NUN KHAWHAR

NUN KHAWHAR

Kum nga hi eng tia rei nge ni chiah?  Tun kum nga kal ta chhung khan Leap Year kuma February ni 29 chhiar telin ni 1826 kan hmang ral a, chu chu a darkar zawng chuan darkar 43,800 a ni a, chu chu minute 2,628,000 niin chumi vek chu second 157,680,000 a ni.  He kum nga chhung hian nuthlawi nih hrehawmzia te, pa tel lova fate enkawl hautakzia te, pa tel lova chhungkaw enkawl hrim hrim hrehawmzia te ka hre hman a. Kan khawtlanga nuthlawi dinhmun leh mite en dan pawh ka hre chiang hman ve viauin ka hria.

Ka pasal kha zu in mi a ni a. Zu in mi han tihah pawh hian a rui chhe mi, rui tliak hnawp chi a ni. Mi hriatah inhau bur bur kher lo mah ila zu a ruih tawh chuan a phunchiar em em a, a phunchiar loh vek chuan min ngaihsak miah lo tihna a ni ti ila a sual tam lo vang. Zu a in thin tih hre reng chunga nei ni mah ila rui reng mai neih chu hrehawm ka ti a, ka inchhirin ban a pel  fo. Fa pakhat kan neih kha chuan a la zia-awm deuh a, a pahnihna a pian hnu phei chuan min ngaihsak lo hle mai a. Nupa nun pawh kan hmang khat khawp mai. Kan hman chhun pawhin a tlingtla vel mai mai a, mi ngaihtuahna a nei  lo. A duhtawk a hmu a, a tawk der mai a ni ber. Ka remchan hun te,  rilru lama ka inbuatsaih ve leh ve loh te, ka nawmsam mang loh lai te, ka hrisel \hat lai te, a engamah hi a tan a danglam lo. A nupui laka a thil phut chuan hun leh hmun a nei lo va, hmeichhiain chanvo reng reng kan nei lo bawk. A tan chuan a duh duh huna a car a tinung a, a duh duh huna a chuang ang chauh hi ka ni. Pasal te bula mu reng chungin ka khua a har ru ngawih ngawih fo va, pasal la nei reng siin mahnia mut chang ka ngah mai.

Kan inngaihzawn laia a rui chu rual pawlna ni maiin ka hria a. Zu a in ve zeuh zeuh \hin chu tlangval rual pawl leh tunlai mi, zei tak a nih avangah ngaiin ka ngaisang a. Chutih laia ka hmuh danin tlangval pangngai tan chuan engemaw changa han lem ve zauh zauh te chu mak tiha hnêkin a awm ngawih ngawih zawk a ni.  Kan innei ang a, chhungkaw pa ber mawhphurhna chuan a thil chin thinte a bansantir mai turah ka ngai bawk a. Tin, amah pawhin kan inneih hunah chuan \ha taka awm a intiam a. Kan inneih ni chu a insiam \hatna ni a ni dawn tih a sawi \hin. Tunhmaa a ngaihzawngte chu a duh tak tak loh avanga ban niin a insawi a. Keimah hi a hmeichhe tawn tawh zinga a hmangaih ber, tuma el rual loh leh tehkhin ph^k rual loh niin min sawi a. Kei min tawn hnu chuan a thinlungah hmeichhe dang reng rengin hmun an chang thei tawh lo nia a sawi bakah nei ta lo ila ^t phah hial dawnin a insawi bawk.

Kei chuan mipa dik tak, amah chu eng mi pawh lo ni se a nu leh pate an hausa a, a nu leh pate hausak zar zova chhungkaw enkawl zo tak leh nupuite tilawm thiam tak ni dawn hian ka hre hliah hliah a. Kan inneih hunah chuan a zu in ve zauh zauh (chutih laia amah ka hriat dan) te chu a intiam ang chuan a bansan ang a, chhungkaw hlim tak dinin khawvel damchhung na na na chu a tawi emaw, a sei emaw, kan dam rei emaw, dam rei lo emaw, kan hausa emaw, hausa lo emaw, hlim takin kan hmang ang a, tumah kan awt bik lo vang tiin kan inneih hun tur chu ka lo thlir ni tin ve bawk.  A rawn lêng zing hle a, kan inawm chawt a ni ber. Rui lutuk si lo hian a rawn nam deuh chhak \hin a. Rawn nam tawh lo tura ka ngenna te chu ngai pawimawh awm tak hian a awm a.  Zu in chu a duh hrim hrim vang ni lovin Mizo tlangval nunphung ve tur reng nia sawiin tlangval laia zu in miah lote chu ngaihzawn tlak loh khawpa rilru zim niin a sawi bawk.

Inneih thuai thuai a, a zu in \hin te chu keimah zarah sim thuai thuai a, kohhran leh khawtlang duhzawnga awm ve a chak \hinzia a sawi te chu ka bengah chuan a ri mawi ngei mai. Keimah avanga mipa pakhatin a nun siam \hat a han duh ve em em mai leh keimah avanga kohhran leh khawtlang zah a han kai ve tur chu ka indahsang ve larh a. A thusawi leh a thutiam zawng zawngte chuan min tilawm hliah hliah mai a ni. Chu mai a la ni lo, a \hianpa sawi danin kan veng nulaho chuan an ngaizawng ru deuh fur a ni awm e; chutianga mi ngaihzawn ruk deuh fur mai chang nalh thei han nih chu kei college han rap ve meuh tawh nula lehkha thiam inti ve hian ropui riau hian ka hria a nih chu. Tun hnu hian an game plan mai mai a ni tih ka hre lehnghal.

“Nang chu i danglam,” tih \awngkam a han hmang ringawt te chuan sang takah min vawrh chho va. “Hmeichhia hi ka lo kawm ve nual nawh a; mahse nang ang hi chu ka vawikhat….” tih \awngkam te phei chu ka bengah hian rimawi angin a cham reng a. Ka nu leh pa, ka chhungte zawng zawng min zilhna leh min vaukhanna zawng zawngte chu a hliah zo vek mai a ni. “Min nei duh lo la chu ka dam rei ka ring lo,” a han ti te phei chuan ka tiril a tikhur a. Pawimawh ve riauva inhre satliah tawh lovin damchhan nei ve hliah hliah hian ka inhre bawk. “Min siam\hatu atana Pathian ruat i nih ngei hi ka ring nghet tlat a ni,” a han ti ngat phei chuan nei lo thei lo tur hian min tur ut ut tawh a. Ka naupan laia zu in mi kan duh loh thu kan sawi liam ve mai mai te, ka nu leh pa ten zu in mi hrim hrim nei lo tura min zirtirna te chu chutih laia ka ngaihdan chuan a Pathian thu lo hle a ni.

Chutiang boruakah chuan kei, nula induh ve tawk tak \hin leh veng khat nula fel inti ve, hmelah phei chuan mi vantlang khum vea inngai \hin chuan pasal chu ka nei ta a. Kan inneih zana a rui chu a \hianten kei min nei an lawmpui em avanga an pêk luih niin a sawi a. Lawm takin ka ngaidam mai; mak ka inti. Lawi\hat zan emah pawh nupa nun hmang \ha hlei thei lo khawpin a rui a, chu chu mak tihnachang pawh ka hre lo a nia! A zanhnihnaa a rawn nam haw leh erawhchu ka hrethiam chiah lo va. A sawi dan chuan a \hiante pek vang liau liauva in a ni. Kei chuan a \hiante chu kawm tawh lo turin ka ti a. Ani ang kawma tan chuan an sual lutuk;  kawm tlak an ni lo.

|hiante pêk a ni seng lo tih ka hriat thiam a, mipa thil ti laklawh tawh chu keini ang hmeichhe awm nêm tan siam \hat mai mai theih an ni lo tih te, mipain an duhzawng hmu tura thu tiam an awlsamzia leh mi hrang hrang bula intiam kual mai mai an ni fo tih te ka han hriat thiam meuh chuan a pahnihna tur nau ka p^i leh der tawh a ni.

Kan inngaihzawn laia mi duhrawn huai huai tlangval to em em mai changtu nia ka inhriatna boruak sang tak, chapopui tham nia ka hriat kha ka rilru tihahtu leh zan tam tak mi timuhil thei lotu a lo ni ta zawk a. kan vêng nula fel pangngai chinte chuan engahmah an lo ti lo tihte chu eng tia lo hre ve lo nge ka nih le? A pa hausakna leh an sitting room changkang te chuan kan nupa nun chu a va suih khawm lo chiang em! Ka hmuh phaka khum dup nuam ber chungah chuan thawpik lutuk avanga hui pap pap chungin ka mu zan tin a. Kan inneih nia an mo thar tur min hruaina car nalh em em mai te chu vuak chhiat tak ka nap \hin. Kan inneih thlalak nalh tak takte chu a hmuh hian ka hmu peih hlawl tawh lo va. Ka mo kawr man to pui pui leh ka thil chhawm luh zozaite chuan rem a lentir thei chuang lo. Kan inneih video-te chu khawiah nge a awm pawh ka hre tawh lo va, bo hlen daih se ka lawm zawk ta ve ang. Sailungvara siam kan chaw ei dawhkanah chuan ka chaw ei a tui chuang lo va. Buhfai man to leh chawhmeh changkangin min tipuar hek lo. 

Kan nupa inkar khi chu hnawh phui tumin theihtawp ka chhuah a. Keima theihna piah lamah min kutsuihtu pastor be rawnin kohhran upate hial an inrawlh tawh a. A sawt si lo. Mipa duhzawng hre ve hlea ka inhriatna leh nula zei ve tak nia ka lo inhriatna zawng zawngte chuan awmzia a nei lo va. Ka inhnawih rimtui leh incheina hmanrua zawng zawng nena \an ka lak pawhin ka tling zo ngang lo a ni. Nupa nun lam hawi lehkhabu ka chhiar zozai leh biak ina ka sermon ngaihthlak zozaite chu ral do nana buhpawl a hman tlak loh ang chauh hi a ni bawk. Kohhran mite \awng\aina pawhin awmzia a nei ta lo.   

 Zan khat chu le zanlaiah kan door bell chu a rawn ri ta char char mai a. Vawikhat hmeh mai duh tawk lovin an rawn hmet nawn sek bawk. Ka han harh zawkin ka pasal muhil lai kaih thawh ka tum chu a lo awm hauh lo mai a. Zan tirah kha chuan a rawn mu ve ngei khan ka hre si a. A inthiar a nih ringin ka au va, min chhangtu a awm lo. Kawngkaphui chu hlau ru deuh chung chung chuan ka va hawng dawn a;  a lo inkalh miah lo chu niin. Thil awm dan tur chu ka hre thiam deuh ruak mai. Pawnah chuan kan pa \hianpa, a zu inpui \hin leh kan pate unau zinga upa ber chu an lo ding reng a. An rawn kal hunin zir loh em avangin thil \ha lam a nih chu a rinawm chiah lo.

