai chu tlângchhipa khaw awm a thuhrûk theih loh
ang tlukin a chiang tawh a. Tunhma anga hmangaihna par tlan dun leh lungrual
taka len dun leh chu Tuirial lui a lehluan thei lo tluka thil awm thei lo a ni
tawh. Kan hmangaih ber te hi kan ta tur chu ni zel se mittui far fap fapa, “I
tel chuan ka dam zo lo vang,” titu chu chatuan thleng pawha ka ta tur a ni.
“Thihna
chauh lo chuan min ṭhen suh se aw,” tia thu ka
tiampui nula hmelṭha leh duhawm, fel chungchuangi lakah chuan bihruk a, amah hmu
tawh reng reng lo tura ka inthiarfihlim a ngai ta si. Lunglêngin ka kûr nasa
dawn tih te, ka thinlung hliam thi zawih zawih chu ka damchhung zawngin a ser
dawn tih pawh hre reng mah ila, he hlain
“Now I need a place to hide away
Oh, I believe in yesterday,”
a tih ang
kha ka dinhmun chiah chu a ni ta. Thihna kher lo pawh hian hmangaihte hi min lo
va ṭhentir
thei tehreng em! Hmanni lawk kha chuan damchhunga lêng dun tur inkawm khan kan
inkawm a. Thihna piah thlarau khawvelah pawh Tualvungi leh Zawlpala anga indi
rial rial turin thu kan tiam a nih kha. Pangchang takin ka awmah chuan a bei a.
Ka kawrkilhna phelhin a kut veilam chuan ka âwm bâwr chu min hiahsak neuh neuh
a. Kei chuan zanlai thlifimin a sam a len phêt dawr dawrte chu lo huikhawmsak
pahin a biangah chuan huatthlala lo fahran mai hian ka han piai zauh a. “I piai
nâ a nia,” tih paha min rawn melh chho ralh chu piai nawn leh tura sawmna
duhawm tak a nih avangin a hmâ aia na zawk mah tur hian a biang no chek mai leh
vâr sar mai chu ka han piai nawn leh a. Haw lo tih hriat fahrana min han melh
nawn leh chu zawi tê hian ka lo fâwp ta a. Thil dang kan sawi zui lo.
Yesterday, all my
troubles seemed so far away
A ngik feih feih a.
Pawm tawh lo tawp tur nia ka inhriat
hnu-ah duhthawh takin kan inpawm leh a, fawp tawh miah lo tura ka intiam tawh
hnu-ah lungchim tak, thawhchham lo chauhin a hmui nel thep mai leh dang bei mai
chu ka fawp vawng vawng a. Kan inbiak leh theih pawh ka rin tawh loh hnua a aw
ka han hre leh chuan mawi hi ka han tithar leh khawp mai a. A thaw ri tal hriat
pawh thil hlu a ni. Kalsan hlen tura ka intiam tawh hnu-ah hmuh loh hlauvin hei
chen hi ka kal leh chu a ni si a.
“Kan
inhmuh hmasak ber ni te kha a va ngaihawm ta em!”
Kum hnih kal ta khan thingtlang khaw
pakhat, kan khua aṭanga mêl engemaw zât, hmêlhriat pawh ka neih mang lohna
khua-ah chuan sawrkar hna thawk turin ka inak chhuak a. Ka chuanna tur Sumo
hnung ber tlarah chuan nula pakhat hi a lo ṭhu tawh a. Ka va ṭhu lût ve chu min lo kian
sawk sawk a. Kum 25 mi vel tur nula sam sei hnelh hnawlh, inkhaithli zaih mai
leh nui mawi tak mai bula ka ṭhu tur chu tu nge a nih hre lo mah ila ka
lawm ngei mai.
Kawng chanve kan thlen chuan kan hming leh khua, hnathawh leh chhungkaw
chanchin tlangpui kan inhre hman tawh a. Dâwt a sawi lo a nih chuan nula
hnahkhat, sava thlawk lai tluka zalen leh awlthawng a ni. Heng zawhna chi hrang
hrang: Eng vanga an khua-ah chuan kal tur nge ka nih? Tute inah nge ka thlen
dawn? Khawi lam aṭanga lo kal nge ka nih? An khua-ah chuan eng ti tura kal nge
ka nih? Ka cham rei dawn nge cham rei dawn lo? Khawiah nge lehkha ka zir ṭhin?
