YESTERDAY WITH LOVE

YESTERDAY WITH LOVE

Zan dar kua leh dar sawm inkar bawr vel ni ta maia ka hriat chu- chu aia tlai daih pawh chu a lo ni reng mahna; a engah mah kha ka chiang tawh lo.

“Min kalsan suh. Min kalsan la eng tin nge ka awm ang? Min ngaihtuah lo em ni?”

- Chu zawhna chu chhan a va harsa tehreng em! University exam chhan ang mai mai zawng a ni hauh lo mai. Zawhna min zawttu sipai bâng fanu pahnih zinga (unau pahnih chauh an ni tihna a ni lo) a naupang zawk, nula hleitling zet zawt, sam sei ngil nalh zet mai leh rimtui zet mai chu mi ngai ve hle leh ka insawn tur huphurh ve hle ni awm tak hian a meng hnuai lap a. A kut ding lam chuan ka banah min kuahin a vei lam chuan a kut tin chu a seh niap niap a. A thaw ri sêk sêk leh a taksa khur der der te, a rimtui inhnawih nam chik chêk leh a kut lum thar thar te chu aw, tawrh a va har tehreng em! Hetiang boruakah meuh hi zawng mipa tumah a patlin theih loh a, pasalṭha pawh a pasal ṭhat theih loh a ni ber.

Tlangval luhlul ve tak leh sehhel ve tak, college kan kal lai pawha a hmatawng ni ve phâk, ramvah nikhua pawha kei ka ni inti ve ṭhin chu ka tuiral a ni ber e. Mipa tana harsatna paltlang harsa ber leh khirh ber, khawvel dang zawng zawng pawh min theihnghilhtir vek thei khawpa thil tithei nula mittui chuan ka ban chu tunah hian a far huh mêk a, a far zat chu chhiar kher lo mah ila ka ngaithla reng a. Theih ni se bûrah dah khawl a, ka kalna apianga ken zel tak ka nâp a ni.

November thla tawp lam zan reh ruih mai leh kawlkil thlang lama thla tlâk tum inbuatsaih vel chuan keini pahnih inkara harsatna meisi de ve ve chu meipui râpthlâk takah a chantir mêk a ni. Thlang lam aṭanga zanlai thlifim rawn tleh chho heuh heuh te, thinghnah innawk ri seng seng te, zan sava hram lauh lauh leh rannung dang hram chiah chiah te chu ka ngaithla pah a. Ka rilru chuan college kan kal laia kan sak liam mai mai ṭhin Beatles hla pakhat,

Yesterday love was such an easy game to   

       play

Now I need a place to hide away

Oh, I believe in yesterday

tih hla kha a lo lang a. Ni e, hmanah kha chuan hmangaihna kawngte hi phei fai deuh hun mai tur leh mâm hun mai turah khan kan ngai ṭhin a. Nuam hlirin emaw min hmuak kan ti mai a nih kha. Chu’ng hun lai chuan tu emaw hi hmangaihin tu emaw chuan min hmangaih lêt ve se khawvel hi nuam hliah hliah a, êng no nghelh a, a rim pawh tui hle turah hian kan ngai ṭhin. Engemaw chenah chu chu a dik pawh a dik e. Hmangaih chawr no hlim chu a duhawmin a pâr rim pawh a tui asin.

Thla êng no nghulh mai chuan kan thlang luiruam chu a chhun êng ruih a. Mi pakhat, khawvel zawng zawnga amah ang tur reng reng awm lo nena kan inzuina mual, nuam zawng zawng nei zova hmangaihna pâr kan tlan dunna mual ngei mai te chu thla êngah chuan chhim leh hmar zawngin a inkham phei ruih mai a. Len den chhuanlama kan inzui nilênna Vâu lui ruam leh maupui hmun hring dup ṭhinte chu a lang chiang ngei mai.

“Min duh ve tak tak ni la chu i kal lo tawp ang.”

Sawi tur ka nei ve lo. Ni e, ka kal avanga amah duh tak tak lo anga min ngai  a nih chuan ka duh tak tak lo va, ka lo hmangaih ve tak tak lo pawh chu ni ve tawh mai rawh se.

