KEI VE TE HI
“…tunah leh chatuan thlengin lo awm
zel rawh se, Amen” tia vuitu pastor-in malsawm ṭawngṭaina a chham zawh rualin ṭap
thâwm a ri nghal mur mur a. Hmeichhe ṭap thâwm ri chel chul kâra patling ṭap râwl
ri ruai ruaite chu ka awmna aṭang chuan chiang takin a hriat theih vek a ni.
Ka ṭhutna bul tukverh aṭang chuan
mitthi ina thil thleng chu chiang takin a hmuh theih a. Kuang siamtuten kuang
an zawn lût lâi te, thla la tura an insingsa lâi te leh thlalâkna tur hmun
kiana mipui kal sawn mêk te chu hmuhnawm ti lo fahranin ka lo thlir reng a.
Ka awmna in chu mitthi in ral lehlam
kawngsira in chhe tê, zu zûar in a ni nghe nghe a. A chung rangva chu a ung
tawh hle a. A bang dâpte pawh a hlui em avangin a dum ṭhip ṭhep tawh a. Tukverh
darthlalangte pawh a keh deuh vek tawh bawk. Tukverh dârthlalang invuahna-ah
chuan rangva chhia an kilh beh avangin in chhûng chuan a thim phah khawp mai.
Ka ṭhutna bul turkverh aṭang chuan
mitthi in lam chu zu in pahin ka thlir reng a. Ka thin chu a phu dup dup bawk
a. A dik tak chuan rilru mumal pawh ka pu chiah lo. Ka bing mum mum a, ka lû
chu hai chiai
chiaiin ka hria a, a hai pawh a hai tak tak ang. Zu chu ûm khat ka in zo ṭêp
tawh a, ka nova thlit zawh ka tum lâi tak chuan kuang chu an rawn zâwn chhuak
a, thla lâk dan tur an rawn puang nghal a. Ka ûm ken lai chu ka hmâa dawhkan
chhe tê, sawi deuh ang bii beiah chuan ka dah leh a, thil kal zel dan hmuh
tumin tukverh pâwn lam chu ka thlir ta zâwk a.
Kuang chu an nghat a. Vuitu pastor
leh kohhran upaten thla an lâk pui a, chutiang zel chuan a lâk pui awmte chuan
a indawtin an lâk pui zel a. Chutah thlânmual lam an pan pui dâwn ta. Mitthi
chanchin ziahna board chu an vêng YMA hruaitu pakhat chuan a la sawn a,
midangin kuang bul vela an pangpâr dahte chu an rawn la sawn bawk a. Mitthi
chanchin ziahna board-a thu inziak chu ka va chhiar thei lo naa eng nge
inziak chu ka hre chiang ngang mai. An mitthi chanchin phei chu kei aia hre
chiang an awm lo vang ti ila ka daw deuh mai thei e.
Kuang chu tlangvâl ṭhenkhat leh pa
valâi deuh engemaw zât hian din hualin an châwi kang a, thlânmual lam panin an
kal ta. A lan theih chhûng ka thlir a. Ka lû chu a rawn hai muai muai a.
Nakinah phei chuan ka khaw hmuh te chu a rawn thim khup khup a, nikhaw hre
lovin ka bul lawk thutthlengsei chhe tê-ah chuan ka let thla ta hlawl mai a.
Ka han harh leh meuh chuan zan dar
riat a lo ri dâwn ruai tawh a. Ka bula zu ûm leh no te chu an lo awm tawh lo
va. Ni dang âia ka in hnem vang ni maw, ka lû chu ka chhip lam leh tukhum lamah
hian a na tluk tluk mai a; hrehawm tak a ni. Ka bul lawk chair hlui tawh fahran
maiah chuan in neitupa Vanlalhriata, a hming lema Hreveka kan tih ṭhin chu a lo ṭhu a. A ṭawng duh em
avang leh thil a intihhriat ṭhin em avanga Hreveka ti kan ni. “I va han mu rei kher em! I lem hnem
lutuk a nih kha,” tiin min lo be nghal a. “Ka lû a va na em! Hmai ka’n phih
phawt teh ang,” tiin thei leh thei lovin ka tho chhuak a, an tui dehna lam chu
ka pan nghal a. Ka ril lah chu a hmâ ni aṭanga chaw ei mumal lo kha ka ni bawk
a, a ṭâm khawp lehnghal. Ka hmâi phih zo chu ka harh deuh huai a. Tui chu no
hnih ka lem pawp pawp a. Chu chuan min tiharh lehzual
bawk a. Ka lu nâ pawh a ziaawm ta.
“I ril a ṭâm tawh viau lo maw? Chaw
hi tlêm tal bâr ta che. I chau lutuk ang e.”
“Nia mawle. Zêp lohah chuan ṭâm tak a
ni. Nimin tlai aṭang khân chaw ka ei mumal tawh lo. Mahse zanin chu thil tihduh
ka nei tlat a, ei lo thei ka ni lo. Ka chau dâwn lutuk tlat.”
“Eng thil nge maw tih i tum le? I rui
ropui si a, eng han tithei ziazang i ni hleinem. Chaw kha ei kham la, mu hahdam
zâwk rawh.”