Nupui nei lai nge ka nih tlangval hnahkhat? Unau eng zat nge kan nih? Ka nu leh
pate an la dam em? tihte hi a hre duh tak tak nge min zawt satliah tih phei
zawng ka hre lo naa min zawh miau avangin ka hrilh ta vek mai a ni.
Tlangval thil zâwt chik lutuk leh ti
kher kher nih hi ka hlauh zawng tak chu a ni naa a chanchin tlangpui, tlangval
tana information hriat nuam tawk vel tur chu ka zawt chhuak ve tho mai. A nu
leh pa hnathawh te, an unau zât te, eng nge a tih ṭhin te, Aizawl a kalna
chhan te, Aizawla a thlen in te leh a tum aia a cham rei takna chhan te chu
darkar thum chhungin kan inhriatsak vek hman bawk. Tichuan hlim taka an khua chu thlengin kan
inmang ṭha
ta a ni.
Ka hnathawhna tur office-a thawk ve
chhungkaw pakhat, Aizawl lam aṭanga ka hmelhriat sa chu ka pan a. Ka
thlen zan chu an inah ka riak a. A tukah ka awmna tur quarters te reuh tê chu
min thenfaisak a. Chumi zan aṭang chuan ka riak hrang nghal a. Zanriah
erawh chu kan pu berin an ina ei turin min sawm a, hmun dang ka pan ngam lo. A
tuk nilêngin office-ah ka awm a. Zan lamah ka quarters chu ka singsa zo thei a.
Lung muang ang reng takin chumi zan aṭang chuan ka inkhawr hrang ve ta a ni.
Thingtlang sawrkar office a ni naa kan
hna ngah lai a nih avangin kan buai nileng ṭhak ṭhak a. Chuvangin ṭhenrual pawh ka kawm hman
lawk lo. Chawlhkar khat hnu-ah kan buai zualpui a reh a, zanah te pawh ka lêng
hman ve ṭan
ta a ni.
“I
rawn lên hmasak ber zan te kha ka hre reng asin.”
Dawr pakhata ka chawhmeh lei laiin sumo-a ka chuanpui nula, nula hmel ṭha leh
duhawm zet mai Maruati chu badminton raket bawm ak chung hian a rawn lang ve
hlawl mai a. A inkhelhna thawmhnaw hâk lai leh a hmêl chu a inhmeh ngei mai. A
sam chu a tukhum lamah a ṭawn a, a inkhel hah chu a sen tai têk a. A biang sen mam han
mai leh a hmui sen siah mai chu hmuhnawm ena en tham a ni zawk hial awm e.
Chutih lai chuan ka mamawh zualpui ka lei zo tawh a, ipte-ah ka khung vel mêk a
ni. Mi rawn nuih var var pah hian, “I va rawn lêng duh lo ve?” a ti a. A rawn
lût ve ang a, kan inbe zawm ang chu tih nâka lai chuan rawn lût lovin a kal leh
ta daih mai a. Ka chhâng hman ta lo. Mahse dawr nghâktu nu, nu thau hmiah
hmuah, ṭawng
duh zet mai chuan, “Kha nula kha kan khaw nula-ah chuan a fel ber awm e. Kan
chhuang teh a nia. A hmêl chang a ṭha lo; a rilru te hlei hlei hi a nia ṭha chu
ni. Zan khat na na na chu va rim ve ngei ngei ang che,” a ti a. Kei chuan,
“Chutiang nula fel leh hmel ṭha te chuan mi pawh an duh ve awm si lo
va, kan ngal tha a hah thlawn mai mai lo maw,” tiin ka han induh der ve a. Ani
chuan, “Mipain a tihdan i thiam phawt te chuan engah nge hmeichhia te chuan an
han duh loh ang che le. Tlangval hmelchhe hmingthang Maurawkela pawhin a tihdan
a hria a, an lal nula hmel ṭha a tlawm der mai asin. A engamah hmâa i tlawm sa duai te
chuan tuin nge duh reng ang che?” tiin mi a lo lehzilh ta hrep mai a. Kei
chuan, “A tihdan chu kan thiam ve miau si lo alawm le,” ka ti a. Min chhan
hmâin mi dang an lo lût a, a dawrtu dangte tan hnawksak mai dawna ka inhriat
avangin ka chhuahsan ta a.
