Book Review:Lehkhabu Hming - BABULON Sakhaw Dik Lote
A
Ziaktu: Pastor H.Zairemthanga
Eng tin nge he lehkhabu hi kan review ang? A ziaktupa hi la dam se review a nuamin thu pawh kan sawi huai zawk awm e.
“I hmelhriat te, i kawmngeih zawng te, i duhsak zawng te, i
huat zawng te leh i ngei zawngte lehkhabu review
suh,” an ti ṭhin.
Lehkhabu review
dan hi chi hrang hrang a awm a. Vawiinah kan sawi vek lo vang. A hralh tlâk
nana review a, a ziaktu leh a
lehkhabu fak chiam theih a ni a. A nih loh pawhin a ziaktu kan ngei avangin kan
sawisel chiam thei bawk. Vawiinah hian a khawi lam mah mah chu zawh loh hram
hram ka tum a ni.
Positive
Criticism
A. A
ziaktu inpêkna leh taimâkna – natna hrehawm tak a tawrh hnu pawha rilru zuai
mai lova engemaw tal la tih a tumna hi a ngaihsanawm hlein ka hria.
B. A
hriatna a ṭha a, a hre zau va, hriat zau pawh a tum hle niin a lang.
C. A
lehkhabu hian hmanlai, Isua pian hmâ fê atanga tunlai khawvel thleng min fanpui
a, a bengvar thlâk a, chhiar a manhla khawp mai.
D. A
ziaktu hi a huaisen hle a. ‘Tute emaw pawi ka sawi mai ang a,’ tih a ngaihtuah lo.
E. A
ziaktu hian Pathian a hmangaih hle a, Pathian thu awih pawh a tum hle tih hai
rual a ni lo. Pathian mi a ni tih a lehkhabu aṭang hian a chiang
hle.
Normative
Criticism
1.
A Kâwm
-Mizo lehkhabu kawm pangngai a ni e.
Amarawh chu a thupui hi duh aiin a tê a. Mit a la zak lo deuh.
2.
Consistency
Hmun ṭhenkhatah Bibul, a
ti a, a ṭhenah Bible a ti bawk a. Thumal ṭhenkhat
hmun ṭhenkhata
a ziah zawm kha hmun thenkhatah a ziah zawm lo.
3.
Punctuation
-
Full
stop leh comma dahna tur awm taka dah loh a ngah hle a. Dah lohna tura dah a
tam hle. Thumal ziah zawm tur ziah zawm loh leh zawm loh tur ziah zawm a tam
viau. Entirnan heng reflective verb
ziah zawm loh leh post position ziah
zawm lohte hi an langsar hle.
4.
A tumah a chiang em?-Thuhmahruaia a
sawi ang a ziak em?
-
5.
A ziahna ṭawng a thiam em?
Mizo ṭawnga
ziak a ni a, Mizo ṭawng a thiam em?
-
Mizo ṭawng hi a thiam
lutuk lo. English Medium-a kalchhuak a nihna hi a lang lutuk niin ka hria. Mizo
ṭawng
kalhmang aiin sap ṭawng kalhmangin a rilru a kaihhruai nasa zâwk niin a lang.
Entirnan “Rûl a kal zut zut,” tih ang te hi a awm nual.
6.
Standard
Literature a tling em?
-
Lehkhabu changkang a ni em? Hei hi chu
a tehtu a zirin a danglam thei. A ziaktu hi a hmanhmawh a, a uluk hman lote
pawh a ni ang. Entirnan, AD leh BC te hi duh duhna hmuna dah tur a lo. Kalphung
fel tak nei an ni. Tin, lehkhabu-ah hian mihring hming bulah ‘Mr’ tih te hi an
dah chhên lo. A tlukpui Mizo ṭawnga ‘Pû’ tih pawh hi standard literature-ah chuan an dah ngai
loh a ni a. Ani hi chuan a lehkhabu-ah hian mi a ‘Pû’ fo mai. Inbiakna ṭawngkam
(dialog) -ah erawh chuan thu hran a
ni). Bible châng a qout chhuaha a
bung leh châng a dah dan hi a dik lo tluan chhuak deuh zak bawk.