“Min ngaidam thei ngang lo em ni?”

Ka ngaihdam avanga thil awmdan hi danglam thei chu ni se thu delhkilh chhe tê mah awm lovin ka ngaidam hmak thei. Hmangaih te ngaihdam tluka nuam leh awlsam hi khawvelah a awm lo asin. Ngaihdam ka châkzia te, ngaihdam tura ka inpeihzia te, ngaihdam tuma ka inngaihtuah nasatzia te, ngaidam tura hei chen ka pan dan te, ngaidam tura ka rilru ka buatsaih dan te, tlawm leh zah ka dawn lohzia te kha hria se ka va ti em! A dik tak chuan ngaihdam a dil hma daih, chanchin ka hriat tirh aṭang khan ka lo ngaidam daih tawh a, engtikah emaw chuan a lo kir leh ang a, a hma aia thûk zawk leh ril zâwk khan kan inhmangaihna pâr zû chu kan tlan leh ang tih hi ka lo thlir ni tin zawk a ni.

Tunah erawh chuan engkim mai chu tlângchhipa khaw awm a thuhrûk theih loh ang tlukin a chiang tawh a. Tunhma anga hmangaihna par tlan dun leh lungrual taka len dun leh chu Rûn lui a lehluan thei lo tluka thil awm thei lo a ni tawh. Kan hmangaih ber te hi kan ta tur chu ni zel se mittui far fap fapa, “I tel chuan ka dam zo lo vang,” titu chu chatuan thleng pawha ka ta tur a ni.

“Thihna chauh lo chuan min ṭhen suh se aw,” tia thu ka tiampui nula hmelṭha leh duhawm, fel chungchuangi lakah chuan bihruk a, amah hmu tawh reng reng lo tura ka inthiarfihlim a ngai ta si. Lunglêngin ka kûr nasa dawn tih te, ka thinlung hliam thi zawih zawih chu ka damchhung zawngin a ser dawn tih pawh hre reng mah ila, he hlain

“Now I need a place to hide away

Oh, I believe in yesterday,”

a tih ang kha ka dinhmun chiah chu a ni ta. Thihna kher lo pawh hian hmangaihte hi min lo va ṭhentir thei tehreng em! Hmanni lawk kha chuan damchhunga lêng dun tur inkawm khan kan inkawm a. Thihna piah thlarau khawvelah pawh Tualvungi leh Zawlpala anga indi rial rial turin thu kan tiam a nih kha. Pangchang takin ka awmah chuan a bei a. Ka kawrkilhna phelhin a kut veilam chuan ka âwm bâwr chu min hiahsak neuh neuh a. Kei chuan zanlai thlifimin a sam a len phêt dawr dawrte chu lo huikhawmsak pahin a biangah chuan huatthlala lo fahran mai hian ka han piai zauh a. “I piai nâ a nia,” tih paha min rawn melh chho ralh chu piai nawn leh tura sawmna duhawm tak a nih avangin a hmâ aia na zawk mah tur hian a biang no chek mai leh vâr sar mai chu ka han piai nawn leh a. Haw lo tih hriat fahrana min han melh nawn leh chu zawi tê hian ka lo fâwp ta a. Thil dang kan sawi zui lo.

Yesterday, all my troubles seemed so far away

Kan inhmangaihna chu khawizu anga thlum, rose pâr anga rimtui, Favang ni chhuak tluka mawi leh nipui pâr vanglai tluka duhawm ni mai khan ka hria a. Tumah pawh ṭhen theih loh khawpa insuih nghet, tuma sawi buai phâk loh khawpa chiang leh midang rawn inrawlh vena awm miah lo khawpa inchar nghet a ni. Thawnthua kan chhiar ṭhin nula leh tlangval inhmangaih inṭhen leh chanchin ngaihnawm tak takte chu kan chunga thleng ve thei turah hian kan dah lo va. Chung thawnthua nula leh tlangval inhmangaihte kâra harsatnate chu a thawnthu tihngaihnawm nana an phuahchawp mai mai an ni. Keini erawh chu midang kan ang lo va, kan inhmangaihna chu thawnthu ziak thiamte sawifiah phâk rual loh leh hriatthiam phâk rual loh khawpa nghet a nih miau avangin thihna chauh lo chuan min ṭhen thei hian ka ring lo a ni. Kan chhungte ve ve lah chu ui leh kel thlun pawlh Verona khawpuia Montague chhungkua leh Capulet chhungkua ang lo takin an inbe ṭha em em si.