Hlauh ang ngeiin zualko an lo ni a. Khami zana ka bula mu ve reng emaw ka tih ka pasal chu a bialnu nuthlawi pakhat nen Zemabawk kawngah keima hlawh ngeia kan lei Hyundai  Santro-in an chesual a, a hmunah a boral nghal. A hmeichhe phurh erawh chu a na lutuk lo niin an sawi. Chumi zan a\ang chuan pasal nei chunga khawhar ru ngawih ngawih, pasal duat leh chul hlawh lo tak mai kha nuthlawi khawhar tak leh riangvai tak mai ka lo ni ta a nih chu. Ka pasal thih dan chuan ka rilru a tina a, ka thin a ur a, ka tlawmngai a, ka zak ngawih ngawih bawk.

Heng thilte hi kum nga kal ta a mi kha a ni a, mahse ka la hre chiang hlawm hle. Ka pasal nen khan kan in\hen lek lek \hin a. La dam se a \hen pawh kan in\hen tak takin ka ring. Chuti chung chuan hmangaih em ema ka neih a ni a, ka tuar hle. A lehlamah chuan ani a han awm ta lo chu rilru a kalkhat ta phian zawk a, kan nufa thum phei chuan kan hlim zawk niin kan hria.

Ka fate pahnih chu phaia ka u hnathawk, sawrkar milian fa nei thei lovin lehkha zirtir pahin min hruai thlaksak daih mai a. Duat sa lohin a duat tih ka hria, a duat lutuk ang tih ka hlau zawk a ni. Tichuan sawrkar hna lian ve pangngai thawkin kum 33 mi chauh chu ka nuthlawi ta a. Ka awl der der mai a nih chu. Ka pasal neih lai ai khan ka taksate chu a mam nalh leh tawh zawk a. Ka tituai te pawh a lo eng thar lehin ka hmel pawh a lo tha lehzual ta bawk a. Duh ila chu ka tum tawk zawng ka la hmu alawm. Chuti chung chuan mipa ka ngaihtuah lo va, pasal neih leh chakna em em pawh ka nei lo.  Amaherawh chu keimahah hian pasal ka neih dawna ka thil beisei, hmeichhia zawng zawngin an beisei leh an zawn rilruk ’rilrua innghahna’ kan zawn ang chi hi a bet tlat a. Ka pasal hnen a\anga ka dawn ngai loh chu rilru ruak hnawh khahna tur chu keimahah hian a kim lo tlat mai a, chu erawh chuan min tibuai \hin. Nu hrisel ve tak, na zen zen lo ka ni a, ka rilru leh taksain a mamawh, keimah ringawta kim thei si lo chuan thil min ngaihtuahtir vak vak thin.

Heng ka chanchin kal tawhte leh a kal mekte hi mihring hming leh khaw hming sawi chhuak miah lovin ka han ziak lang ve dawn a ni.

Kum 2017 January thla-ah ka hna a\angin ka kaisang a. Min sawn nghal bawk. Ka pêmna khuaa ka awmna quarters chu hmawr lama awm a ni a. Ka riah hmasak ber zan phei chuan ka hlau rilru khawp mai. Chawlhkar khat vel kha chu ngaiah ka nei hlei thei lo va. Ka kawmchhak quarters thara mi dang an rawn awm hnu-ah erawh chuan ka thla a muang ta deuh. Ka kawmthlang hla vak lovah chuan jeep kawng pakhat hi tlangdung zui zawngin a kal a. Chutah chuan tlaiah ka leng thla zauh zauh \hin. Kan in leh a chhehvel chu a la ngaw \ha hle a, sava pawh an la tam khawp mai. Sava hram nuaih nuaih leh an thlawk tawn vel ruai mai han hmuh te chu nuam ka ti a, ka tlangnel hnu deuh phei chuan ka awmna awm takah min dah niin ka hre ta zawk hial a ni.

Tlai khat chu kan kawmthlang jeep kawng pheiah chuan ka zu lêng kual leh mai mai a. Khua a eng nuamin a mawi si a, ka lung a lêng hle a ni. Ka rilru saruak khawhar chuan engemaw thil lawmawm tak tawng dawna inhriat tlatna te ka nei a, a chang leh ka fate chu rawn haw thut dawn te hian ka hre bawk a. Chutianga rilru vak vai taka ka kal lai chuan ka hma lama mipa pakhat kawngchhak lam hawia lo ding vang vang hi ka va hmu ta a. Ka va en chiang chu thlalakna hian a chhak thingzar rova sava fu chu a lo tin vang vang mai a. Ka kalna lam tur a nih miau avangin ka va pan zel a. A rilru a kal ding em avangin min hmu mai lo. Va pawh mai lovin ka nghak ta hret a.

A thla la zo rawn hawi chhuak min han hmu phut mai chu a meng phawk nasa ngei mai. He khaw mi leh sa hmu phut chu ni se mak a ti lutuk kher lo vang. Mahse a mi hmuh hi Aizawl nuthlawi chhe lo ve taka sawi thin, a nulat lai pawha veng khat nula hmel\ha kha a ni miau mai a. A phu zawk pawh chu a mawh lo ve. Amah chu tlangval kum sawmthum b^wr vel tur, khan sang thlerh thlawrh, ngo deuh vah hi a ni a. A awmna khua nen pawh a inhmeh viau e. Nikon D7200 -a Tamron telephoto zoom lens invuah hi a awrh a. A hawiher a\angin pawl thum pass lehkha thiam an tih ang chi hi a ni tih hai rual a ni lo.

Kei chuan zah theih loh chhuahin, “A va mawi awm ve?” ka va ti a. A nui var var a. Keimah bawk chuan, “Henglai vel hi sava thla lak nan chuan a \ha ngawt tak mai. Zing leh tlaiah hian an tam thei lutuk a, thlalakna \ha deuha lak hi ka lo chak thei lutuk a,” tiin ka be zawm leh a. Ani chuan, “A lo nih hi. Helam hi ka vawikhat rawn kalna a ni a. A lo tihchi hle mai. Ka rawn kal fo tawh ang,” a ti a. Amah vek chuan, “Ka va hmu ngai lo che ve? Mikhual i ni ang maw?” a ti leh a. Kei chuan, “Thla hnih vel ka awm tawh. Khilai office-ah khian ka thawk alawm,” ka ti a. Ani chuan, “A lo nih reng tak chu,” a ti a. Vawikhat inhmuhnaa inpuan fai lengte chu duh bik hek lo vi, chu lam hawi zawnga sawi tawh lo tur chuan ka ngawihsan ta a.

A tuk chhunah chu tlangval chuan kan office chu a rawn dawr ta hlauh mai a. A hma nia kan lo inhmelhriat nual tawh avang khan a rawn tlangnel sawt a. Kei pawhin mi dang ang chuan ka en lo. Thingtlang office tih takah dawrtu dang awm ta lo chu muangchangin kan inkawm pah a. Thlalak chungchang leh a hna thawh chungchang kan sawi zawhah ka chanchin chu min han zawt thawi zauh a. Mipa rilru hi hre ve tawka ka inhriat avangin chuti maia inpuan zut zut chu ka tum miah lo. Fa pahnih ka neih tawh thu chauh ka sawi a. A hre zawm chak tih hriat takin a han thaw hap a. Kei lah chuan ka han sawi zawm duh lo lui ve ngat bawk a.

 “I fate chu i awmpui lo em ni?”

 “Awmpui lo.”

“In pa bulah an awm tihna a ni maw?”

“Ni lo.”

Ka chanchin chu ka han sawi chiang duh lo lui ve ngat a. Chu chuan mi hriat chian a tichak lehzual dawn  tih ka hre chiang. A mitmeng a\angin ka chhanna-ah chuan a lungawi tawk lo tih ka hre thei a, chu chuan min tilawm hle bawk. Kawm zel chu ka chak khawp mai. Sawi tawh ang khan ka rilrua mipa ka mamawhna kha a la reh lo va. Ka pasal hnen a\anga ka dawn loh hmangaihna leh hmeichhiain mipate laka kan beisei rilru thlamuanna chu ka la mamawh reng tih ka hria. Mahse ka mamawh tih avanga mipa zawng zawng laka hmuh tum chu ka ni lo.

A thil rawn ken chu a khawihtu hmun dangah kan tirh chhuah avangin chawhnu lamah chauh a khawih thei dawn a. Chumi remchang chuh chuan tlai len paha ka ina rawn lam mai turin ka ti ta a. Pak huam chu ka duh lo naa kawm chian a, kawm zel tlak a nih leh nih loh hriat chian erawh chu ka duh a ni.

Chumi tlai chuan a hma ni ang bawkin ka kawmthlang kawng pheiah chuan ka leng leh a. Savate chu an hram chel chul a. Boruak a thiang nuamin a vawt seng seng a. Mi ram kal haw lam ka tawk zauh zauh bawk. A then chuan “Khawi lamah nge i kal dawn?” tiin hlim hmel takin min lo bia a. Mi be lova min kal pek ngawk ngawk pawh an awm. Ka rilru a kal ding deuh avangin a hma ni ai khan ka kal thui daih a. Engemaw chen ka kal hnu chuan kawng chhak lamah hian tlangpawng nawm hmel tak hi a lo awm a. Kawng te reuh te hi chumi tlangpawng lam pan chuan a kal riah a. Chu tlangchhipah chuan han chuang ila khaw hawi pawh a nuam viau dawn niin a lang.

Ni chu la tla mai dawna a lan loh avangin chu tlangpawng chu hmanhmawh lutuk lo pawha thleng hman turah ka inngai a. Mahse tlem chuan ka hlau deuh. Ka hlauhna leh chu tlangpawng va chuankai ka chakna chu a inbuk tawk hle a ni. A tawpa tawpah chuan mi kal vel an awm reng bakah a kawng chu a bel em avangin va kal hram chu ka titlu ta a ni.

Kawngpui a\anga meter za vel ka kal hnu-ah chu tlangchhip chu ka va thleng ta a. A chhip sang fai lai takah chuan phaitualhnim a lo \o va. Chu hmun fai lai takah chuan \hutna an lo siam bawk a. A sir deuhah chuan bung kung lian lutuk lo, mawi ve tawk tak hi a lo ding a. Chu bung kung bulah chuan dingin thlang lam ruam rai dup mai chu ka thlir a. A hmuhnawmin a mawi ngei mai. Chutia ngawi renga ka din lai chuan ka hnung lam a\anga, “Heng hengah te eng nge i rawn tih a?” tih ri chu ka hre ta thut mai a. Chu aw chu ka hriat hnu ni mah se ka lo hlauh deuh sa avangin ka phu chiang khawp mai. Hlau chung chungin hnung lam chu ka va hawi phei a, vawiina ka tlangval inleng ngei mai kha a lo ni a. Ka thaw huai mai. “A hmun hi a nuam em a ni,” ti ringawtin ka chhang a. Ka bulah chuan a rawn ding a, ngawi rengin kan thlang ruam rai dup mai chu kan thlir dun ta a ni.

Chutia kan din dun lai chuan mipa ka mamawhzia leh ka ngaihzia bawk kha a rawn lang leh a. Nuthlawi khawhar tak, nuthlawi nih hma pasal ka neih reng lai pawha khawhar ru ngawih ngawih kha ka ni miau mai a; ngaihtuah loh theih pawh a ni lo. Ngaihngam tak, thlamuang tak leh pangchang taka belh ngam mipa ka mamawh tih hi zep rual a ni lo va; mahse tihlan vak erawh chu ka tum hauh lo thung. Ka bula tlangval sang zeih zawih, he khaw chhuaka phu lova hawiher changkang hian chu ka mipa mamawhna chu min hriat chhuahtir a ni.