7.
A lehkhabu rawnte hi a bel chiang em?
-
A ril rem zawng an ziah avangin a qout chhuak ve mai mai nge; heng a
lehkhabu chhiarte a hre chiang tak tak tih hriat a har hle. A bikin lehkhabu
changkang vak lo, historian tam takin lehkhabu rawn tlak lova an ngaih “The Two
Babylons” tihbu hi a leklam nasa hle niin a lang a. A reference a dah lohnaa thu ṭhenkhatte pawh hi he lehkhabu ami tho
hi a nih duh hmel hlein ka hria; ka sawi huai ngam chiah lo na a.
-
Alexander Hyslop-a hian ‘The Two Babylons’ a ziah hian reference a tlar tam hle a. Mahse a
ziaktute thu tum loh pui pui kawhtir nan hman a ching hle niin mi thiamte chuan
an sawi.
8.
Target
Group?
-
He lehkhabu ka chhiar hian a sawi tum
chu chiangin ka hria a. Mahse a ziah dan hi kan kohhran mite chhiar atana a
ziak nge kohhran dang mite tana a ziah? Hei hi thil inang deuh, inang chiah lo
a nihna lai a awm thei.
Conclusion:
He lehkhabu hi chhiar ṭheuh ang u.
Note: He lehkhabu review-na hi a chhuah tirhah neih a ni a.
A ziak sem lovin tihian a tlangpui ka ziak a, Nisarihtlang kohhran ṭhalai
inkhawmah ka sawi zau ta chauh a ni. Heta ka ziah chhuah duh lem loh, a ziaktu
hi la dam se a bula ka sawi ngei ngei tur thil tam tak a awm. Amah kha la dam
se, a hriatah ngei fiamthu nena chawhpawlhin han review ila a nuam dawn hian ka hre khawp a, mahse a awm tawh miau
si lo. A review-tu nih pawh a nuam lutuk lo zawk a ni. Chuvangin chanchinbu
danga lehkhabu review-na nen chuan khaikhin chi a ni lo. Tin, he lehkhabu hi a
ziaktu Pastor H.Zairemthanga thih hnua chhuah a ni a, a review-na pawh hi a thih hnua neih a ni a, chuvangin a tlangpui tak
tak chauh kan han hrut a ni tih kha hre thiam ang u.
A hnu zelah he lehkhabu hi ka chhiar zawm ta lo va. Lehkhabu
standard sâng tak a ni lem lo. A ziaktu hian a thih hmaa ziah zawh ngeia duh
avangin hmanhmawh takin a ziak a, a hmu hman hram chauh a ni. Dam pangngaiin
ziak se hei ai hian belhchian te pawh a dawl ang a, lehkhabu te pawh a rawn zau
lehzual ang a, a thu ziahte pawh hi a bengvar thlâk lehzual ngei ang.
Pu Zaitea (H.Zairemthanga) kha tute emaw anga pa intifing
rim-rem leh thil intiduhtui rim rem kha a ni lo va. Han insawih theih leh
insawi bawra vel te kha a tih ngai
loh a ni a, mi ngainat a hlawh em em mai a ni. Ka zui tam lo khawp mai. Mizo
Conference of Seventh-day Adventist-in Education Commission an din khan
secretary ka ni a. Chung hun lai chuan kan inzui ve deuh. Champhai, Lunglei,
Saitual, Tripura tih angah te kan inzui hman a, zinpui nuam tak, hlim thei reng
mai a ni. A finna leh a felna lam ai mahin a inngaihtlawmna leh a rilru ṭhatna
khan kawm a tinuam zawk a, chu chu bula awm kan châkna chhan pawh a ni.
Comments
Post a Comment