 A ngik feih feih a.

      Pawm tawh lo tawp tur nia ka inhriat hnu-ah duhthawh takin kan inpawm leh a, fawp tawh miah lo tura ka intiam tawh hnu-ah lungchim tak, thawhchham lo chauhin a hmui nel thep mai leh dang bei mai chu ka fawp vawng vawng a. Kan inbiak leh theih pawh ka rin tawh loh hnua a aw ka han hre leh chuan mawi hi ka han tithar leh khawp mai a. A thaw ri tal hriat pawh thil hlu a ni. Kalsan hlen tura ka intiam tawh hnu-ah hmuh loh hlauvin hei chen hi ka kal leh chu a ni si a.

“Kan inhmuh hmasak ber ni te kha a va ngaihawm ta em!”

     Kum hnih kal ta khan thingtlang khaw pakhat, kan khua aṭanga mêl engemaw zât, hmêlhriat pawh ka neih mang lohna khua-ah chuan sawrkar hna thawk turin ka inak chhuak a. Ka chuanna tur Sumo hnung ber tlarah chuan nula pakhat hi a lo ṭhu tawh a. Ka va ṭhu lût ve chu min lo kian sawk sawk a. Kum 25 mi vel tur nula sam sei hnelh hnawlh, inkhaithli zaih mai leh nui mawi tak mai bula ka ṭhu tur chu tu nge a nih hre lo mah ila ka lawm ngei mai.

Kawng chanve kan thlen chuan kan hming leh khua, hnathawh leh chhungkaw chanchin tlangpui kan inhre hman tawh a. Dâwt a sawi lo a nih chuan nula hnahkhat, sava thlawk lai tluka zalen leh awlthawng a ni. Heng zawhna chi hrang hrang: Eng vanga an khua-ah chuan kal tur nge ka nih? Tute inah nge ka thlen dawn? Khawi lam aṭanga lo kal nge ka nih? An khua-ah chuan eng ti tura kal nge ka nih? Ka cham rei dawn nge cham rei dawn lo? Khawiah nge lehkha ka zir ṭhin? Nupui nei lai nge ka nih tlangval hnahkhat? Unau eng zat nge kan nih? Ka nu leh pate an la dam em? tihte hi a hre duh tak tak nge min zawt satliah tih phei zawng ka hre lo naa min zawh miau avangin ka hrilh ta vek mai a ni.

     Tlangval thil zâwt chik lutuk leh ti kher kher nih hi ka hlauh zawng tak chu a ni naa a chanchin tlangpui, tlangval tana information hriat nuam tawk vel tur chu ka zawt chhuak ve tho mai. A nu leh pa hnathawh te, an unau zât te, eng nge a tih ṭhin te, Aizawl a kalna chhan te, Aizawla a thlen in te leh a tum aia a cham rei takna chhan te chu darkar thum chhungin kan inhriatsak vek hman bawk.  Tichuan hlim taka an khua chu thlengin kan inmang ṭha ta a ni.

     Ka hnathawhna tur office-a thawk ve chhungkaw pakhat, Aizawl lam aṭanga ka hmelhriat sa chu ka pan a. Ka thlen zan chu an inah ka riak a. A tukah ka awmna tur quarters te reuh tê chu min thenfaisak a. Chumi zan aṭang chuan ka riak hrang nghal a. Zanriah erawh chu kan pu berin an ina ei turin min sawm a, hmun dang ka pan ngam lo. A tuk nilêngin office-ah ka awm a. Zan lamah ka quarters chu ka singsa zo thei a. Lung muang ang reng takin chumi zan aṭang chuan ka inkhawr hrang ve ta a ni.