Ka pasal bawk kha ka ngaihtuah kir a. Kan inneih dawna ka phurzia te, a zu in \hin thlenga ka haider dan te, nupa nun hlimna vawrtawp min pe tura ka beisei dan te leh ka beisei loh lam hlira thil a kal dan te kha ka ngaihtuah kir zel a. Zan mut hmuna nupa han ti ti melh melh te, inthlahlel ngawih ngawiha nupa inkuah leh inlawm a tlemzia te kha ka ngaihtuah kir a, ka inkhawngaih a ni. Kan nufa thum chauha kan mut tlaivar zan a tam a, kan mut ho ve tum pawha ka faten nuam an tih lohzia te, nupa nun a hman pawlawhzia leh min ngaihtuah lohzia te kha ka theihnghilh thei lo.

Mipa dang hi kawp leh ila ka thil beisei leh mamawh hi ka hmu ang em? Tihsual hlauhna chuan min rawn chim mup mup a. Ka rilru chuan fimkhur turin ka inchah mawlh mawlh bawk. Ka bula tlangval ding chuan engemaw ni hi a sawi mawlh mawlh a. Ka rilru a kal ding em avangin a thusawi pakhatmah ka hre lo. Eng nge a sawi hre miah lovin kei chuan, “I thil kha haw pahin i rawn lam dawn nia,” ka ti a. Ka kalsan ta a ni.

Chumi tlaia a thil rawn lam haw chuan ka inbual tur insiam lai hi min rawn nang hlauh mai a. Kei lah chu mal chanve chauh khuhin hrukpuan nen chauh ka lo inveng teu mai si a. A meng phawk nasa ngei mai. Kei pawh ka hrilhai. A mitmeng atangin min it hle tih ka hre nghal a. A mak hauh lo. Lehkha pek pah chuan, “Rawn lêng fo rawh aw,” ka ti a. Lawmthu sawi pahin a chhuak ta a ni.

Chumi zan chuan inleng neih ka inbeisei hle naa ka nei ta chuang lo va. Ka mutna-ah chuan ka inngaihtuah nasa a. Ka fate leh ka pasal kha ka ngahtuah let a. Mipa ka mamawhna chuan chu tlangval chu kawm ngeih a, hlim taka khawsakpui turin min nawr a. Chumi rual chuan tihsual hlauhna leh mualpho hlauhna chuan min dal tlat bawk. Nakinah chuan “Engemaw le, hmeichhia zawng zawng mamawh a nia lawm. Eng vangin nge kei ka nih avanga khawhar taka ka awm ang le,” tiin ngam leh ngam lovin thutlukna chu ka siam ta a. Chu chu hlim taka nun bul ka hman \an vena chu a ni ta ber awm e.

Chu tlangval lehkha thiam, MA zir zo tawh, hna pawh thawk tawh, he khaw mi leh sa emaw ka tih chu khaw dang atanga sawrkar hnathawka rawn awm ve tho, a pute ina awm a lo ni a. Chu mai a ni lo, kan hnuai office pêng pakhata thawk a lo ni bawk a. A va remchang lehzel em! Mahse ka tlawm nghal duai duai dawn tihna chu a ni bik lo. Kan office inhlat loh vei nen; kan lo inhre pawp har mai mai a nih dawn kha.

Chhuanlam phuahchawp deuh deuh hmangin zan hnih a rawn lêng ta. A zan thumna tur erawh chu keiman rawn leng lo thei lova ka siam vang a ni.

Thla Hnih Hnu-ah

            A rawn len hnuhnun ber tum chuan ka lo inbual zo chiah a. Kawrfual hain a hmaah chuan powder leh eng engemaw hi ka inhnawih mawlh mawlh a. Uar deuh hlek, a mitmeng enthla ru deuh reng chung chuan ka malvar nalh tak mai, keimah pawhin ka lo chhuan rilruk em em thin chu a chanve lai tilangin ka inhnawih vel a. Min it nasa tih ka hai lo va, chu chu ka duhthusam tak pawh a ni. A mitmeng lo danglam ta vek te, a chil han lem khawlh te leh a hmai sen \awn \awnte chu ka hmuh hmaih hauh lo. Ka zawhna a chhang bah nuaih te chuan a rilrua thil awm chu a tilang chiang khawp mai. “Riak ve ta mai che,” ti ila chu a lawm hlum lo chauh dawn tih ka hria. Kei aiin a naupang zawk a, office lamah ka lal zawk bawk a, ani tan chuan cho loh ena en loh theih ka ni lo va, chu tak chuan mi itna a tizual dawn tih lah a chiang reng.

            Ka b^n na lo pui chu a khamzia sawiin min hmehsak turin ka ti a. Min hnial ngam si lo. Chutia mipa kutin min han khawih leh chu ka zauthau khawp mai a. Tilang lo turin ka inthunun hram hram a ni.

            “I dim lutuk a nih kha.”

            “Khawih nat belh ka hlau a ni.”

            “Ka dar te hi min han hmeh te. Inhmeh i thiam hle mai.”

            Ka inhak bulh sa mahnaka laiin chutia min han hmet vel chu ka han thu duhdah lui lehnghal a. An hotunu ni lo ila chu tun ai hian a huai zawkin ka ring. Fet deuh hlek pawhin mi hmet se a mak tawh lo. “A nuam lutuk. Hmet zel rawh,” tih pahin ka maimichhing der a. A inthlahrung lo sawt khawp mai. Ka ban leh dar hmet tura ka tih khan ka nghawng a rawn hmet tel a. Engmah ka la sawi loh avangin a uar tial tial a. A thaw pawh a rang sawt hle..

            “A tawk e. A nuam huai mai.”

 A la duh tawk lo nasa tih ka hria. Kei pawhin ka la duh tawk lo. Mahse a itawm tawk chauha ka insiam thiam poh leh min itna leh ngaihsanna a nasa ang a, chu chu amah ka thunun zel theihna hmanrua a ni dawn a ni. Kan office a inang lo naa inhmuh a \ul leh zauh thin a. A lal zawk ka nih avangin a chang chuan nuam lo a ti tih a lang fo.

Ka dar na chu a dam thei lo va, a rawn lên apiangin hmeh a ngai ta. A tlangnel sawtin a huai sawt khawp mai. An hotunu anga min en chu ni lo se a dan a dang daih tawh ang.

 “I inthlahrung a nih kha. Hmet nawk nawk rawh.”

Eng tin nge a awm tih enthla chungin ka arpui mitmen a. Tihpalh ni awm taka ka mal ka han tilang ruak mai chu hmuhnawm ti em em, inthlahrung deuh chung hian a en leh hrak hrak thin a. Kei lah chuan ka haider tlat a. A rilru buai dan tur chu ka rin hriat mai.

Thla Khat Dang…

Ka inneltir tawh mah mah em ni chu le? Ka hriat loh hlanin ka lo ngaina hman hle a lo ni. A rawn len loh zan chuan khua a har ru riau. Chawlhkar khatah vawihnih emaw, vawithum emaw chauh a rawn leng a, chuti chung chuan kan inngaina ta hle mai. Office-ah hotu zawk ni lo phei ila chuan a dan a dang daih tawhin a rinawm.

 Zankhat a rawn leng chu ka rin anga tlangval zakzum  tak leh inthlahrung thei tak chu a lo ni bik lo tih ka hre chhuak ta a ni. An hotu ka nih avangin ka mitmei hmu lo chuan mi khawih mai mai ngam lo tura ka dah a, mahse chutiang chiah chu a lo ni lo nge keima lam hian ka lo inneltir lutuk tawh zawk ka hre ta lo. Ka dar kham ka hmehtir lai chuan a uar hret hret a, nakinah chuan ka hnute lian nalh ve tawk tak mai chu a rawn tham ta thut mai a. Huat tur nge a nih lo dawh ringawt tur tih ka ngaihtuah chhungin ka hmuiah chuan a rawn fawp ta bawk a. A kut dinglam chuan hneh takin min kuah bet a. Min kuah ngheh em avang leh ka lo inrin lawk loh em avangin tal ngaihna pawh ka hre lo. A kut phih sawn tuma ka han man ve lah chuan ka hneh lo nasa mai a. Ka han sik vak ringawta, engahmah a ngai si lo.

Chutih lai tak chuan kawngkapui chu an rawn kik hlauh mai a. Tlema tlemah ka tal buai hman \helh a ni. Kawngkapui rawn kiktu chu kan peon a lo ni a. A tan len ve reng thu a awm loh avangin a rawn kalna chhan a tih zawh chuan a haw veleh mai bawk a. Mahse a rawn kal chu ka lawm khawp mai.

Tlangval hrisel pangngai, harhfim kar maiin min han fawp chu a danglam hle hian ka hria a. Ka nulat laia ka lo beisei \hin kha hmu ta nite hian ka inhre hial a ni. Mahse lawm ru teh mah ila la inthup deuh \haa ka hriat avangin ka ngawi reng a. Pindanah ka luhsan a, minute nga dawn lai tur chu ka khumah ka va \hu ringawt a. Ngawi rengin ka va chhuak leh a. A bulah pawh thu duh lovin a ep chiahah chuan ka \hu ta a.

Mahse a la duhtawk lo. Ka bulah chuan a rawn insawn phei a.

“I pawi ka sawi a nih chuan min ngaidam ang che. Ka tum lawk bik hauh lo asin. I huatthu sawi ka tum miah lo a nia.”

Ka \awng duh lo lui a. A dik tak chuan ka ngawi lui chu a thiltih ka huat lem lohzia leh chhunzawm leh pawh nise ka haw vak chuang lo vang tih entirna a ni mah zawk. Ka rilru chu a hria a ni ngei ang; min kuai dak a, a hma aia nasa khan min fawp leh ta a. Fawp let duh lovin ka lo dawh ringawt a. Eng tikah emaw chuan he tlangval hi duhthawh takin ka la fawp ang a, lungmuang takin a \angnemah chuan ka la bei ang a, ka la kuah vawng vawng dawn tih ka hria. Mahse tunah rih chuan  la intih itawm hi a \ul ve miau si a ni. Ka fawp lêt chak lutuk. A hm^ ang bawk khan a kut phih sawn tum chuan ka han \ang der ve teh a, a sawt lo kher mai.

A tuka ka office chu chhun laiah hian ka phone message a rawn ri a. Ka han en chu kan tlangvala message a lo ni a. Ka chhang let duh lo lui ve ngat; ka va sual em! Ka hmeichhe rilru tê chu a rawn chhuak a. Ka lal zawk tih entir nan peon chu ka kohtir a. Office pakhata an pu ber va hmu tur leh file pakhat rawn la a, buaipui zui turin ka ti ta a. Nizan lawka duhthawh taka min fawp ngawih ngawihtu ka han tir kual thei chu hmeichhe tan chuan ropui tak  zu ni tlat a. Hetiang mai mai hi a nia thil nuam leh nuam lo inkar chu.

Office-a ka tir kual vel thei chu zan lamah a inthlahrun phah ang a, ka indah itawm vel dawn emaw ka ti a. Mahse a rawn leng leh ngam tho va, min fawp ngam leh viau tho. A uar tulh tulh lehnghal.