Sumo kan chuan dun laia an inawmna a
sawi kha ka la hre reng a. Chumi zan chuan ka bo deuh that that hnu-ah ka va
lêng ve ta chawt mai a ni. Ka va luh lâi chuan a nu leh pate bâkah a naute pahnih
an lo awm ve a. Mikhual hmêl an hmuh avanga a nu leh pate rilrua zawhna zawm
tur chu lo hre lâwk ni-awm takin Maruati chuan, “Lo lêng ṭhu
rawh,” tih pahin office pakhata thawk thar ka nih thu leh kan inhmuh tawh thu
chu a lo sawi nghal zat a. Chumi zan chuan mikhual ka ni a, ka vawikhat lenna a
ni bawk nen; ka intizakzum lui deuh a, ka ṭawng tlêm khawp mai. A nu leh paten ka
chanchin min zawh pawhin an zawhna chiah ka chhang a. Keiman titi hran vawr ka
tum lo. Chu chu Maruati nena kan bul ṭan dan pakhat chu a ni.
Tlangval hawklak rual, kum sawmthum em
pawh la tling lo ni mah ila pa invawng ve thei tawkah chuan ka inngai a.
Pathianin a duhtaka a siam nulate hi mipaho intihsiakna hmanrua atan mai maia
hman turah ka dah ngai lo. Maruati pawh chu a zahawmna tihmelhem zawng leh
timualpho zawnga kawm ka tum hauh lo. Chumi zana ka haw tur chu an bathlar
thlenga min rawn zui chhuakin, “I rawn lêng fo dawn nia aw,” tiin min thlah a.
Lên nawn fo tum chungin kan inmang ṭha ta a ni.
Chawlhkar hnih a liam meuh chuan
‘Maruati leh mikhual tlangval an inngaizawng’ tih chu thu hmeichhe thil hre
thei deuh zingah chuan a ri ṭan ta a. Thla khat leh a chanve a ral leh
chuan a nu leh pate pawhin midang ang chuan min en lo chiang mai.
Thinlunga khat liam chu kâ chauh hian
a lo sawi chhuak lo va, kan chezia leh mitmeng thleng hian a sawi vek mai a lo
ni. A bikin nula leh tlangval inkârah ngat phei chuan a ni lehzual awm e. A
mitmeng, a khawsazia leh kan awm dun changa a ṭawngkam aṭangte chuan engmah zêp tur a awm lo va.
Kei pawh ka inthup zo lo nasa.
Zan khat ka va lêng phei leh chu a nu nen
chauh hian an lo awm a. A naute lehkha zir tur Aizawlah a pain a hruai a. A nu lah
chu pindan lamah puan ṭhuiin a buai daih bawk si a. Kan pahnih chauh chuan thlamuang
takin kan awm ta a ni. Pahnih chauha awm hian sawi tur a vang leh tlat ṭhin.
Mipui hmâa duh duh sawi ngam chu mi pakhat, hmeichhia lehnghal hmâ-ah chuan ka
zam ṭhin
a. A tlachawp pawha mipui hmâa zam ngai lo kha he nula pakhat hmâ-ah hi chuan
inbuatsaih fê chung pawhin ka zam leh ṭhin. Silaimu karah pawh zam ngai lo sipai
huaisente pawh hmeichhe hmâ-ah hian an lo khur tawh ṭhin a. Sa leh ral hmâa
tlanchhe ngai lo pasalṭhate pawhin an rilru an lo phawrh chhuak ngam lo ve fo tho a
nia. Roman general ropui Mark Antony-a pawh Cleaopatra hmâ-ah a tuiral a, Greek
pasalṭhate
chu Helen-i avangin sang tam tak an thi a, Napolean-a meuh pawh khan nuthlawi
pakhat a âtchilh nasa asin. Eng nge ka nih bik?
“I
pianchampha kan lawm dun lai te kha nimin ang mai khan ka la hre chiang
si a.”
Chumi zan chuan ngam leh ngam lo hian
ka birthday lo thleng mai tur lawm nana chaw eipuiah ka sawm a. A dik tak chuan
chhuanlam dang siama min hnar ka ring deuh a. Min lo hnar ta pawh ni se ka dem
hauh lo vang. Chu chuan min duh lo tihna emaw, min duh tihna emaw a kawk lo.