Ka ruihzia chu ka hre chiang alawm;
mahse chhia leh ṭha hriatna bo vek khawpa rui chu ka ni tawh lovin ka inhria.
Hreveka nupui Pâri chuan chaw ei a rawn siam sawk sawk a.
“Kha va ei rawh. Ruih chin tâwk hi hre
ṭhin hek lo che mawle. Vawiin phei chu a ruihna nikhua lo lutuk.”
Ka rilru chuan a ruihna nikhua ber
zâwk lo maw ka lo ti a. Mahse ṭawng chhuak lovin an chawṭhing rum zet mai chu
ka eisan ta zâwk a. Ka chaw ei chu a tûi lo hle naa ka taksain a mamawhzia ka
hria a, ka ei lui hrâm hrâm a ni. Ka rui hle naa ka chhia leh ṭha hriatna chu a
bo chuang lo; ka huat tur chi leh ka huat loh tur chi te, ka lunglênna tur leh
ka damchhûnga ka theihnghilh tawh ngai loh tur thil thleng mêkte chu pakhatmah
ka hai lo.
Chaw ka ei lâi chuan Hreveka chu a
titi bawrh bawrh a. Pa thil intihria tih takah kan mitthi chanchin leh a thihdante chu a
bua ziak thei mai hmêl pu khawpin a intihria a. A sawi lah a sawi thiam. Pa ṭawng
duh deuh hi chu titi thiam tak, thil a nihna aia uar deuh hleka sawi thiam leh
sawi hreh lo an ni duh tlangpuiin ka hria a. Chutiang chiah chu Hreveka thusawi
chu a ni. A sawi thiam ang hian ziak thiam se chu ama insawi dan takin Mizoram
khawvel hian a theihnghilh tawh ngai lo vang. Mahse vanneihthlâk takin thu ziak
mi a lo ni lo hlauh va. Kan
khua bâk hian tu nge a nih an hre ta lo a ni.
Ka chaw ei chu a tui fahran lo naa
puar khawp ei luih hram ka tum bawk a, ni danga ka chaw ei ang zât ei thei lo mah
ila ka puar viau mai. Muang chânga kam te ṭhuahin ka han intiharh a. Ka ruih
pawh a ziaawm ta viau mai. Minute tin ka harh chiang tial tial a, ka lung a
chhe tulh tulh a, ṭah hawm hawm mai ka châk ta. Mahse ka awmna hmun leh hun
chuan a zir loh em avangin ka insûm hram hram a. Pâwn lama an zun in chhe tê-ah
chuan ka va zung a, insum har ka tingei mai.
Hreveka te hnenah chuan lawmthu tlêm
ka sawi a. Tichuan November thla tawp lam zan thla êng ruih mai hnuaiah chuan
thlanmual lam panin ka pai phei ta nawk nawk a.
Thlanmual ka va thlen chuan zan dâr sawm
a ri chiah tih râl hla fêa sipai dâr vuak rik atang chuan ka hre thei a. Chutah
khawvela ka hmangaih ber, ka nunna âi pawha ka dah pawimawh zâwk Mahruaii thlân
chu ka thleng a, ka insum zo ta lo; a thlân vurna lei an chhun pâwnah chuan ka
bawk thlawp a, ka ṭap ta ngar ngar mai a ni. Chumi ṭuma ka mittui luang chu
dawh khawl theih nise a tling puau thei hialin ka ring. Chutiang chuan rilru
mumal pawh pu hlei thei lovin dârkâr khat chuang chu Mahruaii thlanah chuan ka
bawk a. Khaw lum leh khaw vâwt, zan rei leh rei loh, a hlauhawm leh hlauhawm
loh, a mawi leh mawi loh lam te ka dâwn thei lo.
Sipai camp chu a hla viau naa thlânmual
nen a inep chiah avang leh a reh em avangin an dâr vuak ri chu chiang takin a
hriat theih a. Dâr sawm leh pakhat a rawn ri leh bal bal a. Ka ṭhu chhuak a,
Mahruaii hming an tarna thing kraws chu ka pawm a, chutah zawi têin a hming
inziak chu ka fâwp a. Ka tum rilrûk dan chu mi awm loh hlana a thlan chu hai
leh a, vawikhat tal a hmui vawt ngiai chu han fawh leh hram a, mang ṭha tia a
kut vawt ngiai, duh tak leh kham lo taka ka lo hmer vawng vawng tawh ṭhin ngei
mai chu han vawn leh a, chibai han bûk leh hram chu a ni. Ka rilrua thil awm
chu tihhlawhtlin tumin YMA-in thlanmual bungrua an dahna in tê chu ka han pan
a. Mahse tala lian tâwk fê hian a lo inkalh bur mai a. A bang lah chu
leirawhchan a ni a, han tihchhiat mai mai ziazang a ni lo. Ka beidawng chuan
tala chu ka han sawi nawk nawk a, kawngkhar chu ka nam vak vak bawk a. He in tê
sakna-ah hian ka hnatlâng ve a, a rinawm thei ang bera sak a nih dan leh pa
naranin awlsam taka an hawn mai mai theih loh tura siam a nih dan pawh a hre chiang
bertute zinga mi ka ni. Pa naran zinga mi chu ka nih ve miau avangin ka hawng
thei ta lo va. Chu bâkah ka harh chiang tial tial a, ka rilru pawh a fim hret
hret a, ka thil tum chu thil sâwt lo leh âtthlâk tak a nihna laite pawh awmin
ka hre ta deuh a, tichuan Mahruaii thlân lamah bawk chuan ka phei leh a, thlân
vurna lei pâwngah bawk chuan ka va ṭhu ngawi leh ta vang vang mai a.