A nih nih ni teh se. Min mamawhna aiin ka mamawhna a nasa a, ani aiin tawn hriat ka ngah a, ani aiin pawisak ka nei lo zawk bawk. Nuthlawi pawisak nei tawh lo zunah a uai mek a. Mi hmu lovin zan khat pawh a awm thei tawh lo a nih ber hi. A chhungte phei chuan nuthlawi zunah a uai tih hi hria se tranfer an dilsak nghal ang chu. Kum kha lehchen kha ka tuar tawh a. Mihring nun hi nuam taka hman ve te pawh ka chak asin. Hmeichhia ka nihnaa ka phu tawk hlimna leh lawmna dawn hi ka chanvo a ni law’m ni? Pasal zungawl vei neiin zan tam tak mittui nen hun ka hmang ral tawh a. Chhangchhe nu berh ni chungin zanah ka pasal ngaihzawng nei chuan min lensan reng a. Chumi hnu-ah keimahin fa pahnih ka pawm tlei leh a. Mahse tunah chuan ka awl tawh a, siamtu min siam dan ang taka hmeichhia ka nihna hi hlim taka hman ve ka phu a ni.

“I chhungten min duh lo vang. Buaipui tl^k ka ni lo,” ti chungin min kuahna atanga talchhuah chu ka han tum der a. Chutah hrehawm tiawm taka meng hnuai deuh raih chung hian, “Mipa hi rin harsa ka ti tawh a ni. Ka vanduai thei em mai,” ka han ti leh a. A buai nasa ang chu.

“Kei chu min ring rawh. Mipa dang ang ka ni lo.”

“Mipaho chuan danglam an inti vek. Mipa dang ang lo inti vek hian alawm min tibuaia min bum thin.”

“Kei chu ka danglam alawm.”

“Kei pawh hi nuthlawi dang ang chu ka ni lo asin.”

“Nuthlawi dang ang chuan hmu che ila ka ngaizawng lo vang che.”

“Inngaihtuah chiang rawh.”

“Ka inngaihtuah fel vek tawh. Nangma lamah a fel chuan keima lamah harsatna engmah a awm lo vang.”

“Nangman min duh mah la i chhungten min duh dawn lo. Kei zawng pasalah hian ka vanduai a ni. Vanduai ve hrim hrim tura piang ka nih ka ring.”

“Keiman ka duh che chuan a tawk a ni mai. Mipa dang ka ang lo ka tih tawh kha. Nang anga hmel\ha tih leh it hi ka la nei ngai lo. ”

Thil awmzia chu a lang ruak mai. A chhungte chuan engmah an la hre lo tihna a ni. An la hriat loh vanga \awng huai ve mai mai a nih hi. Mipa chuan an thil duhzawng sex an hmuh theihna a ni dawn phawt chuan arsi lak pawh an huam a, engkim an tiam nghal vek mai ang che. Kan tlangvala pawh hian ka taksa a neih theih a, a duh duha min chinleh theihna tur a nih phawt chuan \awngkam na na na chu ui lo tak a ni.

Min itna chu hmangaihna emaw a ti a. Kei aia it zawk a neih hun hunah min lo hmangaih hauh lo tih hi a inhre chhuak ang a, a atzia sawiin amah leh amah a insawisa ang a, thiante bulah uan nan a la hmang dawn tihna a ni. Chutiang zawng zawng ngaihtuah pha reng si chu beiseina tlem te ka la neih hmang chuan ka la chelh ding tlat a. Ka la thlah phal hauh si lo a nih chu.

Ka chhia leh \ha hriatna leh ka taksa mamawhna chu a inbuk a. Khawi zawk nge kang dawn tih zawng hunin a la hrilh ang chu. ‘Mipa dang ang ka ni lo’ a tih awmzia chu eng nge ni? Mipa dang a tihte chu ka pasal ang kha em ni?

Min han fawp nawn leh chu ka lo chhang let ve ta a. Ka han chhan lêt ve takah chuan rem lehzuala kan infawh theih nan ka insiam rem a. Inhmatawnin kan inpawm ta vawng vawng mai a ni. Ka chhia leh \ha hriatna aiin mipa ka mamawhna chu a langsar tial tial a, a chak tial tial bawk a. Pawisak reng ka nei tawh lo.

Ka awmdan chu kum nga kal taa min thihsantu ka pasal laka phuba lakna ang hialah ka ngai a ni. “Nangmah chauh hi ka duh che. Ani te zawng engahmah ka ngai tawh lo,” a tih nu nen ngei khan ka hlawh liau liauva kan lei motor-in an fawr dun fo va. “Thian satliah mai mai chauh kan ni. I thikthu a chhe lutuk. A zah pawh i zak em em lo vem ni?” tia min hauh phahna nu nen ngei khan zanlai dar 12 pelh tawhah an accident-a, a thih phah ta a nih kha. A hnua ka hriat zel danin a hma thla khata kan motor accident chhan pawh kha he nu nena an fawr vang tho a lo ni a. A thianpa nen motor lian an tawhna lamah bike a lo lang thut a, chumi sut hlau chuan electric ban an su ta niin an sawi a nih kha. Mahse a thih hnu-ah engkim ka hre leh si. Min va bum ngun mawlh mawlh em! Eng nge kei hian ka han pawisak vak bik ang?

Hmeichhiaten mipa laka zahawmna kan neih chikhat “ka thianghlimna” chu ka hlohna a rei tawh a. Chu zahawmna chu ka neih tawh loh avangin chu lam hawi zawnga zahawmna vawnhim tur leh ngaihtuah tur chu ka nei lo. Mi reng reng hian zahawmna hum tur nei tawh lova kan inhriat nasat poh leh zahawmna kan ngainep thin. Keimahni zahawmna ber kan ngaihnêp tawh chuan pawisak tur dang hi a lo vang khawp mai hi a lo ni a. Chutah chuan kei pawh beidawnna rilru thuk tak lo nei reng tawh ka nih avangin ka bang bik lo a ni. Mipa reng rengin thianghlim tawh lova min rin hriat emaw, min hriat chian tawh emaw chuan min zah derna leh min pawisakna an nei tlem ve lehzel a. Chutah chuan inngaitlawm thiam tak, a ruka pa hlar mai si ka tlangval khawi lai pawh hi a bang bik lo tih ka hre chiang.

Mahse “virginity” ringawt chu hmeichhe zahawm leh zahawm lo teh nana hman tur chu a ni bikin ka hre hauh lo va. Ka thianghlimna chu hloh tawh mah ila mi dang laka ka la invawn theih chhung leh min beiseitute laka ka la inthunun theih chhung chu chu mite lakah chuan ka zahawmna la vawng him hle thovah ka inngai ang. Chuvangin he tlangval hian min zuam sual sela, min ngaisang ang; a rin aiin lo khirh ila min duh zual sawt ang; a laka ka tlawm nasat poh leh a induh ang a; a laka ka inchhuan thiam poh leh ka lakah a inphahhnuai thung ang a, min duh tulh tulh dawn. Ka taksa mawina leh ka hmel\hatna ringawt it pawh hian nasa takin a inngaitlawm der peih dawn tih ka hai lo. Keini ang nuthlawi tuai thar leh tan hi chuan buh lem leh buh tak hriat hran hi a harsa lutuk tawh lo turah te pawh ngai ila a dik ang.  

 Min pawmna chu a thlah a. “Tawk rawh se. Ramri kan pel palh ang e,” a ti ta a. A taksa awm dan a\angin mipa dik tak niin a insum ve \ang \ang tih ka hai si lo va, a zahawm ngawt mai. Keimah zawk chuan a tho tur chu a nghawngah uai lehin ka fawp nawn leh a. Min han chul kual vel chu ka zauthau takzet tawh a. Engkim ka huam vek tawh. Miin engahmah an ngaih tawh loh nuthlawi, pasal neih lai pawha ngaihsak hlawh lo, a pasalin ngaihzawng a neihsan reng \hin kha ka nih avangin ka ruak ngawih ngawih a, chu ka rilru ruak min hnawh khahsak a, ka taksa mamawh min phuhruksak tur chu ka duhin ka zawng ngawih ngawih a ni. Mahse chuti chung chuan zahawm zawk dawna ka inhriat avangin harsa ti takin, “Haw tawh mai rawh. Zan dangah i rawn leng leh dawn nia,” ka ti a. Ka rilru erawh chuan, “Riak ve mai rawh. Thlamuang taka zan mut ve te hi ka chak \hin asin,” ka ti mawlh mawlh thung.

Chumi zan ka mu chu ka khawhar lehzual a. Tisa leh rilrua mipa ka mamawhna chu a hma aiin a nasa zawk bawk. Ka fate pawhin min pek theih loh ka tisa mamawhna leh rilru lama ka khawhar rukna phuhrutu tur chu hmu ve dawnin ka inhria a. Ka muhil thei mai lo.

Ni tin kan inkawm bik lo va, zan tin kan inhmu bik hek lo. Chuti chung chuan thla khat dang a han liam leh meuh chu a dan a dang ta zar mai. Inchei vul chuk si lova mipa mit han lak dan vel chu thiam ve tawh awm tak ka ni a. Ka thiam leh thiam loh chiah chu ka hre hlei lo.

Ka pasal accident-na motor kha chu ka thinurin ka tiral tawh a. A aiah Maruti Ignis ka lei a. Ka inhmeh tawk tiu teu viauin ka hria. May thla chanve khaw lum lai a ni. Ni khat chu Inrinni a ni a, office thilah khaw thenawm kilometer 40 dawn laia hla-ah chuan kan thawhpui pakhat nen duty turin kan kal dawn a. A remchang em e tiin kan tlangvala pawh chu ka kalpui nu rawtna angin kan sawm tel a. Keimah tak phei chuan mi mitmei ven te a nat em avangin sawm loh zawk kha ka duh a. Mahse ka kalpui tur chuan ka remtihna pawh hmu chiah lovin a lo sawm a. Kan pathum chuan ka motor kengin kan kal ta a ni. A hm^-ah pawh \huttir duh lovin a hnungah ka \huttir a. Vanduai thlak takin kan ti dawn nge, keini tan vanneihna, ka kalpui nu ber chu haw lamah chuan a rawn chuang tel ve thei ta lo va.  Chumi hre lawka insawm te pawh chu an lo ni zawk awm e. Tichuan tlai khaw thim lek lekah keini pahnih chu kan inkhalh haw ta a ni.

Ni tlak hma deuhin kan thawhna khua a\anga hla lutuk lo lui pakhat kan thleng thla a. A sawi danin kawngpui a\anga minute nga kal vel tur luikam hmun fianrial ang reng tak maiah hian a pute huan a awm a. A tlai deuh tawh naa a pute huan mi fanpui chu a chak deuh niin ka hria a. A sawi chhuah dan atangin a beisei deuh tih a lang. Kei pawhin chutiang huan han fan vel te chu ka chak em em a. Chu b^kah chutia a rawn kal ve tak rau rau-ah chuan han len khawthawnpui te chu ka chak lutuk alawm. Ka chakna ang leh amah ka ngainatna ang hi ka tilang duh lo zawk fo a ni. Chawhmeh lak tur a awm phei chuan a pute chu ka hmelhriat ve tho an nih avangin ka chak zawng tak a lo ni a. Kan kal ta a ni.