Engpawh nise ka birthday lo thleng tura ka nula hmelhriat chhun ka sawm chu a
awm viau lo maw? Ani chuan mi nuih saih pah hian, “Ka châk zawng tak alawm.
Nangni birthday lawm pha nih pawh a ropui alawm le,” a ti a. A inngaihtlawmna ṭawngkam
bawhzui chuan, “I rawn kal theih chuan ka lawm ngawt ang. Hmelhriat ka la nei
tlêm si a, ka hmelhriat chhunin min lawmpui duh loh chuan a hrehawm dawn em
asin,” ka ti a. Ani chuan, “I hmêlhriat awm chhun ka nih vang chauha min sawm
pawh ni la ka lawm tho tho,” a ti leh a. Kei chuan thutak deuh zawk hian,
“Nangmah chauh hi asin ka sawm. Rawn kal tak tak ang che aw,” ka ti leh a. Ani
chuan, “A hun lo thleng phawt se mawle,” a ti a. Ka ngaih chu a ṭha ta
deuh sawt mai.
Ka birthday chu Nilaini a ni a.
Maruati chu a rawn kal duh tak tak dawn nge dawn lo ka hriat chiah loh avangin
inbuatsaih dan pawh ka thiam lo khawp mai. A hmâ zana ka sawm nawn leh chuan,
“A hun lo thleng phawt se,” ti chauh bawkin min chhang leh a. Ka sawmna dawng
pha a ni chu lawm hle anga insawi siin rawn kal a tum tak tak leh tum tak tak
loh chu a sawi chiang duh si lo. Kei lah hi nula zei lo tak, an rilru tur pawh
dawn thiam mang lo hi ka ni si a, ami chhanna chu ka chai tawk leh buan tawk a
tling der mai a ni.
Mahse beisei phâk lohin Nilaini tlai
lam dar li leh a chanve velah Maruati chu ka hmu ta hlawl mai a. Ka lawmzia leh
mak ka tihzia chu thu leh hlain ka sawi seng lo a ni ber mai. Kawr bân bul vâr
thianghlim tak a hâ a. Pawnfen fual, ngal chen vel hi a feng a. A sam chu a
inbualna a la rei lutuk lo tih hriat tak hian a la mâm zân a. A hmui sen ling
hlar mai leh a biang no chek mai te chuan min tizam hle mai. Lo kuah chûk chûk
chu ka duhin ka châk hle naa gentleman taka lo dawnsawn chu ṭha
zâwkin ka hria a. Chutiang tak chuan fel takin ka lo dawngsawng ta a ni.
Choka lama ka chawhmeh chhum rim nam
rum rum leh hmun hnawk nuaih mai te chu ka theihnghilh vek a ni ber. Tun hmâ
aia hmêl ṭha
zawk leh duhawm zâwk fê hian ka hmu a. Hei zet hi chu Romeoa pawh khan hmu se
Juliet-i aia a thlan loh tâkah tih mai awl tak tur a ni. Ka en a, ka en nawn
leh a. Ka lungawi ngei mai.
Eirawng min bawlpui dan te,
muangchanga chaw kan ei dun dan te chu sawi tam lo mai ila. Tlangval hnahkhat
ve ngatin ka in luahah nula ka hruai lût thei a, chuti chung pawha ka inpuan
ngam loh chuan khawvel hian min dem lutuk dawn tih ka hria. He nula hi ka hre
chiang tial tial a, ka ngaina tial tial a, a bula awm nuam ka ti tial tial a,
hmêlṭha
ka ti tial tial bawk.
Tukverh bul ṭhutthlengseia kan thu dun
chu zawi te hian ka han kuah a. Taksa inngheng chiala ṭhu dunin kan han ngawi
vang vang phawt a. Chutah, “Maruat, ka awm dan aṭang hian ka hmangaih hle che tih chu i
hre thiam vek tawh ang a. Min hnar bik lo vang tiraw?” tiin bul ka han ṭan a. Ani
chuan nawi naka engemaw a han sawi sap sap hnu chuan, “…hei hi i birthday ka
present che chu ni rawh se,” tih pahin min rawn kuah a, ka hmuiah chuan a rawn
fawp ta zauh mai a. “Mak min ti em? Hetiang hian tumah ka la ti ngai lo asin,”
a ti a. Kei chuan, “Maruat, tak tak maw? Ka lawm lutuk,” tih pahin ka pawm a,
uar fe hian kan infawp ta ngawih ngawih mai a.