     Thingtlang sawrkar office a ni naa kan hna ngah lai a nih avangin kan buai nileng ṭhak ṭhak a. Chuvangin ṭhenrual pawh ka kawm hman lawk lo. Chawlhkar khat hnu-ah kan buai zualpui a reh a, zanah te pawh ka lêng hman ve ṭan ta a ni.

“I rawn lên hmasak ber zan te kha ka hre reng asin.”

Dawr pakhata ka chawhmeh lei laiin sumo-a ka chuanpui nula, nula hmel ṭha leh duhawm zet mai Maruati chu badminton racket bawm ak chung hian a rawn lang ve hlawl mai a. A inkhelhna thawmhnaw hâk lai leh a hmêl chu a inhmeh ngei mai. A sam chu a tukhum lamah a ṭawn a, a inkhel hah chu a sen tai têk a. A biang sen mam han mai leh a hmui sen siah mai chu hmuhnawm ena en tham a ni zawk hial awm e. Chutih lai chuan ka mamawh zualpui ka lei zo tawh a, ipte-ah ka khung vel mêk a ni. Mi rawn nuih var var pah hian, “I va rawn lêng duh lo ve?” a ti a. A rawn lût ve ang a, kan inbe zawm ang chu tih nâka lai chuan rawn lût lovin a kal leh ta daih mai a. Ka chhâng hman ta lo. Mahse dawr nghâktu nu, nu thau hmiah hmuah, ṭawng duh zet mai chuan, “Kha nula kha kan khaw nula-ah chuan a fel ber awm e. Kan chhuang teh a nia. A hmêl chang a ṭha lo; a rilru te hlei hlei hi a nia ṭha chu ni. Zan khat na na na chu va rim ve ngei ngei ang che,” a ti a. Kei chuan, “Chutiang nula fel leh hmel ṭha te chuan mi pawh an duh ve awm si lo va, kan ngal tha a hah thlawn mai mai lo maw,” tiin ka han induh der ve a. Ani chuan, “Mipain a tihdan i thiam phawt te chuan engah nge hmeichhia te chuan an han duh loh ang che le. Tlangval hmelchhe hmingthang Maurawkela pawhin a tihdan a hria a, an lal nula hmel ṭha a tlawm der mai asin. A engamah hmâa i tlawm sa duai te chuan tuin nge duh reng ang che?” tiin mi a lo lehzilh ta hrep mai a. Kei chuan, “A tihdan chu kan thiam ve miau si lo alawm le,” ka ti a. Min chhan hmâin mi dang an lo lût a, a dawrtu dangte tan hnawksak mai dawna ka inhriat avangin ka chhuahsan ta a.

     Sumo kan chuan dun laia an in  awmna a sawi kha ka la hre reng a. Chumi zan chuan ka bo deuh that that hnu-ah ka va lêng ve ta chawt mai a ni. Ka va luh lâi chuan a nu leh pate bâkah a naute pahnih an lo awm ve a. Mikhual hmêl an hmuh avanga a nu leh pate rilrua zawhna zawm tur chu lo hre lâwk ni-awm takin Maruati chuan, “Lo lêng ṭhu rawh,” tih pahin office pakhata thawk thar ka nih thu leh kan inhmuh tawh thu chu a lo sawi nghal zat a. Chumi zan chuan mikhual ka ni a, ka vawikhat lenna a ni bawk nen; ka intizakzum lui deuh a, ka ṭawng tlêm khawp mai. A nu leh paten ka chanchin min zawh pawhin an zawhna chiah ka chhang a. Keiman titi hran vawr ka tum lo. Chu chu Maruati nena kan bul ṭan dan pakhat chu a ni.  

      Tlangval hawklak rual, kum sawmthum em pawh la tling lo ni mah ila pa invawng ve thei tawkah chuan ka inngai a. Pathianin a duhtaka a siam nulate hi mipaho intihsiakna hmanrua atan mai maia hman turah ka dah ngai lo. Maruati pawh chu a zahawmna tihmelhem zawng leh timualpho zawnga kawm ka tum hauh lo. Chumi zana ka haw tur chu an bathlar thlenga min rawn zui chhuakin, “I rawn lêng fo dawn nia aw,” tiin min thlah a. Lên nawn fo tum chungin kan inmang ṭha ta a ni.

