Mizo Mipate Kan Taliban Em?

Mizo incheina kan tih ruala kan mitthlaa lo lang chu mipa puan veng lâi leh hmeichhe puan bih lâi a ni ngei ang. Tunhma lehzual, siapsuap fên laite kha chu a hlat deuh tawh avangin Mizo incheina-ah ngâi mah ila han thar thawh leh chi-ah tuman kan ngai lo va, sawi zui vak pawh ngaiin ka hre lo. Hmeichheho chuan Mizo hmeichhe incheina ni bera kan hriat puan bih chu an la kengkawh tha fû mai. Kekawr hâk an uar tak takna hi chu tun tlaikhaw hnu deuh chauh a la ni mai thei.

Mipaho erawh chuan Mizo mipa incheina kan tih ruala kan mitthlaa lo lang ve puan ven chu hmana hmanah kan kal bosan daih tawh a. Kan bosanna a rei tawh em avangin kan bo tih pawh kan inhre tawh lo va. Bo lo awma kan awmna pawh a rei tawh khawp mai. Chutia bo tih inhre lo khawpa bo rei tawh chuan hnam incheina vawng nung rei zâwk leh vawng ṭha zâwk hmeichheho chungah chuan a leha lingin kan thikthu kan tichhe ta hlauh mai a. A dik tak chuan sâpho entawna mahni hnam incheina kalsan hmasa zâwk leh ngainêp hmasa zâwk chu mipaho hi kan ni.

Kumpinu sawrkarin min rawn awp tirh a, hnam dang incheinain kan tualzawl a rawn thlen tirha hmeichhia leh mipain hnam dang incheina entawn theihna chance kan neih kha a thuhmun reng a. Sâphovin min rawn awp atanga rei vak lovah mipaho chuan an inchei dan entawnin kan hnam incheina chu kan kalsan hmiah mai a. Hmeichheho erawh chuan sâp inchei dan chu engemaw chen la ve bawk mah se mipaho âi chuan an ṭang rei deuh a. Tun thleng hian puan an la bih peih a ni.

Mahse chuti chung chuan mipaho chuan a hnam incheina vawng nung rei zâwk leh vawng ṭha zâwk hmeichheho kekawr ha ve chu kan ngaimawh ta a, puan bih ni te kan siamsak ta hial mai. Revd Chuauthuama chuan hetia hmeichhe tâna puan bih ni siam hi a ‘Taliban rilru deuh e’ a ti a ni.

Revd Chuauṭhuama ngaihdan hian dikna chen a nei. India danpui hnuaiah mi tinin zalenna kan nei a. Tumahin ama ngaihdan kha midang chunga va barh luih theihna a nei lo. Kei pawhin Mizo hmeichhiain puan an bih hnâp mai hi mawi ka la ti ber a, a hmeh pawh an inhmeh berin ka hre ṭhin. Mahse ka ṭhenawm nula chu ‘Kekawr i hâk lâi âiin puan i bih hian nalh ka tizâwk che. Chuvangin puan chauh bih tawh rawh,’ tiin thu ka pe ngawt thei lo. A mimala ka tih theih loh chu ṭhiante sawm khawma pâwl dinin kan pâwl hming chuan thu kan pe ngawt thei chuang lo bawk. Keima mâwi tih zâwng leh nalh tihzawng kha tû lakah mah dan siamin ka tuk lui thei hek lo. Mahse Mizoramah hi chuan mimala kan tih theih loh kha pâwl hming chuan titheiin ka inhre tlat a, dik bik riauvin kan inhre tlat bawk.