Tunah chuan ka ṭap tawh lo. Ka lungchhiatna
leh lunglênna chu thinurna te, phuba lâk châkna te, mi huatna te, tualthah
duhna te, tlan bo daih duhna te, intihhlum duh ut utna ten a rawn thlâk a. Pa
huaisena sawi chu ka ni ngai lo naa beidawnna thinlung ka pu tawh a, chutih lâi
ngat chuan engmah pawisak tak tak pawh ka nei lo. Hmangaihna hian ken tel
pakhat a nei, chu chu thikthu a ni. Hmangaihna a nasat poh leh thikthu a nasa
a. Chu tak chu tuna ka buaina pakhat chu a ni.
Thikthu chuan huatna a pai a, chu huatna chuan sual lian pui a pai lehchhawng
a, nuin nâu a vei angin a vei nâ a, a hrin vaih chuan thil pawi tak a thleng
thin.
Thlânmual thlang ngâw-ah chuan zân
sava a hrâm lauh lauh a. Thlifim a rawn thaw heuh heuh a, ka ruih a reh tawh
avangin vâwt ka ti tan ta viau bawk a. Khua chu a thiang vawl vawl a. Thla
chuan tlâk tumin kâwlkil thlang lam a pan hrut hrut a. Vanlaizâwla arsi pe uarh
mai chu ka thlir chho va, ka rilrua huatna te, itsikna te, phuba lâk châkna te
leh thikthu lian pui pui awmte chu ṭha tilovin hnawh bo daih duh mah ila
mihring thiltihtheihnaa hnawh bo rual a ni lo. Mahruaii thihna-ah hian mi
pahnihin mawh an phur a, chung mi pahnih zinga pakhat, a mawhphur nasa zâwk leh
a inthiam lo zâwk, retheih pui zâwk leh hrehawm tizâwk chu keimah ngei hi ka
ni.
Nula tlangval rilru pua kan inbiak
hmasak ber ni chuan a sam lêng phe dawr dawr kârah biang sum lang mâwi tawk
chauh hian min rawn nuih var var a. Kan
mit leh mit intawnga a zak hmêl sen ap ap chu tawrh zawh rual a ni lo.
“Mahruai.” Sawi zawm tur ka hre lo. A
hma lâwka ka sawi tur, ka sawi hual kha vawm bo ang duak a ni a. Ka ngâwihsan
ta daih a.
“Eng nge i duh ve teh tlat a?”
“I bulah hian ka lo ṭhu thei ang em?”
“Keini bulah te i ṭhut duh chuan tu
nge ui phal ang ni.” A nui seih a, a kun leh daih a. A hmâa lei chu hmawlhtêin
a thâi a thâi a.
“I phal phawt te chuan tu nge i bulah ṭhu
lo phal ang, ka ṭhu châk lutuk alawm,” tiin ka han fiam zui leh a.
Kan ṭawng hre pha an awm leh awm loh
enin kan hnung lam chu ka han hawi thuak a. Tumah an awm hnaih loh avangin
tihtak deuh zâwk hian, “Mahruai, rawn lên i phal ang tiraw?” ka han ti a. Sen
deuh ap ap chung hian, “Keini inah tehlul in rawn lên duh chuan in thu thu
alawm. Lênna tur dang ṭha deuh deuh in hmu awm si a,” a ti bauh a. Kei chuan,
“In ina rawn lên hi ka châk thei lutuk asin. Ngawi teh, i hnenah hian sawi tur
ka ngah lutuk tlat. Mahse min lo ngaihthlaksak duh ang em tih hi ka hre lo a
ni. Mahruai, ka thusawi turte chu i ngaithla duh ang tiraw?” ka han ti tê tê a.
Ka zam ve em avangin sawi hmasak tur leh sawi hnuhnun tur pawh ka hre thiam lo
a ni ber awm e.
Ani chuan fiamthu hian, “I duh duh
sawi rawh. Ka lo ngaithla ang e. Ka ngaihthlâk châk zawng tak a niang chu maw?
Mi te hi i hau hrep ang e. Eng nge i sawi duh chu sawi ta che. Ka beng ka lo
dawh ang e,” a ti a, a nui var var a.