A nuam ṭan dawn chauh tihah tute emaw hian
kawngkapui chu an rawn kik dawt dawt a. Ka va hawng chu kan peon leh a fapa
mipa naupang an lo ni a. “Pi Hmingi te Sumo kha Pu Chhuana te fu huan bul
khamah khan a tlan liam a. Tunah hian mi an tlankhawm mêk a ni,” a rawn ti a.
Kei chuan, “E heu, a va pawi ve. Tu tute nge chuang le?” ka ti a. Ani chuan,
“Kan pi pawh a tel a ni awm e. Chuvang chuan kan pu pawh a mangang khawp mai.
Ka kal lehnghal mai ang e,” a ti a. A kal leh ta nghal a.
Kan boruak chu a inthlâk danglam
chiang ngei mai. Tum ang he hu pawhin kan romantic
thei ta lo a nih chu. Maruati chuan, “Ka ni fate pawh an chuang ve ngeiin ka
ring tlat a ni. A va râpthlâk ve aw! Kal vat ang,” a lo ti ve a. Ka thawmhnaw
ka thlak sawk sawk a, kan tlan chhuak ve ta a ni. A diktak chuan kan tlanchhuak
mawl tawp bik hauh lo; lungchim takin ka pawm a, kan infawp ngawr ngawr a, tal
chhuah hlauh vang ni hauh lovin nghet takin kan inpawm vawng vawng a. La kham
lo tak chungin kan chhuak ve ta a nih kha. Chu chu kan bul ṭanna
tak tak chu a ni.
Chumi tlaia sumo chesualah chuan
tualchhung mi pathum leh mikhual pahnih an thi a. Hliam na tak tak an awm nual
bawk a. A khawtlang buaiin kan buai a ni ber e. Mitthi lumen ngai pathum bâkah
damdawi in lama hliam buaipui ngai te avang chuan nula leh tlangval kan indaih
lo hle mai. Maruati nen chuan loh theih lohin in hranah kan tlaivar a (an
chhungte an thih ve avangin). Kei chu kan pû ber nupui hliam buaipuiin damdawi
in lamah ka awm tam zawk a ni. Khawvar dawn têpah zah theih loh chhuahin ka va
lam a, an in thleng ka thlah a. Chumi tûk khawvar dawn têpa kan inthlah dan vel
boruak chu nuam tak a ni.
Why she had to go?
I don't know, she wouldn't say
I said something wrong
Now I long for yesterday.
Chutia ka training lai pawh chuan ani chu ka tana rinawm reng, min hmangaih
reng, englai pawha min ngai ve em em reng tur leh zan tin min ṭawngṭaisak turah ka ngai a. Kei pawh ka lung a
lêng a. Thil ropui leh hmun mawi tak tak ka hmuh apiangin ka hre chhuak a,
engkim mai chuan min hriatchhuahtir zel a ni ber. A diktak chuan kan khaw lama
ka nu leh pate leh ka chhungte dang zawng ai pawhin ka be zing zawk a, ka lung
a tilêng zâwk a, ka ngaihtuahna pawh a luah nasa zâwk bawk.
Chutia amah ngai ngawih ngawih leh haw hun nghâka calendar ka thlir ni tin
lai chuan chanchin thar mak tak mai, thil ni thei lo tawpa ka ngaih, tak tak ni
ngeia lang si, thil awm thei lo tawpa ka hriat, awm thei ngeia lang bawk si chu
ka hre ta a ni. An khuaa PWD department-ah chuan engineer tlangval hmelṭha tak leh zuanzang tak, fel tak leh
hawihhawm tak, lehkha thiam han tih mai ai pawha mi chung en, nu leh pate
ngaihzawn rawn an tih chi chu a rawn awm a (a hnu lama ka hriat danin). A
lehkha thiam tluk zetin hmeichhe cheng pawh a dek thiam a ni awm e. Chu
chinghne kawlh, nula man thiam zei zet mai chuan ka beramno pawisawi lo pawh chu
a rawn seh ta chat mai ni-awm tak a ni. A bâk chu ngaihtuah chhunzawm atan dah
tawh mai ang.