Riak tur an awm loh chuan feh pangngai chu Inrinni a nih avangin an haw vek tawh a, chuvangin tumah dang an awm lo. A pute huan chu a lo nuam hle mai a.  Kei phei chuan nuam ka tih thu leh hetiang huan neih ka chak ve \hin thu chu ka sawi chul a. Kan huan han fang vel chuan khaw awm dan pawh kan lo theihnghilh der mai niin; thli a rawn thaw vuk vuk a, ruah mal a rawn tla ti tih ta mai le. Kan han hawi chhuak chu thlipui a rawn in\ham a, khawthlang lam chu a rawn duk khuih khuih mai. Rei lo tê-ah \ek a rawn tla a, thlipui a rawn thleng titih ta. Ka hlau lutuk chu ka khur zawih zawih a. Thlam lam panin ka tlan nghal bawk a. Ani pawh a rawn tlan nghal a. Thlam pawh kan thleng \ha hman lo; ruah tam em em mai chuan min rawn nan a, ka thawmhnaw pawh a huh deuh vek a ni. Ka inha pan si a, a vawt ta kher mai. Khaw lum lai a ni a, thawmhnaw lum lam ka keng miah lo lehnghal.

Chu thlam chu cement-a sak a nih avangin a phui hle a. Chahbi awmna a lo hriat hlauh avangin kan lut thei a ni. A chhung chu a lo ziaawm viau e. Thli chu a nat em avang leh khua a dur tak khup avangin thlam chhung chu a thim deuh ruih a. Thil pawh a hmuh \hat theih loh. Chutah kawl a rawn phe zuai zuai a. Kawlphe eng atangin khum awmna chu ka hre thei a. Khum mawng lamah chuan mutbu lian ang reng tak hi a intel fel at a. Khum ep chiahah chuan khawnvar ung tak mai hi a inhung bawk a. Kan tlangvala chuan nawhalh a han zawng a, a lo kal fo tawh bawka a hmu ve mai. Khawnvar chu a chhi a. Khumah chuan ka va \hu ta a. Vawt tih leh hlauh ka fawm a, ka khur dar dar mai.

Pawn lam chu a ri hum hum a, kawl a phe zuai zuai a, a ri dur dur a, a thim khuih khuih bawk. Ka bulah a rawn \hu a, min han kuah pah chuan, “A va vawt deuh ve. Hlau suh aw. He in hi chu a rinawm a nia,” a ti a. Kei chuan, “Ka hlau a nia. A vawt si,” tih pahin ka lo ngheng a. Ani pawh a thawmhnaw a huh ve tho si a, a buaithlak khawp mai. Haw dawn ila motor awmna lah chu a hla phian tawh si.

Nakinah chuan khum mawnga mutbu chu a tipharh a. “Hetah hian mu lum mai rawh. Heti ringawt hi chuan kan inngheng lum zo dawn lo,” a ti a. Ka kawr huh phelh pah chuan, “Nang pawh i huh nasat kha. Inhru hul phawt ang,” ka ti a. Tlangbana puan ung fahran tawh chuan ka inhru hul mawlh mawlh a. A vawh em avangin puan chu ka phah sawk sawk a, ka mu ta hmiah mai a ni. Ani pawh vawt ti ve tho a nih avangin rawn inthawlh ve mai tur chuan ka sawm ta a. Lo infawp hrep tawh leh lo inpawm vawng vawng tawh kan nih tho avangin ka bula rawn inthawlh chu han hrehna em em tur a awm lo bawk a, a thawmhnaw huh hnuang mai phelh chuan a rawn inthawlh ve ta a. A lum nuam dawn e.

Pawn lamah chuan thlipui a la tleh vuk vuk a. |êk a tla de zuai zuai a. Rial pawh a tla tel niin a lang. Kan vawt ti mu dun, keia thlipui hlau bawk si han inngheng lo thei ta lo chu tum aia thui kan ka a. Kan harh chhuah leh a, duhtawk kan ngah meuh chuan ruah pawh a lo han duak tawh a. Khua a veng leh ta ut mai. Kan thawmhnaw huh hnawng deuh chuap chu hak loh ngawt theih a nih bik si loh avangin kan inha fel a, kan haw ta vang vang mai a ni.

Nuthlawi fa pahnih nei tawhin tlangval hnahkhat virgin ngat mai ka han bum thlu ve zan mai chu ka inchhuang ve deuh larh a. Nuam veng veng hian ka hria a nih chu. Ka nulat lai chu ni sela chu thlam ram tawha kan awm dun chu kan duh thu reng ni lo mah se ka zak haw veng vengin ka ring. Vawi engemaw zat hmeichhiat mipatna lo hmang tawh leh lo beidawnpui em em tawh kha ka nih tlat avangin ka tan chuan ‘achievement’ a ni tlat.

A beisei hun apianga lo inpeih ve ringawt chu ka tum chuang hauh lo. In thleng ka va thlah a. Ka hawsan ta a ni. Ni hnih zet chu theihpatawpa insumin kan inhmuh lohna tur leh kan inbiak theih lohna tur chhuanlam siamin ka hel \ang \ang a. Harsa chu ka tive hle naa keimah leh keimah kha indah hlut ve a ngaih miau avangin ka ti lo thei lo a ni. A tel lova khawsa thei lo ka nih aiin ka tel lova khawsa thei lo a nih kha ka tan a \ha zawk tih ka hria.

‘Inrinnia thil thleng avang khan a thu thua awm reng turah min ngai tur a ni lo’ tiin keimah leh keimah chu ka infuih mawlh mawlh a. Thawhlehnia an office-a meeting kan neih pawhin kan inhmuh loh dan tur leh inhmu pawh ni ila kan inbiak theih loh dan tur ka ngaihtuah zel a. Chu chuan a rilru tibuai ve deuh se ka duh a ni. Chumi tlaia message min rawn thawn, “I ngaihawm tawh hle mai,” tih pawh chu ka chhang mai duh lo va, zanriah ei khamah, “Nang pawh,” ti ringawtin ka chhang a. “Zanin lam te,” tiin a rawn chhang nghal zat a. Chu chu a hnu darkar chanve velah, “Zanin chu mikhual ka nei,” tiin ka chhang leh a. Ka phone ka off zui ta a ni.

Zirtawpni-ah Aizawl ka kal a. Thawhtanni zingah office hman turin ka haw leh a. Kan inhmuh lohna pawh a lo rei ta e. A tawk thawkhat tawha ka hriat avang leh ka khawngaih tak deuh avangin Thawhtan zana lêngah ka sawm leh ta a ni. A diktak chuan kei pawhin ka ngai ve ngawih ngawih a, ka thlahlel ve em em tih chu ka phat hauh lo. Chutiang tlangval hmeltha leh fel, lehkha thiam si, kuhva a ei ve zauh zauh tih loh zuk leh hmuam dang ti miah lo; zu in bawk si lo chu keia tan hi chuan a \ha lutuk a, ka phu lo zawk. Amah \ha ka tih ang leh pasala tan pawha a duhawm turzia ka ngaihtuah hian ka insit a. Ka rilru pawh ka pe \ha ngam lo zawk asin. Mahse awlsam tak, a duh duha a luh chhuah theihna ka nih vaih chuan thil kal sual palh se a uang hnuhnung tur leh min hmusit zui tur chu amah tho hi a ni tih ka hai lo. Chuvangin kan inkarah hian thil dang eng pawh lo thleng se ka dinhmun leh zahawmna hloh thaka tlawm chu ka tum lo a ni.

Nuthlawi fa pahnih nei, mipa mamawh ve ngawih ngawih ka nihna chu mualphopui loh hram ka tum ve a nih chu. Keimahin ka duh ringawt a tawk lo va, aman min duh ringawt a tawk hek lo. Kan induh tawn a, kan inhmangaih tawn a ngai. Chutiang tur chuan keini pahnih hi kan inphu tawk em tih te chu ka ngaihtuah lo thei lo a ni. Ven tur a va tam em! Ka tihsual leh vaih chuan ka zahna nikhua a sei thlawn leh ang a, kum a lo upa ve zel nen, ngaiawh tih a awm tawh lo vang. Ka taksa te hi a lo chuai ve tial tial ang a, ka phu tawk an hniam tial tial dawn. Tumahin rim ena min en loh hun a hla tawh lo tih pawh ka hai hauh lo.

Kawngka hmehrik a rawn ri ral ral a. Ka va hawng chu ka beisei loh zawk an lo ni a. |ha takin ka lo dawngsawng a. Hlim takin an leng a, thingpui leh a hmeh ka chhawpsak a. Nuam an tive khawp mai. Mahse he mite pahnih hi chu ka ning ru deuh \hin. Zu an nam deuh chu sawi loh \awngka lama nuthlawi ka nih thu an sawi ri thlazen leh min zuam phah nana an hmang ti tih chu ka ning a ni. Anmahni chu kawm an nuamin fiamthu pawh an duh hle a; mahse hmeichhe rilru an hre lo mai ni lovin hriat tumna reng reng an nei lo. An duhzawng zawng an sawi a, an nui a, an duh danin min fiam a, chu chu anmahni vek chuan an nuihpui leh a. Keima lama thil awm thei engmah an dawn chang lo. An tan chuan keini nuthlawite chu mihring chanve ang deuh chauh kan ni a. An ui û awrh chauh kan ni mai e. Chutiang boruak rawn keng lut chung chuan min han rim ve a nia, eng tin nge anmahni chu duh thei se min tih ni?

Darkar khat hnu vela kawngka hmehrik rawn hmet ritu chu ka tlangval beiseia chiah kha a lo ni a. Ka thaw huai mai. Inleng dang thlim nan office thil pawimawh a awm vanga rawn leng lut niawm takin ka lo bia a. Ani pawhin thil awm dan chu a man nghal mai avangin office thil eng engemaw chu pawimawh awm tak,  rawn len loh theih lohna ni awm takin a han sawi chhuak a. Chumi bawhzui tur niawm tak chuan pindan lehlamah chuan ka ko phei a. Zawi te hian, “He mite haw hma loh chu leng ve reng ang che,” tih pahin ka han siai zauh a. A tuiral nghal ti tih der mai.

Dar sawm velah inleng pahnih chu an haw a. Office thil sawi tur la nei \euh angin a hnuhnung ber nen chuan kan inchelh khawtlai ta a ni. Hmanni lawk thil thleng avang khan a ta ka ni ta tihna a ni lo va, a duh duh huna a chuankai mai mai theihna ka ni chuang lo tih leh ka zahawmna hi a theih chhung chu vawn him ka la tum ve reng tho tih entir nan harsa takin chawlhkar hnih chuang ka hmu fal duh lo lui a nih kha. Khami chhung khan ka tuar ve em em a, ka khua a harin ka ngai ngawih ngawih thin. Zana ka mute chuan a hming ka lam mawlh mawlh a. Zing thawh veleh a message a lo awm dah lo maw tiin phone ka chuh nghal a. Office-a ka \hute chu ka lo ngawi leh veng veng \hin.