Tichuan ka duhzawng chu naupang lehkha
chhiar zirtir ang maia bah deuh nak hian ka sawi ta a. Ka beisei aia a lo ngaihthlâk
ṭhat avangin kei pawhin ka huphurh aiin sawi ṭha ka inti. Chumi ṭum chuan eng
tin mah min chhâng lo va. ‘Aw’ pawh a ti lo va, ‘aih’ pawh a ti lo. A hmêl aṭang
chuan a ngaihtuah zui nasa hle tih a lang thei. Nula fing tak, lehkhathiam a ni
a, a rilru a tilang mai mai chuan ka ring lo. Nakinah chuan, “Rin aia i sawi
thiam daih chu le. I lo timi viau a nih dâwn hi. Engpawhnise ka lo inngaihtuah
ve ang e. Khawvel hi kan
la hmang dâwn chauh a nia, a la hmanhmawh thlâk hleinem,” a ti a. Thil dang kan sawi hmain ṭhianten
min rawn chim buai a, engmah ka chhunzawm thei ta lo a ni.
Hemi ni hian kan vêng YMA chu thlanmual sam faiin kan hnatlâng a ni. Kan vêng thlanmual chu
tlâng chung zâwl hmun thengthaw tak mai a nih avangin nuam kan tithei hle a. Chawlhni tlaiah te hian
nula leh tlangval bâkah nu leh pa pawh an lêng huai huai ṭhin. Thlanmual sir
tlâng pang awih chin leh chin lovah chuan bûng thing lian fahran hi a ding a. A
hnuaiah chuan ṭhutna kan
siam
a, chuta ṭang chuan tlâk lama kan
khaw lui tlawhchhan ber Dârtui luiruam chu thui tak a lang thei a. A piah leh
deuhah chuan hming nei tham lem lo tlâng dung nawm hmel tak tak pahnih hi a
inkham phei ruah a. Eng khua mahin chung tlangdung pahnih chu lo atan an neih
ngai loh avangin a ngaw dur khup bawk.
Hemi nia kan ṭhutna chu bûng hnuai kopang phaitual
hnim chung a ni. Mahruaii hi hman deuh tawh aṭang khan ṭha tiin a kawng kal te
hi a lo thlir zui vawng vawng tawh ṭhin a. A rûkin a chanchin hi theih ang
angin ka lo zir a, ka duhzawng a ni satliah lo; ka hre chiang tawlh tawlh a, ka
duhna leh hmangaihna chu ni tin a pung niin ka hria. Mahse maw, kan inkârah hian
harsatna lian pui, ṭawngkama han sawi chhuah mai hleih theih loh a awm a. Chu harsatna lui lian dâi kai chu huphurhawm tak a ni. Ka
hmangaihna a pun nasat poh leh chu kan
harsatna chu a pung nasa ve mai dâwn tih pawh ka hre chiang khawp mai.
Mahse hmangaihna chuan ramri a nei ve
lo va, tunhma leh tunhnu a dâwn ve tak tak lo. A mit chang a del lo va, a beng a chhêt a, a hnâr a ping
a, a ke a bai tlat. Tuman kan
duh duh kan
hmangaih ngawt thei lo ang bawk hian kan
hmangaih laklawh tawh chu duh hun hunah a sût ngawt theih hek lo. Kei pawhin
Aizawla a lehkha zir rawn chawl ka hmuh hmasak ber tuma amah ka hmangaihna lo
piang thar ta thut chu zan khat thil thu-ah ka sût ngawt thei tawh lo va; thei
lo satliah pawh ka ni lo, kan inkâra harsatna awm thei zawng zawng ka ngaihtuah
a, harsatna a tam zawh poh leh ka hmangaihna chu a nasa ting mai a ni.
Mahruaii hnena ka hmangaih thu ka sawi
zan chuan tlaivâr deuh thawin a mi chhanna kha ka ngaihtuah zui a. Ngaih ṭhatna
tur chi nge a nih a ni lo tih hriat har ka ti ngei mai. “Khawvel hi kan la hmang dâwn chauh
a nia, a la hmanhmawh thlâk hleinem,” a tihte kha min hnarna a ni thei ang em?
Lang chhuak lutuk lovin a pawm tihna em ni zâwk? Nge ni a sawi tur hre mumal bik
lovin a sawi ve mai mai tihte ka ngaihtuah a. A châng leh thu ka sawi laia a
hmêl kha lawm hmel ngei nia hriain ka ngaih ka tiṭha a, a châng leh a nuih ka
tiza deuh niten ka hria a, chumi zan chu khumah ka let ka let ringawt mai a ni.
Chumi zan ka lêng haw chu kan in lam pawhin zan
dang a ang chuang lo. Zan danga ka lênna mi zâwt ngai reng reng lo ka pa chuan
khawiah nge ka lên a, tute nen nge kan
lên min han zâwt khauh mai a. A hmêl chu thup a tum ngial naa ka chhanna chuan
a tilawm lo nasa tih hai rual a ni lo. Mi pawh be zawm lovin khum pindanah a
lût a, a reh zui ta vang vang mai a ni.
Mahruaii te chhungkua leh kan
chhungkua hi tunhma aṭangin kan inkawm ngeih vak lo tih chu ka hre tawh a,
mahse hetiang tak hian kan inkâr hi a kak thuiin a lo hnawk hle a ni tih hi
hetia Mahruaii nena kan inngaihzawn hnu hian ka hre ve chauh a ni.