Ka training chu kum khat leh a chanve hnu-ah ka zo va, huphurh ang reng tak
chungin ka hnathawhna khua, hmangaihna pâr tlana hun hlimawm ber ka hmanna khua
chu ka pan leh ta a ni. Ka hna chu a hmingin ka han zawm leh ang a, rei lo
tê-ah ka kaisang dawn tih pawh ka hre lawk vek tawh. He khua-ah hian ka awm rei
tawh dawn lo. Ka kaisanna tur file a kal mêk, kan department hotuin a signature
a pe ang a, order chu a chhuak mai ang.
Ka hnathawhna khua ka han thleng leh chu awm dan thiam harsa ka tingei mai.
Ka kal dawna kan thutiam zozaite leh kan inthlah dan boruakte ngaihtuah chuan
thil awm danin zir se chumi tlai zanriah ei kham rual ruala lêng chhuak a,
chumi zante chu kut inhmersak vawng vawng tur kan ni. A nih loh pawhin min lo
hmuah duh chhuanlamin an khaw sumo service dinna bazar-ah chuan lei duh
pawimawh nei ni-awm takin a lo awm ang a, hlim takin kan inchibai ngei ang.
Ka thlen hnu chawlhkar hnihna-ah ka insawnna tur order chu ka hmu ta a. He
chawlhkar hnih chhung hian chawlhni zan inkhawm leh khawhar inah zan hnih ka
kal tih loh chu zankhat mah ka lêng chhuak lo. Thla a laklawh avang leh hna a
tam deuh avangin thla thara insawn tur ka ni. Ka insawn tur thu chuan khua a
dengchhuak nghal a. Ani pawhin a lo hre ve ngei chuan ka ring. Ka kal hmain
vawikhat na na na chu han hmuh leh a, a tana ka rinawmzia te, New Delhi ka awm
lai pawha ka ngaih theihzia leh lunglên theihzia te han hrilh a, duhsakna hlan
te pawh ka châk hle. Mahse boruak rit tak mai tizang tura inphah hnuai zawk nih
chu kan tum lo ve ve nge ni a, inhre pawh lo hian kan lo tuar ve ve viau pawh
ka hre chiah lo. Engpawhnise, kei chuan la hmangaih teh mah ila tihngaihna a
awm tawh lo va, ngawi renga tawrh tlawk tlawk mai chu ṭha berin ka hre ta a ni.
Amaherawhchu thil hi kan tum ang vek leh duh ang vek te hian a kal lo fo
mai. Zan khat chu ka pem hmâ zan hnih chauh a awm tawh tihah chuan hmeichhe
naupang pakhat hian lehkha them pakhat hi min rawn pe a. Ka han chhiar chu Maruati
lehkha a lo ni a. Zah pawh dawn lova mi rawn hmuh a tum thu a lo inziak a. Chu
lehkhathawn chu ka chhiar nawn ka chhiar nawn a. Chhan ngaiah pawh ka ruat lo
va. A lo kal duh a nih erawh chuan lo hnar ka tum lo. Engkim ka sawi ang a,
engkim ka ching fel ang. Eng tin pawhin awm se ka la hmangaih reng a, ka duhna
pawh a la pangngai reng tih te pawh ka hrilh vek ang.
Chumi zan chuan a ṭhiannu
nen an rawn kal ta ngei a. A hmâ ang bawk khan a la hmelṭha a, a la duhawm reng a, a âw leh ṭawngkam te chu a la mawi em em a, a rim
te chu a la tui veng veng mai. A sam chu ka kal hma ai khan a lo tawi hret
thung. Kawr sen no, nghawng bial, inhmeh ka tih em em ṭhin, amah pawhin a inhmeh ka ti ngawih ngawih
tih a hriat ngei mai chu a rawn ha leh a. Pawnfen dum fual hnak mai hi a fêng
a. Ka mitah chuan sawiselna tur a awm mawlh lo a nih ber. A thiannu chuan
chhuanlam siamin min kalsan a. Kan pahnih chauha kan awm hnu chuan bul ṭan dan tur ka han hre mai lo va. Ani
pawh a zam ve hle tih a lang.