Chu tlangval hmeltha leh fel tak mai, inngaitlawm thiam tak leh ka zai ng^i thiam tak, min ngai pawimawh thiam em em mai chuan nupuiah em chuan min nei duhin ka ring si lo va. Chu tak chuan min tibuai a ni. Zakzum tak leh inthlahrung tak anga a lan thiam ang aiin a hun leh hmunah chuan a huai zek lehnghal. He tlangval fel tak lakah hian ka tlangthan vaih chuan min nei leh duh si lo se ka intikhawtlai mai mai dawn  asin.

“In ka luah hrang tawh asin,” a ti a.

“Min va hrilh lo thei ve?”

“I vang em a ni,” a ti leh a.

“Nanga lawm vang le.”

“Huan pawh ka lei asin,” a ti leh a.

“Khawi laiah nge?”

“Ka pute huan thlang lawk luikamah khan,” a ti leh a.

“Chuti, i feh hun chu min sawm ve dawn em?”

“I tan leh ka tana lei ka ni. Puk chawp lehnghalin,” a ti leh a.

Amah vek chuan, “Ka nu leh pate pawhin an hre vek tawh asin,” a ti leh a.

“I huan lei chu maw? Eng zatin nge i lei reng reng a?”

“Ni lo, kan chanchin hi ka hrilh vek tawh,” a ti lehzel a.

“Eng chanchin maw?”

“Kan pahnih chungchang hi ka sawipui vek tawh ka tihna a nih chu. Nupui te pawh hi nei ve tawh ila ka ti deuh,” a ti leh a.

Ka meng phawk nasa kher mai.

“A ni thei lo. Min duh tak tak thei lo vang. Min hre chiang lo a ni.”

“Ka hriat chian em vang zawk che a ni. Hre chiang lo che ila hetiang thutlukna hi ka siam hauh lo vang.”

Ka rei le!

Chumi zan ka mu tur chuan Pathian hnenah lawmthu ka sawi ve ta hial a. A dik tak chuan ka tleirawl ngaihzawngin min bum tawh a. Ka pasal khan khatiang tak khan min bum nasa a. Pawisak nei lo deuhthaw khawpa beidawng tawh ka ni. Tunah erawh chuan beiseina kawl eng mawi tak chuan min rawn chhun ve leh dawn ta niin ka hria a. Ka naupan lai atanga ka duhthusam chhungkua ngei mai chu din \ha leh dawnin ka inhre bawk a, ka hlim a ni.

Thla khat dang a liam leh ta. Kan hotuten Aizawlah training turin an ko va, kan inhmu leh ta lo vang vang mai. Kan inbe zauh zauh thung. Inbiak reng theih a ni lo va, a duh lah ka duh hek lo. Ka lung chu a leng hle naa inbe zing lutuk lo turin ka insum \ang \ang a. Kan inbe tam lutuk lo.

A awm loh hlana ka inlengte chu an ninawm chang awm mah se min tihlim ang reng phian a, ka khawhar lutuk tur pawh a ziaawm phah khawp mai. Fiamthu an duh em em a, sawi tur lah an hria, mi han fiam dan lah chu an hre khawp lehnghal. Amaherawhchu a hma lama ka sawi tawh ang khan nula han lem vel dan chu thiam lo ve tak an ni. An duhzawng an sawia ka lo nuihpui khan anmahni chu ngaisang ta viau leh ngaina ta viau a, duh phah ve mai thei turah min ngai niin a lang. A ngainat pawh ka ngaina viau; mahse chu bak engmah a awm thei lo. An insawithei ang reng hle a, duh duh thing thei \awngin a ni an \awng ni. Kan tlangvala khawsazia leh an khawsazia chu chhim leh hmar ang hlauh an ni mai e. Ani thung chu a \awng mai mai lo va, ka zai ngai taka a \awng bakah thil a sawi mai mai lo hle. A chanchin a sawi tlem em em a, keimah chanchin leh ka chhungte chanchin erawh chu dilchhut lutuk anga lang si lo hian mi a zawt taimain a ngaihven thiam hle thung. Ka duh zawng leh duh loh zawng ka sawite chu dawh thei takin min ngaihthlaksak thin a. Mi a ngaihthlak taimak em avang leh a dawhtheih em avangin ka duh aiin thil ka lo sawi tam lek lek \hin. 

A rawn haw dawn tlai chuan a rawn len ngei ringin ka lo inbuatsaih ve a. Ka inbual fai a, rimtui tinreng ka inhnawih bakah ka in luah te chu ni dang aiin ka lo dah fel vel bawk a. Mahse chumi zan chuan harsatna dang a awm avangin keimah zawk chu ka hman ta lo hlauh mai a. Kan inhmu thei ta lo a ni.

A tuk zanah erawh chuan tuma dip lohin kan inhmu thei ta a. A pute thlama tum lawk loh deuha kan mut dun bak kha chu hun remchang a awm mang loh chu thuhran, awm ngei turah pawh ka hel deuh zel a. Chuvangin eng tin mah kan khawsa zui lo. Kei pawh ka insum ve \ang \ang a ni. Zahawm taka ka awm loh chuan min iai mai dawn tih ka hria. Induhna tur engmah nei lo kha induh der ve deuh a \ul tlat mai.

A rawn len zan chuan sitting room kil khatah inngheng riala \hu dunin hma lam hun chu kan thlir dun a. Min duh ve tak tak nia ka inhriatna boruak nuam tak leh hlimawm tak mai chuan min chim pil mek avangin ka ^ zo ni berin ka hria. A tir lama chhaih vel mai mai ka tum, chu b^k ka beisei ngam loh tlangval hmel\ha leh nungchang mawi, zakzum der thiam tak leh mi dawh thei tak mai chuan ‘A nuamah pawh, a hrehawmah pawh,’ tiin engkim huama mi neih a intiam si a, mumang ramah ka cheng a ni ber.

Aw Lalpa, ka lawm e. Chumi zan chu aw, a va nuam tehlul em!

Chumi chawlhkar tawp lam chu an khaw lama an chhungte chhiat tawhna-ah a kal lo thei lo va, kan inhmu thei ta lo. Tin, kei pawh harsatna dang neuh neuhin min chim buai ve reng a, kan inhmu lo deuh vang vang mai. Ka khua a harin ka ngai ngawih ngawih a, ka zan mu te chuan thil dang ka ngaihtuah thei meuh lo. Ka office hna lamah erawh chuan ka zangkhai phahin office kal pawh nuam ka ti a. Ka taksa-ah te hial pawh a lo lang chhuak a, ka thawmhnaw ka tawt a, ka mu tui a, ka chaw a ei tui bawk a, ka vunte pawh a lo mam thar lehzual a. Keima inhmuh dan phei chuan ka hmel pawh kum liam ta ai khan a \hain a duhawm zawk a, ka nalh zawk daih bawk.

Rilru leh taksa lama hmeichhe lungawi hi a va lo danglam theih em! Chu chu tuna ka dinhmun chiah hi a ni. Inrinni lo awm leh hmasa berah chuan a huan thar hmuhpui turin min sawm a. Kei lahin ka lo chak sakhai. Insuk tur ka neih nual avangin ka motor nen kan kal ta a ni.

Kan kalna chu motor-in khua a\anga darkar khat kal lo deuh ni a, kea kal dawn r^lah chuan tih mai mai a ni lo. Dar riat leh a chanve hm^in kan thleng thla a. Thawmhnaw suk tur kan ngah loh avangin kan insu zo thuai a, tihtur dang vak awm ta lo chu a la hm^ si a, kan hman ta hle mai. A huan chu a pute huan thlang lam hla vak lo luikamah hian a ni a. Luiah chuan insuin kan inbual bawk a. Tumah dip loha kan han khawsa dun chu nuam kan ti ngei mai. Thlam hlui ang reng tak mai hi lui chhak lawk hmun remchang fianrial ang reng takah chuan a awm a. A chhung chu mi an kal ngai tawh lo tih hriat tak mai hian a lo \hing \hip \hep a. Banga hnah inthiatte chu an ro ri re bawk. A chhuat hnawkte chu ka han phiat nawk nawk a. Hmunphiah awmchhun pawh chu a hlui tawh em avangin a phiat fai hlei thei tawh lo va. Kil khata pawnchhe lo awm chu tuiah chiah huhin thlam chhuat chu ka nawt ta a. A fai duh ta khawp mai a, ka nawh zawh meuh chuan nuam tak a ni. Thlam namthlak a\ang chuan a thlang lama lui tui fim tak luang del del chu chiang takin a hmuh theih a. Lui kama pumphir thle siau siau leh chinrang thlawk tawn sek ka zu hmu chu dam sawng sawng hian ka inhria a nih chu.

Thlam luhkaa tui pipe atang chuan tui hi a khaw ri her her a. A fim mai bakah a vawt tui raih raih khawp mai. Tin, thlam chu rei tak enkawl tawh loh a nih avangin hnimin a bawh deuh lûk a. A bula hnim leh thing dingte chu enkawl loh leh thlak kawlh ngai loh an ni a, thlam chu an hliah deuh vek bawk. Namthlak lam atang lo phei chuan khua a hawi theih meuh loh a ni. Kan chhak lamah chuan sava an hram chel chul a. A \hente phei chu thlam bulah chuan an rawn thlawk kawi zawr zawr hlawm a. Chungte chu hmuhnawm ka ti ngei mai.

Kan inbual zo tawh naa khua chu a lum em avangin ka hmaiah chuan thlan a rawn bawl \iam \iam a. Lum ka ti leh tawh khawp mai. Banga darthlalang them fiah tawh vak lo inthiatah chuan ka han inen a. Chiang vak lo hian ka hmui sen tai têk leh ka biang tai hlar mai chu ka han hmu a. Thlam luhkaah chuan hmai phih pahin ka kut chu ka va sil a. Chutih lai tak chuan ani chuan ka hnung lam atanga mi rawn kuah pah hian, “Kan inneih hunah chuan hetah hian kan feh dun \hin ang a. A riah te pawh kan riak dun \hin ang chu,” a ti a.

Ka ding chhuak chu min lo pawm chawt a, chu thlam ram khawhar tak mai leh fianrial tak maiah chuan duhthawh em em hian min fawp ta ngawih ngawih mai a. Kan awmna hmun leh a boruak chuan a zir em avangin kei pawhin thil dang ka ngaihtuah thei bik lo. Lawm taka lo fawp letin a nghawngah chuan ka uai a. Pangchang taka chik deuh nghar nghar chungin ka pawm bet tlat a. Tuna ka thil tawn lai meka ka lawmzia chu rangkachak zawng miten rangkachak an zawng hmua an lawmna aiin a nasa zawk daih awm e.

Kan thawmhnaw pho nghah ro pahin thlam namthlak a\ang chuan sava thla kan inlak siak a. Kan inhnial a, kan nui dun a, a chang leh kan han inchai deuh thial thial a. Sava thlalak tur hnai deuh a awm chuan a latu nih kan inchuh a. A va nuam tehlul em! Sawrkar hna ka thawh hnua ka chawlh hman nawm ber a la ni hial awm e. Sava lah chu an ngam hlawm em em mai lehnghal. Kan piah lawk luang kungah chuan sava hring mawi deuh mai hi a rawn fu a. Chutah a dang pawh an rawn thlawk kat leh ta nuk nuk mai. Kei chuan a camera chu chuhin ka va hmet zauh a. “Nichina i l^k ai khan a mawi zawk daih ang. Han en ve mah te,” tih pahin sava thla chu ka han hmet chhuak a. A han en a, “Thizil a nih hi. Hetiang hi Mizoram sava-ah chuan a mawi ka tih ber pawl a ni,” a ti a. Camera chu min chhuhsak a, lak fuh ve ngei tumin a lo chang ve a. Chutih lai chuan nichina mi fukna bul chiah luang kung ding fal deuhah chuan sava dang, a hming ka hriat ve ngai loh hi a rawn fu chat a. A fu rei lo hle naa a lo hmet hman a. Chu pawh chu a mawi hle mai. A sawi danin Chhawlhring a ni.