Mahruaii chhungten min duh lohna chhan
hi zû ka in vang emaw, hnathawh mumal ka la neih loh vang emaw a ni satliah
ngawt lo va, kan
pi leh pute aṭanga thil awm tawh a ni. Ka pa chhungte chuan zan hnih khat lekah
Mahruaii ka rim tih chu an hre kim nghal a ni ber e. Ka ni Hnûndailovi phei
chuan a la na bik hle a ni ang; an inah mi ko chhovin min han zilh hrep phawt
a. Min bêng lo choh a ni. Tunhmaa kan
chhungkaw hnih chanchin hre chiang ve phâk reng reng chuan min duh pui lo viau
zel mai a ni.
Ka ni Hnûndailovi sawi dan chuan: Ka
pûte chhungkua kha an rethei hle mai a. An retheihna belhchhah turin ka pû pa chu a lo vahna-ah an thing
kihin a delhhlum a. Chuta chin phei chu ka pûte unau chuan mei alh an en tak
meuh meuh a ni. An unau a rualin an la naupang hlawm bawk si a, ka pû nu, nu
hrilsel lo leh chak lo tak chuan a theih ang anga enkawlin a fate chu a
hmeithai pui lo thei ta si lo va, ‘an rethei lutuk’ han tih liam puat hian an
retheih dan chu a sawifiah zo lo a ni.
Hetih lai hian ka pûte chhungkua chu
Mahruaii pûte nen hian an inṭhenawm nghe nghe a. Mahruaii pûte chuan an ṭhenawma
hmeithai rethei tak, chhangchhe bawk si chu han ngaihtuah mai chuan khawngaih
a, peizawn zâwk awm tak an ni a. Mahse an retheihna chu hmuhsit nan an hmang
zaw hlauh mai a.
Ka ni sawi zel dan chuan an in chu a
chhiat em avangin luah reng theih a ni lo va, chu bâkah an awmnaa awm reng pawh
chu nuam an ti ta lo va. Tichuan an chhak tuikhur kawng thlangah in chhe tê
khawrin an insawn a. Chuta an awm chu an in sak chhûng zawnga engmah sawi si lo
Mahruaii pûte chuan thla thum emaw lâi ka piten an luah hnu-ah an in hmun nia
sawiin chhuak turin
an ti ta mai a. Rei ngial an inbeih hnu-ah ka pute chhungkua hmeithai zâwk
chuan ngam hek lo; veng dang in chhe zâwkah an insawn leh ta a. Ka pi nu rilru
na lutuk chuan a hrisel loh phah nasa a. An insawn atanga kum khat lekah a thi
ta a. Tichuan ka pûte unau chu nu leh pa nei lovin an awm ta a nih chu.
Mahse lung delh loh thing delh loh na
na na chu an lo puitling a, nupui pasalte an nei ta hlawm a. Ka pu pawhin nupui
neiin an khua chu a pemsan a, tuna kan khua-ah hian a awm hlen ta a ni. Rambuai
a lo ni a, ka pute khaw hlui chu khaw dangah sawikhawm an ni a. Chumi kal zelah
chuan Mahruaii pûte pawh chu kan
khua-ah hian loh theih loh avangin an rawn pêm lût ve a. Ka pûte nen chuan vêng
khatah an awm ho leh ta a nih chu. An rawn awm kum hian in hmun chungchângah an
han inbakkaih leh chat a. VC court-ah inkhingin tlâng an thang leh ta hat mai a
ni.
Heng hi ka ni thil min hrilh tam tak
zinga tlêm tê chauh a ni a. A thu sawi zawng zawng chu ka sawi chhâwng sêng lo.
Ka ni Hnûndailovi sawi tur ngahzia leh a sawi tamzia ngaihtuah chuan Mahruaii
te lam pawhin sawi tur an ngah ve ngawtin ka ring. A dik tak chuan ka niteho
pawh hi ṭawng duh ve tak mai an ni a, an sawi zawng zawng hi awih vek chi pawh
a ni bik kher awm lo ve. Kan
chhungkaw hnih inkâr hi a tir tak, ka pû pate hun lai daih atanga a bul intanna
chu inuire chungchangah a ni ber a. Chumi hnu-ah lo tur inchhuhsakin an
chhunzawm a, chumi kal zel chuan thawnthu tâwp thei lo hringin tun hi kan thleng ta a ni.
Romeo-a chhungte leh Juliet-i chhungte
ang mai kan
nih chu. Mahse kei chuan Mahruaii chu a ni telin ka hmangaih tial tial si a. Kan chhungkaw buaina
thûk tak mai pawh chuan min dal zo lo.
Ani pawh rilru hah hmêl takin a thaw hawk a.
Ka nghawnga mi rawn uai pah hian, “Hmangaihna kawng hi a bumboh poh leh a
ngaihnawm a, a hlû bawk a, a to bawk asin. Mahse kei zawng kan chungchang ka ngaihtuah hian ka muhil
thei ṭhin lo,” a ti a. Zawi têa lo kuah lêt pahin a hmuiah chuan ka fâwp a.