      Chawlhkar hnih a liam meuh chuan ‘Maruati leh mikhual tlangval an inngaizawng’ tih chu thu hmeichhe thil hre thei deuh zingah chuan a ri ṭan ta a. Thla khat leh a chanve a ral leh chuan a nu leh pate pawhin midang ang chuan min en lo chiang mai.

      Thinlunga khat liam chu kâ chauh hian a lo sawi chhuak lo va, kan chezia leh mitmeng thleng hian a sawi vek mai a lo ni. A bikin nula leh tlangval inkârah ngat phei chuan a ni lehzual awm e. A mitmeng, a khawsazia leh kan awm dun changa a ṭawngkam aṭangte chuan engmah zêp tur a awm lo va. Kei pawh ka inthup zo lo nasa.

      Zan khat ka va lêng phei leh chu a nu nen chauh hian an lo awm a. A naute lehkha zir tur Aizawlah a pain a hruai a. A nu lah chu pindan lamah puan ṭhuiin a buai daih bawk si a. Kan pahnih chauh chuan thlamuang takin kan awm ta a ni. Pahnih chauha awm hian sawi tur a vang leh tlat ṭhin. Mipui hmâa duh duh sawi ngam chu mi pakhat, hmeichhia lehnghal hmâ-ah chuan ka zam ṭhin a. A tlachawp pawha mipui hmâa zam ngai lo kha he nula pakhat hmâ-ah hi chuan inbuatsaih fê chung pawhin ka zam leh ṭhin. Silaimu karah pawh zam ngai lo sipai huaisente pawh hmeichhe hmâ-ah hian an lo khur tawh ṭhin a. Sa leh ral hmâa tlanchhe ngai lo pasalṭhate pawhin an rilru an lo phawrh chhuak ngam lo ve fo tho a nia. Roman general ropui Mark Antony-a pawh Cleaopatra hmâ-ah a tuiral a, Greek pasalṭhate chu Helen-i avangin sang tam tak an thi a, Napolean-a meuh pawh khan nuthlawi pakhat a âtchilh nasa asin. Eng nge ka nih bik?

“I pianchampha kan lawm dun lai te kha nimin ang mai khan ka la hre chiang si a.”

     Chumi zan chuan ngam leh ngam lo hian ka birthday lo thleng mai tur lawm nana chaw eipuiah ka sawm a. A dik tak chuan chhuanlam dang siama min hnar ka ring deuh a. Min lo hnar ta pawh ni se ka dem hauh lo vang. Chu chuan min duh lo tihna emaw, min duh tihna emaw a kawk lo. Engpawh nise ka birthday lo thleng tura ka nula hmelhriat chhun ka sawm chu a awm viau lo maw? Ani chuan mi nuih saih pah hian, “Ka châk zawng tak alawm. Nangni birthday lawm pha nih pawh a ropui alawm le,” a ti a. A inngaihtlawmna ṭawngkam bawhzui chuan, “I rawn kal theih chuan ka lawm ngawt ang. Hmelhriat ka la nei tlêm si a, ka hmelhriat chhunin min lawmpui duh loh chuan a hrehawm dawn em asin,” ka ti a. Ani chuan, “I hmêlhriat awm chhun ka nih vang chauha min sawm pawh ni la ka lawm tho tho,” a ti leh a. Kei chuan thutak deuh zawk hian, “Nangmah chauh hi asin ka sawm. Rawn kal tak tak ang che aw,” ka ti leh a. Ani chuan, “A hun lo thleng phawt se mawle,” a ti a. Ka ngaih chu a ṭha ta deuh sawt mai.

      Ka birthday chu Nilaini a ni a. Maruati chu a rawn kal duh tak tak dawn nge dawn lo ka hriat chiah loh avangin inbuatsaih dan pawh ka thiam lo khawp mai. A hmâ zana ka sawm nawn leh chuan, “A hun lo thleng phawt se,” ti chauh bawkin min chhang leh a. Ka sawmna dawng pha a ni chu lawm hle anga insawi siin rawn kal a tum tak tak leh tum tak tak loh chu a sawi chiang duh si lo. Kei lah hi nula zei lo tak, an rilru tur pawh dawn thiam mang lo hi ka ni si a, ami chhanna chu ka chai tawk leh buan tawk a tling der mai a ni.