Chumi ni chuan kan inawm nilêng a ni ber mai. John Lyly-a thawnthu (novel) "Euphues: The Anatomy of Wit," (1579)- tiha "all is fair in love and war" a tih ang mai khan keini pahnih inhmangaih karah chuan thiang leh thiang lo a awm lo va, mawi leh mawi lo a awm hek lo; khawvel dana dik leh \ha, zahawm leh zahawm lo kan tih ang chi reng reng hian min phuar lo. Kan pahniha remtihna a nih phawt chuan kan duh duhin kan awm mai a, chu chu a nawmna chhan tak pawh a ni. Chu thlam ram chul deuh rap tawh, a luhna thing indawh pawh mawih tawh tak, fimkhur taka zawh ngai, a chung te pawh hnimin a bawh khah luk mai leh a chhehvel chu keini tan chuan ‘paradise’ tluka hmun nuam leh m^wi, cham hlen ch^kawm tak a ni.

Thingkung ding thelh \huau te, sava thlawk tawn vel ruai leh hram chel chul te, luang thli chhem nghin awn dial dial te, zo tui fim luang del del leh ni sa vawl vawl te, boruak thiang fiah mawi em em leh ral lehlam ngawpui hring dep dup te chu a thlirtu rilru lam hian a zir a ni ang, an mawi em em vek mai a ni. Thlam chhuata kan zal dun han inchhaih velte chu rewind zel theih ni se kum sang sawmah pawh kan ning awm lo ve.

Luikama chhun chawhmeh tur kan vai dun te chu kan in au va, kan zai vak vak a. Kan lui zawh te chu kan inkai a, malte thleng thlenga tui daiin a chang leh lung nalah te chuan kan han tlu dun leh rih \hin. Kan tumbu khawrh leh chakawk lak te chu kan in-ah sem a. Huan chhunga thei tangrah la awmchhunte chu lovin kan inphel zel bawk.

Dar khat rik dawn \epah chaw kan fak a.

Thlam hlui tawh tak chhuata kan chawhmeh inchhawpte chu ropui lua lo mah se a va tui em! Ka bai chhuanna bel chu a neitu hmasate pawhin hawn ena an en tawh loh dum tlar tawh hi a ni a.  No awm chhun hlui tawh tak leh ung khak tawha bai tuihang kan inchhawp \awm te chu ka bai tui hawp tawhah chuan a la tui ber awm e.  

Luikamah ni a tla a, puanpho kan seng vel laia kan boruak te chu a nuam hlei hlei emaw tih tur a ni. Mi an reh em em a, keini pahnih erawh chuan nuam kan ti tial tial emaw tih tur a ni. Kan awmna hi motor chuan darkar khat kal pawh a ni lo va, chuvangin mahni motor keng tan chuan han hmanhmawh chiamna tur a awm lo. Kan awmna lui hi khua atanga chhak lam, mi rehna lam a ni hrim hrim a. Khawthlang lama lui lian zawk khu mi bawh zawk leh kal tamna a ni a, chuvangin he lam hi chu an reh hle. An reh poh leh a nuam a ni mai.

Kan thawm pho seng zo chu camera kengin luiah chuan kan zu kal leh a. Kan haw phal ngang lo a ni ber. Lui mawng lam hla deuh takah chuan kan zu kal a. Phairuang karah te chuan inkaiin kan kal zel a. Sava an tam em em chuan a tinuam lehzual a ni. Kan kalna-ah chuan suar hel ngai hi a lo awm ta a. Chu suar chhengchhe deuh mai kan hel zawh hnu chuan vaukam zawl zau ang reng tak hi a lo awm a. Chu zawl sir phairuang buk karah chuan zan lama sangha mantute riahna ni-awm tak bukte hi a lo awm a. A awmna chu a biru hle a, mi kal vel nazawngin an hmu ve kher lo vang. Keini pawhin sava kan vehna lamah tihpalh thilin kan hmu mai mai a ni. An sa phui phian lehnghal. Kei chuan, “Awi, he buktê hi ka lût ch^k reuh lutuk,” tih pahin ka han bih hram a. Ani chuan, “Han lut chhin la,” tih pahin changel hnah hmanga an kawngka siam chu a la sawn nghal a. Ka lut ta a ni.

“Rawn lût ve chhin teh a nuam reuh lutuk. A romantic bawk si,” ka han ti hram a. A rawn lût ve chu kan han \hu chawl nghal a. “Riah nan pawh a nawm dawn hi le. An sa thiam hle mai,” ka ti leh a.

“Kan riak dun mai dawn em ni?” a ti a.

“Kan pahnih chauh chuan ka hlau deuh. Mahse a nuam ngawt ang.”

 “I hlau poh leh ka tan chuan a nuam a ni mai,” a ti a.

“I sual em mai. Eng vangin nge ka hlauh avanga i tan a han nawm ngawt ang?”

“I hlau lutuk khan min kuah reng ang a, a nuam dawn em asin.”

“Ka hlauh loh pawhin ka kuah tho che alawm. Ka hlauh loh lai berin ani lawm ni ka kuah thin che.”

“Min kuah nasa lehzual dawn asin.”

“Hlauh vanga inkuah ai chuan hmangaihna avanga inkuah hi nuam i ti zawk lo em ni?”

“Hlauh vang pawh ni se hmangaih ber te kuah ngawih ngawih chu a nuam viau tho lo maw?”

“Ka hnial tawh lo mai ang che. A va nuam em. Hmanhmawh lovin aw.”

“Muangchangin le.”

Kan inen a, kan nui dun a. Zawi te hian min rawn pawm a, kei erawh chuan nghet takin ka lo pawm lêt thung. A chang chuan khawvel hi nuam ka ti ve \hin asin aw!

“Ka thinlung zawng zawngin ka hmangaih che.”

Ka lawm lutuk chu ka kha a chih a, ka bing deuh mup mup a, bah deuh tak, thei leh thei lo hian, “Kei pawhin ka hmangaih lutuk che asin,” tiin ka chhang lêt ve thei hram a ni. Ka chalsam chu min han hui kiansak a, a awmah chuan thlamuang takin min beitir ta hle hle mai a ni.

Khum d<p nuam ber chi leh chaw ei dawhkan changkang ber bera ka hmuh zawh loh hlimna vawrtawp, hmeichhiain mipa laka a beisei zawng zawng chu he luiruam thl^m ram tawh leh phairuang kara b<k chhe tê-ah hian ka hmu a. Mihring nun awmze diktak leh hmangaihnain nupa a tihpumkhat dan tur diktak te pawh tem ve dawnin ka inhre ta.

Chuta \anga kan chhuak leh chu luikam \iaupho zau deuh maiah hian kan chhuak leh ta hlawl mai a. Keia nuam ti lutuk chu ka han au ta chul pek a. Chutih lai chuan luikam thing ding rovah chuan sava lian deuh mai hi a lo fu lurh mai niin; ka banah mi manin a hnung lamah min hnuk phei a. Thla la tur chuan a inbuatsaih ta a. Chu sava thlalak chu a va mawi kher em! Sava dang hmuh inbeiseiin hnim phenah kan ding vat a. Kan piah lawk mau tuai lera sava fu chu lak ve tumin a camera chu ka chhuhsak a, ka va tin vang vang a, a thlawh sawn leh hmain ka hmet hman hram a, kan thawm hria ni-awm takin a thlawk vawn vawn mai.  

Hun hian min nghak thei se chuan chu luiruam leh a chhehvel chu kum sang tam tak kan chamchilh peihin ka ring. Khum changkang leh mattress man to dûp nuam ber chia ka hmuh zawh loh khawvel thil nuam ber leh hlimawm ber chu he buk te reuh tê, changel hnah leh mau pum rem khawm mai maia sak chhungah hian ka zawng hmu a, dinning room changkang ber chi leh chawhmeh changkang ber ber ka kil lai aiin he tlangval fel tak mai thlam ramah khan ka chaw ei a tui zawk a, ka taksa pawh hian a ngeih zawk daihin ka ring.

Mite hian min lo ringhlel viau ang em? Kan inzui tam lo ka tih tawh kha. Office-ah phei chuan office hna loh theih lohah tih loh chuan kan inbe ngai lo va. Kan kal lam leh haw lam kan inzui ngai hek lo. Zan tin a rawn leng bik lo va, inngaizawng chesual tawh si-ah chuan inzui tlem tak kan ni. Tun thleng hian office lamah chuan dem fiam leh chhaih fiam kan la tawk lo niin ka hria. Inleng dang ka nei ve fo va, min rawn beisei deuhte pawh an awm; mahse kawp chu ka duh si lo. Kohhran lamin mi rawn hman teh an tum a, a bikin hmeichhe lam an rawn lawr zing hle. Mahse thiam takin ka lo hnar a, kohhran rawngbawl tlak niin ka inhre lo a ni.

Kan inhmuh mang loh chhungin chawlhkar khat dang a liam leh tawh. Buaina tur a tam a, ni tin inzui tlut tlut hman kan ni lo. Chu bakah ka invên nasat vang a ni bawk. Ka inveng lutuk hi a tan chuan a nawm loh phah viau maithei e; mahse a tana nuam ringawt kha ka ngaihtuah thei bik lo va, ba pawh ka la inti chiah lo. Ani pawhin zan tin min beisei bik lo va, beiseiawin ka awm reng duh hek lo. Ni e, ka \hianpa hian min beisei reng lo va, min zar buaireng bik hek lo. Mi lên ruala a rawn lên palh chang pawhin mi hmuh fal a, mi biak fal kher a tum bik lo va, mi leng haw rualin a haw ve mai. Phone-in kan inbe zauh zauh a, ka hmangaih a, a tan chauh ka rinawm reng a, a tan chuan ka engkim hi ka phal vek tih hi hre reng se ka duh a ni. Mahse a tan engkim ka huam tih avanga hun awl  zawng zawnga rawn chuankai tum mi leh mi beisei reng tur chuan ka duh si lo.

Zan khat chu….

“Ka va ngai \hin tehreng che em!” tih message hi a rawn thawn a. “Kei tak a nia ngai che,” tiin ka thawn lêt nghal a. Khua a chhia a, electric a awm si lo va, a thim bawk si, lênga sawm ka duh deuh thut thut mai.

“I va rawn lêng khat ve?”

“Exam turin ka inbuatsaih alawm.”

“I zir zo tawh em?”

“Zir zawh tak tak a awm thei lo. Zanin chu ka lung a leng a ni ang; ka zir thei der lo.”