Chutah a nghet thei ang berin kan
inpawm a; inthlah a har ngei mai.
Chutiang chuan rilrua pai nei deuh
reng, tihngaihna hre mang si lovin kan
inngaizawng a. A hmuh pawh kan
inhmu fâl hlei thei lo. A chhûngte chuan an vêng deuh tlat a. Kei pawh ka
chhûngte chuan lêng lo sê min tih em avangin min dal dan an ngaihtuah fo tih ka
hria. Kei chu tlangval harhvâng ve tak leh tuallim ve tak kha ka ni a, min dal
thei lo. Mahse ka chhûngten min dal vak thei lo mah se Mahruaii chu hmeichhia a
ni a, a chhûngte chuan an vêng hneh ang reng viau mai. Lehkha erawh kan inthawn ṭhin. An ina
kan inhmuh
theih loh pawhin an kawmthlang Ropâri te inah thiante puihnain kan inhmu a, a nuam a, a
hrehawm bawk a, a chang chuan rilru a hah thei khawp mai.
Boruak tichhe lehzual turin Chawlhni tlai khat chu kan zu inna-ah Mahruaii
û Lalremruata nen chuan thisen chhuak khawpin kan insual a. Chumi hnua chanchin ka hriat
leh hmasak ber chu a chhûngten phai lama Mahruaii dah an tum thu a ni.
Mahruaii û Lalremruata nena kan insualna chhan kha
hetiang hi a ni. Ka thianpa Zakhuma Ralte chuan Thênzâwl nula Lalrinpuii a ru
a. Nei hlen duh mang si lovin khawi khawiah emaw ni thla hnih vel a fawr kual
pui hnu-ah a kirtir leh a. Chu mai ni lovin Zakhuma chuan a hnu lawkah kan khaw
nula pakhat chu an inngaihzawn em em kan hriat ngai loh kha a ru leh ta mai a.
Chumi chungchang chu kan zu inna-ah chuan an lo sawi a. Keia rui phur pheng chuan
Zakhuma chu ‘a thiam lohna a awm lo ve, a hmeichhiate hian an zir lo ve bawk a
ni,’ tiin a thlavang ka lo hausak a. ‘A hmeichhiate hian an zir lo ve bawk a
ni’ ka han tih tak mai chuan Lalremruata thin a lo khei hle a niang chu (a hnua
ka hriat leh danin). Insual peih atin a rawn ding chhuak nghal a. Hmui leh hnâr
thi zawih zawihin kan
inkhawih dun ta a nih kha. A hnua mi min hrilh danin Zakhuma rûk hnuhnun zâwk
Lalremsangi leh Lalremruata chu an lo inngaizawng thin a lo ni.
Mahruaii te ina lên chu a huphurhawm
lehzual ta hle mai. Ropari te inah bawk kan
inhmu leh a. Sawi tur a vâng ngei mai. Chumi ṭum chuan rei lo tê-ah midangin
min rawn chim buai ta bawk nen, thu tam sawi lovin kan inhawsan ta thuai a.
Hun chu zawi zawiin a kal chho ve zel
a, Mahruaii nen chuan kan
inhmu khât khawp mai.
Zan khat chu ṭhiante nena zu kan inho laiin kan ṭhianpa Lalhriatpuia
chuan, “Tunlai chu Mahruaii te inah sawn kan High School
zirtirtu thar hi a lêng ngun teh a nia. Ngûnhnâm vai pui tur i lo nei reng te
hi a ni lo maw?” tiin min fiam a. Fiamthu a ni naa ka thin a khei ta zak mai.
Thil awm dan tur ka han chhui zawn a, ka rilru chu thiknain a khat a, ka bing
mup mup mai a ni. Fiamthu vêka chhan tumin ka han nui lui ngial a, mahse ka
hlawhchham titih a ni ber e. “Sava thlâwk lai
te chu a them thiam thiam ta tur a ni mai alawm,” tiin ka han chhâng ve hrâm a.
Ka thinlung chhûng rilah chuan ka nuih a za lo ngang mai.
Heti taka thil chiang engmah a awm lo
chung pawha High School zirtirtu thar ka thik em em mai hi Mahruaii ka hmangaih
luat vang a nih rualin zirtirtu thar chu tluk loh ena ka en vang a ni. High
School zirtirtu thar chu hmanni lawka rawn awm a ni a. A hawiher a felin a smart
zaih mai a. A hawihhawmin a biak a nuam hle bawk. Kohhran a rawn bel chat a, kan pastor nen pawh an
inhmelhriat der tawh.
Mahruaii nen chuan eng tin tin emawni
chawlhni tlai khat chu thlanmual bung hnuaiah thiante remruat puinain kan inhmu leh thei ta
hram a. A rilru a hahin a tuar nasa hle tih hriat tak hian a dâng bêm a. Tlêmin
a lang cher deuh hlek bawk. Chumi ṭum chuan ni danga ka dawn ngai loh zawhna ka
tawng ta fo mai; chu chuan ka ngaih a tiṭha lo khawp lehnghal.
“Zû hi eng tikah nge nghei i tum?