“Ka chanchin kha i lo hre vek tawh ang ti raw?” tih zawhna chu ka chhang
thei meuh lo va. Ka ṭawng
chhuak zo lawk lo ni berin ka hria. A mittui rawn tling piau leh rawn luang
chhuak ta ngiai ngiai te, ri chhuak lova a phun sep sep leh a kut khur dar
darte chuan ka thinlung hi a vit tlang ni berin ka hria. Mahni intheihnghilh a,
va pawm chawt a, bul ṭan ṭha leh tura sawm tak ka nâp a. Vawikhat
phei chu ka che chhuak titih hman hial a ni. Mahse ka inhre chhuak hman hlauh
a, ka ding chawt a. Ka ṭawng
thei tawh lo.
Ka quarters chu tlang pang hmun rem tak, fal deuha awm a ni a. Tukverh aṭang chuan thlang lama lui ruam, hmana
lên kan den dunna lui te, kan thing phurh dunna hmun te, mi lo zawhnaa kan feh
dunna chul te, pawimawhna em em awm lova kan ram kal dunna hmun te leh kan
insuk dunna lui te chu a lang thei vek a ni. Thla chu a êng hle a, boruak vawh
vang ni hauh lovin vawt seng seng hian ka hria a. Awm ngaihna tak pawh ka hre
lo.
“Thil zawng zawng a khaw lo zo vek tawh a. Sawifiah ngaihna pawh ka hre
tawh lo. Inrinna hman awm lova lir lo nghing thutin thil awm dan a tidanglam
vek ang hi a ni ber mai. Mahse min thiam lo lutuk suh. I rin ang chu ka ni vek
lo a nia aw.”
“Ka rin ang i nih leh nih lohin awmzia a nei tawh lo. Ka rilru ka siam fel
tawh a. Insawn turin ka intêl fel diam tawh bawk. He khuaa ka awm chhung hian
hmangaihna avanga mihringin hlimna a tawn theih sang ber nia an sawi chu min pe
a. Lawmthu ka hrilh nghal che ni rawh se. Hlimna leh lawmna ka tawn lêt chiaha
rilru natna ka chhuahpui tur erawh hi chuan min tibuai khawp mai. Mahse ka vui
lo. Mihring pangngai tawn tur tawng ve ta-ah ka inngai mai a ni.”
“Min ngaidam ang che. Mahse min ngaidam ang che ka tih hian min pawm leh
rawh ka tihna chu a ni lo. Min pawm leh tur hian ka ngên ngam tawh lo che a ni
zawk. I tana rinawm reng tur khan ka intiam a. Ka la rinawm reng bawk. Mahse….”
A mittui a rawn tla leh a. Kei pawh eng ruai zawng ka ni bik lo. Inngaizawng
inhmu thiam lo leh intitau satliah chu ni ila chu ṭawngkam khat lek pawh chu dam phahna huai
huai tur leh hlim tak nuih dun lehna tham a ni.
Nakinah chuan thei leh thei lo hian, “Ka hmangaih ber che tih hi chu min
hriatsak reng ang che. Chu bâkah chu ka phût ngam lo ve,” a ti leh sap a. “Thiam
thu sawi a sâwt lo tih ka hria. Chuvangin ka chunga thil thleng zawng zawng chu
tihian ka tuar ngawt ngawt mai ang,” a ti leh a.
Ka insum zo ta lo. A bulah chuan ka va ding a. A hnial dawn bik lo tih
hriain ka va pawm chawt a; a lo ṭang
bik eih lo. Nghet taka min lo pawmin a ngik feih feih a. Eng chen nge ṭawng lo va chutiang chuan kan awm ka
hre lo. A rei thawkhat viau ang. Mahse uar tak leh nghet taka inpawm ni mah ila
kan thinlung erawh chu a insuihzawm thei tawh mawlh si lo. He nula duhawm tak
leh hmelṭha tak,
sawiselbo kawma ka lo kawm ṭhin,
ṭha famkim
ngaihzawna ka lo ngaihzawn, khawvel nula awmchhun hmangaiha ka lo hmangaih ṭhin hi ka ta tur a ni lo tih a chiang
tial tial bawk.
Chumi zan chuan chhin khat mah ka chhing lo niin ka inhria. Vanneihthlak takin
a tuk tlai lamah motor kal tur a lo awm remchang hlauh mai a. Zankhat la riak
tura inngai chu ka insiam sawk sawk a, chu khua chu hmu leh tawh ngai lo turin
ka chhuahsan ta vang vang mai a ni.◊◊
Comments
Post a Comment