      Mahse beisei phâk lohin Nilaini tlai lam dar li leh a chanve velah Maruati chu ka hmu ta hlawl mai a. Ka lawmzia leh mak ka tihzia chu thu leh hlain ka sawi seng lo a ni ber mai. Kawr bân bul vâr thianghlim tak a hâ a. Pawnfen fual, ngal chen vel hi a feng a. A sam chu a inbualna a la rei lutuk lo tih hriat tak hian a la mâm zân a. A hmui sen ling hlar mai leh a biang no chek mai te chuan min tizam hle mai. Lo kuah chûk chûk chu ka duhin ka châk hle naa gentleman taka lo dawnsawn chu ṭha zâwkin ka hria a. Chutiang tak chuan fel takin ka lo dawngsawng ta a ni.

      Choka lama ka chawhmeh chhum rim nam rum rum leh hmun hnawk nuaih mai te chu ka theihnghilh vek a ni ber. Tun hmâ aia hmêl ṭha zawk leh duhawm zâwk fê hian ka hmu a. Hei zet hi chu Romeoa pawh khan hmu se Juliet-i aia a thlan loh tâkah tih mai awl tak tur a ni. Ka en a, ka en nawn leh a. Ka lungawi ngei mai.

     Eirawng min bawlpui dan te, muangchanga chaw kan ei dun dan te chu sawi tam lo mai ila. Tlangval hnahkhat ve ngatin ka in luahah nula ka hruai lût thei a, chuti chung pawha ka inpuan ngam loh chuan khawvel hian min dem lutuk dawn tih ka hria. He nula hi ka hre chiang tial tial a, ka ngaina tial tial a, a bula awm nuam ka ti tial tial a, hmêlṭha ka ti tial tial bawk.

      Tukverh bul ṭhutthlengseia kan thu dun chu zawi te hian ka han kuah a. Taksa inngheng chiala ṭhu dunin kan han ngawi vang vang phawt a. Chutah, “Maruat, ka awm dan aṭang hian ka hmangaih hle che tih chu i hre thiam vek tawh ang a. Min hnar bik lo vang tiraw?” ti lam hawi chuan bul ka han ṭan a. Ani chuan nawi naka engemaw a han sawi sap sap hnu chuan, “…hei hi i birthday ka present che chu ni rawh se,” tih pahin min rawn kuah a, ka hmuiah chuan a rawn fawp ta zauh mai a. “Mak min ti em? Hetiang hian tumah ka la ti ngai lo asin,” a ti a. Kei chuan, “Maruat, tak tak maw? Ka lawm lutuk,” tih pahin ka pawm a, uar fe hian kan infawp ta ngawih ngawih mai a.

    A nuam ṭan dawn chauh tihah tute emaw hian kawngkapui chu an rawn kik dawt dawt a. Ka va hawng chu kan peon leh a fapa mipa naupang an lo ni a. “Pi Hmingi te Sumo kha Pu Chhuana te fu huan bul khamah khan a tlan liam a. Tunah hian mi an tlankhawm mêk a ni,” a rawn ti a. Kei chuan, “E heu, a va pawi ve. Tu tute nge chuang le?” ka ti a. Ani chuan, “Kan pi pawh a tel a ni awm e. Chuvang chuan kan pu pawh a mangang khawp mai. Ka kal lehnghal mai ang e,” a ti a. A kal leh ta nghal a.

     Kan boruak chu a inthlâk danglam chiang ngei mai. Tum ang he hu pawhin kan romantic thei ta lo a nih chu. Maruati chuan, “Ka ni fate pawh an chuang ve ngeiin ka ring tlat a ni. A va râpthlâk ve aw! Kal vat ang,” a lo ti ve a. Ka thawmhnaw ka thlak sawk sawk a, kan tlan chhuak ve ta a ni. A diktak chuan kan tlanchhuak mawl tawp bik hauh lo; lungchim takin ka pawm a, kan infawp ngawr ngawr a, tal chhuah hlauh vang ni hauh lovin nghet takin kan inpawm vawng vawng a. La kham lo tak chungin kan chhuak ve ta a nih kha. Chu chu kan bul ṭanna tak tak chu a ni.