‘Rawn kal mai rawh,’ tiin sawm ila chuan zan nuam tak kan hmang dun ang a, eng dangmah ngaihtuah lovin kan inkuah vawng vawng ang a, nuam tiin kan rum dun nghat nghat ang. Ka ngaihtuah ringawt pawhin ka zauthau nasa. Mahse chutiang ringawt chu a ni thei si lo va, “Mang \ha” tiin ka thlah ta zawk a ni.

A exam zawh chu ka lo ngh^k char char a, rei ka ti ngat ngat ngei mai. Chawlhkar dang a lo liam zel a, a hmasa zawk chu kan ngh^k chhuak ta.

“Ka huan kha ka tlawh khat lutuk a; min zu tlawhpui ta che.”

“Inrinni chawhnu lamah chauh ka hman ang.”

“A pawi loh chu ka rawn sawm ang che.”

Chawhnu lamah chauh hman thei tura inngai kha dar 12-ah ka hman a, dar khatah chuan huanah kan awm hman tawh. Mahse hemi \um hian kan \henawm nula leh kan thawpui nula pakhat chu kal ve turin ka sawm a. Anni lahin an lo chak nasa, kan pali chuan kan kal ta a nih kha. Huan lah chu keini ai aiin nuam an ti lehnghal. Ka \hianpa ngaihdan chu a ni vak lo tih ka hria. A duh dan chuan kan pahnih chauha kal a, tisa nawmna tinreng chen dun kha a ni mai. Mipa thil duh tawh hi chuan mawi leh mawi lo te, a hun leh hun lo te hi an thliar thiam lo \hin hle. An hmanhmawh viau zel bawk. Keia ngaihdan chuan kan thawhpuite leh kan \henawmte kan sawm ve zauh zauh hian kan pahniha kan kal leh hunah pawh kan hmingchhe lo vang. Kan pahnih chauha kan kal fo chuan mi mit a kham dawn. Nakinah ka la hrilhfiah ang e. A hmelah chuan a lawm lutuk lo tih ka hre thiam; mipa chuan an thil duh an hmuh loh hian tihtauh an awlsam a, an thin a chhia a, kawngkharte hi an khar na thei khawp mai. Mipain kawng a khar rik \huai a, ngawi renga a chhuah nalh chuan hriatthiam mai tur; an nupui lakah an duh ang an hmu lo tihna a ni.

Chutiang chiah chuan vawiina kan chhuak chu a nui tlem hle a. Ka bulah pawh awm \ha duh lovin a kal hrang a, haw dawnah a rawn lang leh a, kan kalpuite pahnih lah chuan an hre thiam si lo; an lo fiam vel te chu za lo deuh hian a nui a, a kalsan daih mai a ni. A awm dan chu ka hai lo; mipa dang ang a nih chuan nakin zanah a duh tak hi ka pe ang a, hengte hi chu a theihnghilh leh vek mai ang.

Keini lam chu kan hlim viau; nuam pawh kan ti. Chawhmeh kan vai a, huana thei awm chhun ang ang chu kan lo zel a, titau deuh reuh an awm tih lam pawh kan ngaihtuah pha lo. Kan nula hruaite phei chu an zai ring khawp mai. Haw dawn hnaiah chuan ka \hiana chu haw a hun tawh e tia sawm tumin ka va zawng a. A dik tak chuan a fala han inhmuh leh te chu ka chak ve lutuk alawm; insum a, inthunun te chu ngai lo se a tluka chakawm a awm hleinem. Ka thlahlel ve ngawih ngawih a, a bula awm reng mai hi ka chak \hin. Huan thlang lam zawl phairuang buk kara a sava veh chu ka va hmu ta a. Chhak lama kan naute pahnih chu an la zai rawng rawng a, an inau chel chul a, kan awm lo tih pawh an ngaihtuah lo.

Ka va thleng chu a lungawi lohna tilang lutuk si lo hian mi a lo melh \ha duh vak lo nghe nghe a. Mahse a rilru ka hriat chian em avang leh a lungawina tur damdawi thlenga ka hriat chian avangin engahmah ka ngai lo lui ve tlat thung. A bul chiahah chuan ka va ding a. Ka infeng chhingin ka inti nalh bawk a, mi a haider reng theih chu ka ring chiah lo. Ka rin ang ngeiin min rawn hnaih a, “I va nalh em em,” a ti ta a. Kei chuan a rilru hre ran a, a lungawina tur hre ranin ka lo nek salh a. A tuiral titih der mai. Sex chungchanga mipa lawmna leh tihtauhna inkar hi chu zim te a nia, thiam chuan a damdawi hi a tlawm asin. Mahse hetia ka tih avang hian ka thu thuin ka dah thei tihna a ni lo a nia. Leng tura ka sawm hlawhchham ngunzia te, thil ti tura min tih ka hnial ngam loh a tamzia lam ka sawi ngai lo va, sawi tur a tam viau tho. A lungawi lovang tih hlauh vanga ka tlawn leh ka inphahhniam a tam asin.

Kan haw lam chu kal lam aiin a boruak a zang ta deuh a, a nuih pawh kan nui tlang thei ta. Ti hi chuan kan pahnih chauh pawhin kal leh ila miin min ngaihdan a zia-awm tawh ang. Kan pahnih chauha kan kal hlir an hmuh chuan a dik dawn lo a ni.

“Zaninah rawn leng ngei ngei rawh aw,” tiin kan inthlah ta a. Mahse ka sawm apianga rawn leng hman a nih loh chu thuhran, zan tin mi rawn birh tlu tlut lam hi chu tum lo tak a ni. Ngai em em e ti lovin chutiang takte chu ka ngaihsanna tizualtu a han ni leh mauh pek a. Hmeichhia hi chu mak tak kan ni. Chumi zan pawh chuan a rawn leng ta lo reng bawk.

September 29 zan chuan ruah a sur nasa mai a. Electric ban a chhiat avangin khawlaite chu a thim bur bawk a. Ka lung a leng hle mai. Ka fate ka ngai a, ka pasal sun tak pawh kha ngaih chang ka nei. Mahse ngaih chang la nei mah ila amah neih leh ch^kna emaw, innei leh ila tih vang emaw a ni tawh lo; la dam pawh ni se in\hen hlen tawh tur tho kan ni. Chumi zan chuan rawn leng tura ka duh taka chu huh deuh phung chung hian a rawn lang hlawl mai a. Keia lo khawhar lutuk leh lo ngai tawh chuan lo pawm chung chung hi ka duh deuh hial a. Ka inthunun hram hram a ni. Bathlara a rain coat dah chulak luhsakin bual inah ka zar pharhsak a. A thawmhnaw huh chu ka phelhtir a, hrukpuanin a taksa chu ka han hruksak thuak thuak bawk a.

“Ka va ngai \hin tehlul che em! Ka ngai tak tak che a ni. Zan tin rawn len mai hi ka duh naa ka hman bik lo va, min hre thiam ang chu ti raw,” tih pahin min rawn pawm chawt mai a. “Kei tak hian a nia ngai che. Ka hre thiam che alawm. Nangte chu i duh duhna-ah i leng kual thei a. Keini in aia hnaiah pawh lenna an tam em mai. A nuam awm bik; lenna tur duh thlanga zan tin mai han awm bik chu,” tiin ka thikthu chu ka han tichhe der a. Ani chuan, “A teuh lo em mai. October thla ami chiah hi exam ka nei tawh dawn a. Chumi hnu lamah chuan zan tin ka rawn leng thei tawh ang,” a ti a. Lo tih huam huam duh bik lo. Exam pawh zo se a rawn leng zan tin dawn lo tih te chu ka hre sa vek; chu chu min duh lo tihna emaw, ngaihzawng dang a nei tihna emaw a ni lo va. Mi birh tlut tlut kha \ul a ti lo mai a ni.

“Ka hmangaih lutuk che. Exam hi zawh thuai thuai a, inneih lam sawi ka duh a ni.”

Fiamthua han kheuh zeuh pah hian, “Exam hma pawh hian a sawi ringawt te chu a sawi theih lo em ni?” ka ti a.

“A hunah chuan kan sawi mai ang. Tunah chuan exam tur ka la nei a, ka hah lutuk.”

 A tan hian engkim ka huam a, a tan chuan ui reng reng ka nei lo. Ka hmangaihna chu a so hian a so bulh bulh mai a, a ch^ng phei chuan chuti tak maia mi pakhat ka han hmangaih ngawih ngawih mai chu ka inhaw hial zawk asin.

Mahse, mahse….

            Beidawng em em tawh chuan beiseina thar ka lo nei leh a; thih duh rum rum khawpa nun ram chau tawh chuan dam hram hram duhna ka lo nei leh a, thinlung chhungril taka nui tawh ngai lo kha ka rilru chhungril bera hlimna tuihnar lo chik chhuak avang chuan hlim takin ka nui leh thei tawh a, zahawmna reng reng nei tawh lova inhria khan zahawm ve dawn ta riauva inhriatna te ka lo nei ve ta. Mipa zawng zawngte hi an rinawm lo vek lo va, an nupui te lakah an sual em em vek lo va, belh tlak tam tak an awm niten ka lo hre thar veleh ta a. Inchei nalhna chhan tur nei lova inhre \hin kha nalh loh hlauh em emna chhan neiin awmze nei takin ka inchei \hin. Hmel\ha ve tawk leh nalh ve tawka ka lo inhriatna te pawh kha a thlawn lul lo ve; nuthlawi fa pahnih nei tawh hian pasal \ha tak ka la neih theih phah dawn si a.

            Pasalte awm nghenga thlamuang taka mut siai siai ka chakna leh chutiang thil tawng ve ngei dawna inhriatna lawmawm tak chuan ka hringnun chu nipui laia thing hnah an chawrno leh ang maiin a chawrnotir leh a. Tunah chuan thlipui leh ruahpui pawh thawk se ka pasal zarah thlaphang lutuk lovin ka tuar chhuak ve thei tawh ang. Chutiang thil beiseina chuan zingkara ka ei leh in dan thlengin min tihdanglamsak a, zan mut dawna ka suangtuahnate chu a letling thawk a ni. Tlai chawhmeh bazara ka thil lei tur te chuan tunhma anga keimah duhzawng chauh kha ngaihtuah tawh lovin, ‘Heng hi a tui tihzawng a ni ve ang em?” tih hlir min ngaihtuahtir a. Thawmhnaw dawra ka kal pawhin keimah duhzawng leh nalh tihzawng ringawtin ka rilru-ah hmun a chang thei tawh bik lo. Ka hlawh la pawh ni dang ang ka ni lo tih ka hria; rilru-ah l^kkep ka nei tlat tawh.

            Chutianga beiseina lawmawm tak nena hun ka hman lai chuan ni khat chu, “Zemabawk d^iah ka ding. Aizawl ka lût \ep,” tih hi min rawn thawn a. Aizawl kal a tum thu chu min hrilh lawk avangin mak ka ti lo.

            Mahse a hnu darkar hnih velah chuan ‘Bike accident a awm a, a khalhtu chu ICU-ah a awm mek, a mar chauh an en tawh,” tih thu chuan min rawn deng leh ta dawt mai a. Ka lu chu a huai muai muai a,  ka mit sulh sulh bawk a; chumi rual chuan thla khat zetin ka period ka bawhpelh tawh tih ka hre chhuak nghal bawk.

A TAWP TA

January, 2018-a ziah a ni.