India danpui hnuaia mi tinin zalenna kan nei hian Mizo mipa chhungrila Taliban rilru lianpui awm hi a khap bet tlat a, a nihdan tur ang takin a inlâr thei lo mai mai a ni. Kan rilrua thuneih kan chakzia leh thuneihnaa kan tuihalzia ngaihtuah chuan India danpui hnuaiah hian awm lovin Taliban ang khan sawrkar thuneihna chu nei ngat ila hmeichhe kekawr ha ngaimawh tam tak hi chu hmeichhe kekawr ha vaiin an duty lovang tih a sawi theih loh. Tunah pawh hian kan duty lo chauh a ni lo maw? Tuna tlawmngai pâwl leh Mizo mipa tam tak sûkthlêk en hian mahnia ro inrêl sawrkar ni ta ila Taliban sawrkar tênau kan din hial ang. Tuna vai mistiri-hote tihluihna ni chiah si lo, an hnial ngam si loh thupêk ang reng pea kan Pathian biakna inkhawm chhim ve tura kan tihdan en hian kan rama awm ve hnam dangte leh sakhaw dang bia pawh an chêp hle ang a. Mizoram hi khawvel ram zalen lo berte zinga mi kan nih ka ring.

Revd Chuauthuama’n Taliban rilru a sawi hi kei chuan a dik thui hlein ka hria. Taliban ang em em chuan kan hmeichheho hi talhfiak leh silai kaw hmâwr nen vau bet ve lo mah ila kan rilrua anmahni thunun kan châkna leh thuneihna vilik kan châkna rilru, India danpui avanga kan tihlan hleih theih loh hi Taliban rilru diktak chu a ni.

Hmeichheho hian mipaho hi puang veng ve turin min phût tlat se kei chu ka peih tawh lo vang. Kekawr hâk hi tû hnam incheina bik mah ni lovin khawvelin kan inṭawm a ni tawh a. Chuvangin kekawr ka hâk hian ka Mizona a bovin ka hre lo va, Mizo hnamin a boral phah pawh ka ring lo. Vai mipaho erawh chuan hmanlai aṭanga an hnam incheina chu an la chhawm nung tha khawp mai a. Mahse kan ngaihsan phah pawhin ka hre chuang lo. Chutiang bawkin Burmese paho chuan an Kâwl pawnfen an la fêng uar hle a, chuti chung chuan an entawn tlâk mang e ti pawh kan awm chuang lo. Arab hnamho khuan ahmei apain an hnam incheina an la chhawm nung ṭha fû bawk a. Mahse kekawr ha mingoho tho khu a ni kan ngaihsan zâwk ni. Korean hnam incheina (traditional dress) kan hre lo; an film-ah pawh an tilang zen zen lo niin ka hria. Korean pahoten khawthlang lam incheina (ni bera kan hriat) an chin ve avangin an hnam an phatsan kan tichuang lo va. Kan ngaihnêp phahin kan ngaihsan phah hek lo.

Kekawr ka hâk avanga kan hnamin a boral phah ka ring lo ang chiah hian hmeichhehovin kekawr an hâk avang hian kan hnamin a boral phah emaw, a mualpho phah emaw ka ring lo. Tin, puan ka veng peih tawh lo ang bawka hmeichhehovin puan bih an peih tawh mang lo hi ka hre thiam khawp mai. Chêt vel a inawlsam hleihin a innawm hleih em a nih hi. Hmeichhe puan bih chu mâwi tiin ṭha ti hle mah ila kei chuan puan ven chu ka peih tawh miah si lo. Mahniin ka tih peih miah loh midang titura nawr nawr a, tihluihna hmang anga lan duh si lova a ni bikte tuksak a, a ring thei ang bera han au vêl chiam lâi tak chu Revd Chuauthuama’n Taliban rilru nen a inhlat lo a tih lai tak chu a nih ka ring.  

Engpawhnise keimaha a lan dan chuan Mizo hmeichhe tân puan bih hi a la mawi ber tih hi phat rual a ni lo. Mipaho zawngin puan chu han veng tha leh dawn pawh ni ila kan inhmeh ve tawh lo vang a, nuam pawh kan titawh lo vang. A tam zâwk phei chuan kan bih ngam dawn lo; a bul ṭantu nih kan zak tlat tawh. Chuvangin tuna kan awm danah hian lungawi takin awm phawt ila. Incheinate chu inthlak chho reng a ni a. |hangthar zingah kekawr ha peih lote pawh an la rawn chhuak veleh thung mahna. Δ