     Chumi tlaia sumo chesualah chuan tualchhung mi pathum leh mikhual pahnih an thi a. Hliam na tak tak an awm nual bawk a. A khawtlang buaiin kan buai a ni ber e. Mitthi lumen ngai pathum bâkah damdawi in lama hliam buaipui ngai te avang chuan nula leh tlangval kan indaih lo hle mai. Maruati nen chuan loh theih lohin in hranah kan tlaivar a (an chhungte an thih ve avangin). Kei chu kan pû ber nupui hliam buaipuiin damdawi in lamah ka awm tam zawk a ni. Khawvar dawn têpah zah theih loh chhuahin ka va lam a, an in thleng ka thlah a. Chumi tûk khawvar dawn têpa kan inthlah dan vel boruak chu nuam tak a ni.

Why she had to go?

I don't know, she wouldn't say

I said something wrong

Now I long for yesterday.

    Thil thleng tam tak bawhkanin kum khat hnua thil awm danah han pakai ta daih ila. Chutia ka ta ni ngeia ka hriat lai leh kan inkarah chuan tumah tlazep thei an awm ngaia ka rin loh lai, eng ang harsatna mahin min pawt ṭhen zo lova ka ngaih lai chuan hotuten kum khat zet phaia training turin min tir ta a. Kal lo thei ni hek lo; mittui nen inthlahin beiseina sâng tak nen New Delhi lam chu ka pan ta a ni.

      Chutia ka training lai pawh chuan ani chu ka tana rinawm reng, min hmangaih reng, englai pawha min ngai ve em em reng tur leh zan tin min ṭawngṭaisak turah ka ngai a. Kei pawh ka lung a lêng a. Thil ropui leh hmun mawi tak tak ka hmuh apiangin ka hre chhuak a, engkim mai chuan min hriatchhuahtir zel a ni ber. A diktak chuan kan khaw lama ka nu leh pate leh ka chhungte dang zawng ai pawhin ka be zing zawk a, ka lung a tilêng zâwk a, ka ngaihtuahna pawh a luah nasa zâwk bawk.

    Chutia amah ngai ngawih ngawih leh haw hun nghâka calendar ka thlir ni tin lai chuan chanchin thar mak tak mai, thil ni thei lo tawpa ka ngaih, tak tak ni ngeia lang si, thil awm thei lo tawpa ka hriat, awm thei ngeia lang bawk si chu ka hre ta a ni. An khuaa PWD department-ah chuan engineer tlangval hmelṭha tak leh zuanzang tak, fel tak leh hawihhawm tak, lehkha thiam han tih mai ai pawha mi chung en, nu leh pate ngaihzawn rawn an tih chi chu a rawn awm a (a hnu lama ka hriat danin). A lehkha thiam tluk zetin hmeichhe cheng pawh a dek thiam a ni awm e. Chu chinghne kawlh, nula man thiam zei zet mai chuan ka beramno pawisawi lo pawh chu a rawn seh ta chat mai ni-awm tak a ni. A bâk chu ngaihtuah chhunzawm atan dah tawh mai ang.

      Ka training chu kum khat leh a chanve hnu-ah ka zo va, huphurh ang reng tak chungin ka hnathawhna khua, hmangaihna pâr tlana hun hlimawm ber ka hmanna khua chu ka pan leh ta a ni. Ka hna chu a hmingin ka han zawm leh ang a, rei lo tê-ah ka kaisang dawn tih pawh ka hre lawk vek tawh. He khua-ah hian ka awm rei tawh dawn lo. Ka kaisanna tur file a kal mêk, kan department hotuin a signature a pe ang a, order chu a chhuak mai ang.

       Ka hnathawhna khua ka han thleng leh chu awm dan thiam harsa ka ti ngei mai. Ka kal dawna kan thutiam zozaite leh kan inthlah dan boruakte ngaihtuah chuan thil awm danin zir se chumi tlai zanriah ei kham rual ruala lêng chhuak a, chumi zante chu kut inhmersak vawng vawng tur kan ni. A nih loh pawhin min lo hmuah duh chhuanlamin an khaw sumo service dinna bazar-ah chuan lei duh pawimawh nei ni-awm takin a lo awm ang a, hlim takin kan inchibai ngei ang.