Nghei i tum tawh reng reng em? Zu in mi pasala neih hi ka naupan lâi atanga ka
hlauh ber a ni,” a ti a. Chutilai pawh chuan zû rim chu ka nam reng mai si a,
chhan thiam a har hle mai. “Nupui fanaute kan han neih ve chuan kan la nghei chawp ve mai ang chu,” tiin ka
han chhâng liam puat a. Chutah, “Ka zu in vanga min duh lo chuan min hmangaih
tak tak lo a ni ang,” ka han tizui leh zat bawk a. A diktak chuan ka zu in leh
in loh hi kan
inkâra buaina thlentu turah hian ka dah ngai lo va, a ngaihtuah pawh ka
ngaihtuah ngai lo. Mahruaii chuan eng tin paw’n awm ila min duh viau turah ka
lo ngâi ngawt a. Mahse chumi ṭum chuan nula pangngai, kristian rilru pu tan
chuan chutiang ngawt chu a ni reng thei lo vang tih ngaihtuahna ka nei ve ṭan
ta a.
“A nih leh lo innei ta ila eng tin nge
ei kan zawn ang?
Eng tin nge nupui fanau chawm i tum?” tia min zâwt chu ka thin a ur ta thut mai a. Ka
thinrimna chhan chu chhanna mumal ka neih loh vang leh chutiang zawhna chhâng
tura ka la inpeih loh lutuk vang zawk a ni tih erawh ka hai lo.
Ka rilrua High School zirtirtu hre
reng chungin kei chuan, “Ngaihzawng dang i nei a nih chu. Min lo duh tak tak lo
tawp a nih hi,” tiin ka chhang a. Ani chuan, “Ka hmangaih vang zawk chea heng
thu hi ngaihtuah ṭhin ka ni asin. Naupang chhia kan ni tawh lo va, chutiang chu ngaihtuah
phâk lo ila nupui atan neih tlâk pawh ka ni nang,” a ti a. A chhanna chu dik ka
ti viau naa ka inti mipa a, tlâwm mai chu ka tum lo. Chu
bâkah ka rui bawk si a, ka rilru chu a fim chiah lo bawk a ni.
A dik tak chuan kei chu hnathawh mumal
nei lo, lehkha pawh zir lo, college kal chhuak lova chawlhni tlai tin rui ve
ringawt, chhungte zâra inchei ve thei chauh ka ni a; Mahruaii zawhna chu ka
chhang thei lo a ni. Ka chhâng thei lo tlâwmngai, dik ti bawk si chuan tihtauhna
dang ka zawng a, chu chuan thil ṭha lo zâwkah min hruai zel a, a tâwp kan thlen phah ta a ni.
A tûk zan chuan an kawt zawn ka kal laiin an
kawngkapui bula Hero Honda bike inhung hi ka hmu a. Chu bike chu ka hmuh hnu
nia ka hriat avangin ka han en chiang a, High School zirtirtu thar Zothanzauva,
ka rilrua ka lo ral thik ngawih ngawih ṭhin ta ngei kha a lo ni a. Ka phu zawk
a, ka rilru-ah chuan thu tam tak a rawn lût nghal a, ka lênna tur pawh ka ṭhulh
phah der a ni. Chumi zan chuan rinthuin thil ṭha lo pui pui ka ngaihtuah a.
Mahruaii leh Zothanzauva chu inngaizawng ngei hian ka han suangtuah vel a.
Hmeichhe rinawm lohzia leh an rilru ngheh lohzia te chu ka ngaihtuah a, ka
muhil mang lo. Ka rilru tihzan nana ka zu in chuan a thawk lo a niang, ka
tlaivar titih der mai.
Thawhleh zan a ni a, Lalrindika te ina
ka lêng tur chu Pu Thawmliana te dâwr kawtah chuan ka ṭhian pakhat Lalnunmawia
(Manuna) nen kan
intâwk a. Ani chuan, “Kan
inhmu hlauh chu a va tihzia em! Tirawh vawiin khan Aizawl atangin a senchi ka
rawn hawn a nia,” tiin a senchi in puiah min lo sawm a. Ka phur zawng tak a lo
nih avangin an inah chuan kan
inzui lût a. A chhûngte hmuh loha rawn ak chhuakin in hnuai lamah kan chhuk thla a. Kan zu dawm dun ta a ni.
No thum ve ve kan tlâk dun hnu chuan nidang ang bawkin
Manuna chu a ṭawng duh leh ta hle mai a. “Tunlai Mahruaii nen in la inhmu ngai
em? Kan High School zirtirtu thar hi a lêng zing
hle mai a. Rin loh deuh hian i chang lo mai tur a nia. Hmeichhiate zawng, a vil
peih peih an ni mai. Nang pawh ṭang nasa rawh,” a ti a. Kei chuan, “Kan inhmu khât khawp
mai. A harsa a ni,” ka ti ringawt a. Manuna chuan, “Anih tirawh, i kal chhuak
teh ang. Zanin chu min lenpui ve ang che,” tiin a tho nghal a. Lalrindika te
ina kal tur chu ka ni naa haw paha kal mai theih nia ka hriat avangin Manuna chu
ka hnial duh ta lo va.
Manuna bike-a kan chhuak tur chu bike pakhat hian min rawn
tlan pel thuak a. Khua a thim tawh avang leh ka lo ngaihsak lem loh avangin
tute an nih ka hre lo. Manuna chuan, “Saw le, Mahruaii leh Zothanzauva te an
nih saw. Khawiah nge an kal dawn aw,” a ti a. Kei chuan, “An duh duhna-ah kal
ang hmiang,” ka lo tiliam puat a. Mahse Manuna hnenah chuan, “Khawiah nge an
kal dawn hriat ve hrim hrim nan han um chhin teh,” ka ti a. Kan um ta a ni.
Mahruaii te chu an tlan chak vak lo bawka khaw hmawr lamah chuan kan va umpha titih ta
mai a. An bul kan
va thlen chuan Manuna chuan a han pit khum tuarh a, chutih lai tak chuan kan khaw luhna tur kawng
kual lai kan
thleng chiah a ni. Chu kawng kual laiah tak chuan ding lama tlan pelh tum lovin
Manuna chuan an vei lam atangin tlan pelh a tum a. Kawng min ken tuma an insiam
ṭhat lai takin kawng kawiah chuan motor lian a rawn chhuak thut a. Thil ri bur
leh mihring ṭe tuarh thawm hi ka hria a. Manuna phu chiang lutuk chuan a bike
chu thunun zo lovin kan tei phei nawk nawk a, kan piah lawk kawng thlang
tlangsam hmunah chuan kan tlan liam ta a ni.
Mahruaii te pahnih chu damdawi in lam
pan pui nghal an ni a. Mahse kan khaw damdawi ina enkawl chi an nih loh avangin
Aizawlah an phur thla a, ngaihtuahawm tak an ni.
Khawtlangin Mahruaii te pahnih
chanchin chu an ngaihven a, an inzawt sup sup mai. Keini ṭhian dun chu han puh
chiah theih si loh hian a hmingchhe tawkin kan lo inrawlh ve titih si a, nuam lo tak a
ni. Khawlai pawh ka lêng chhuak ngam meuh lo a ni ber mai.
Tin, chutia an thi ang nge an dam ang
tih hriat loha an han awm tâkah chuan Mahruaii leh Zothanzauva chanchin chu mi
titi ber a ni a, kei pawh ka lo hre ve lo thei lo. Mahruaii Aizawla college a
kal lai khan Zothanzauva te nen hian an inṭhenawm a. Hetih lai hian Mahruaii
chu a pa û te hnena awm a ni. Zothanzauva te nen chuan chi khat an nih avangin
an intichhung viau a. Chhiatni ṭhatni apianga inpui tawn leh man te pawh inei
tawn ṭhin an ni.
Kan khuaa Zothanzauva a rawn awm tirh
pawh khan Mahruaii te ina awm tum a lo ni nghe nghe a. Mahse sikul a hlat deuh
avang leh thil dang engemaw rem chan lohna avangin a fin lo mai mai a lo ni a.
Tichuan chhungkhat anga awmin Zothanzauva chuan a tlawh ngun viau a lo nih chu.
Kan chetsual
zana an inphur chhuak pawh kha thildang vang ni lovin Mahruaii pû dam lo tlawh
tum an ni a. Keini zu rui engmah ngaihtuah chiang lo khan thikthu tichhiain kan
va um ta vak mai a; hetiang hi kan lo thleng ta a ni.
Hei hi khawtlang titi atanga a lan dan
chu a ni a, mahse hemi phênah hian thil hre ril deuh zawka insawite chuan
Zothanzauva te leh Mahruaii te hi an intichhûng ngei mai a. Amarawhchu thisen
inzawmna nei lo an ni a, Aizawl Mahruaii awm lâi pawh khan an lo inkawp deuh
tawh a. Hetia kan khuaa Zothanzauva a rawn awm hnu hian langsar vak lovin a
rawn beisei leh a ni.
Nikhaw hre lova ni thum a awm hnu-ah Mahruaii
chu a thi a. Zothanzauva erawh chu ngaihtuahawm a ni lo. Kan khaw nula chhuanvawr thi chuan khaw
chhung a nghawr nghing a ni ber. Kan
khaw mitthi awm tawhah chuan thlanmual thlenga a ruang zuitu pawh a ngah ber
hial awm e.
Heng hi Mahruaii nena kan chanchin, kan bul ṭan dan leh tawp
dan chu a lo ni ta a ni. Ka nikhua loh vang leh awm khaw loh avanga he thil hi
lo thleng a ni a, ka inthiam thei ngang lo. A hming an tarna thing kraws chu ka
kuah reng a. Ka tlaivar chiang khawp mai. Kâwl chhak lamah ni a lo chhuak suar
suar a. Zawi muangin ka ding chhuak a. Mahruaii thlan vurna lei chu tlêm thamin
ka jacket iptê-ah chuan ka ak a, inchhir reng renga nun hmang tluan turin chu thlan khawhar
tak chu ka kalsan ta hnak hnak a.☻☻
Comments
Post a Comment