       Ka thlen hnu chawlhkar hnihna-ah ka insawnna tur order chu ka hmu ta a. He chawlhkar hnih chhung hian chawlhni zan inkhawm leh khawhar inah zan hnih ka kal tih loh chu zankhat mah ka lêng chhuak lo. Thla a laklawh avang leh hna a tam deuh avangin thla thara insawn tur ka ni. Ka insawn tur thu chuan khua a dengchhuak nghal a. Ani pawhin a lo hre ve ngei chuan ka ring. Ka kal hmain vawikhat na na na chu han hmuh leh a, a tana ka rinawmzia te, New Delhi ka awm lai pawha ka ngaih theihzia leh lunglên theihzia te han hrilh a, duhsakna hlan te pawh ka châk hle. Mahse boruak rit tak mai tizang tura inphah hnuai zawk nih chu kan tum lo ve ve nge ni a, inhre pawh lo hian kan lo tuar ve ve viau pawh ka hre chiah lo. Engpawhnise, kei chuan la hmangaih teh mah ila tihngaihna a awm tawh lo va, ngawi renga tawrh tlawk tlawk mai chu ṭha berin ka hre ta a ni.

       Amaherawhchu thil hi kan tum ang vek leh duh ang vek te hian a kal lo fo mai. Zan khat chu ka pem hmâ zan hnih chauh a awm tawh tihah chuan hmeichhe naupang pakhat hian lehkha them pakhat hi min rawn pe a. Ka han chhiar chu Maruati lehkha a lo ni a. Zah pawh dawn lova mi rawn hmuh a tum thu a lo inziak a. Chu lehkhathawn chu ka chhiar nawn ka chhiar nawn a. Chhan ngaiah pawh ka ruat lo va. A lo kal duh a nih erawh chuan lo hnar ka tum lo. Engkim ka sawi ang a, engkim ka ching fel ang. Eng tin pawhin awm se ka la hmangaih reng a, ka duhna pawh a la pangngai reng tih te pawh ka hrilh vek ang.

      Chumi zan chuan a ṭhiannu nen an rawn kal ta ngei a. A hmâ ang bawk khan a la hmelṭha a, a la duhawm reng a, a âw leh ṭawngkam te chu a la mawi em em a, a rim te chu a la tui veng veng mai. A sam chu ka kal hma ai khan a lo tawi hret thung. Kawr sen no, nghawng bial, inhmeh ka tih em em ṭhin, amah pawhin a inhmeh ka ti ngawih ngawih tih a hriat ngei mai chu a rawn ha leh a. Pawnfen dum fual hnak mai hi a fêng a. Ka mitah chuan sawiselna tur a awm mawlh lo a nih ber. A thiannu chuan chhuanlam siamin min kalsan a. Kan pahnih chauha kan awm hnu chuan bul ṭan dan tur ka han hre mai lo va. Ani pawh a zam ve hle tih a lang.

     “Ka chanchin kha i lo hre vek tawh ang ti raw?” tih zawhna chu ka chhang thei meuh lo va. Ka ṭawng chhuak zo lawk lo ni berin ka hria. A mittui rawn tling piau leh rawn luang chhuak ta ngiai ngiai te, ri chhuak lova a phun sep sep leh a kut khur dar darte chuan ka thinlung hi a vit tlang ni berin ka hria. Mahni intheihnghilh a, va pawm chawt a, bul ṭan ṭha leh tura sawm tak ka nâp a. Vawikhat phei chu ka che chhuak titih hman hial a ni. Mahse ka inhre chhuak hman hlauh a, ka ding chawt a. Ka ṭawng thei tawh lo.

       Ka quarters chu tlang pang hmun rem tak, fal deuha awm a ni a. Tukverh aṭang chuan thlang lama lui ruam, hmana lên kan den dunna lui te, kan thing phurh dunna hmun te, mi lo zawhnaa kan feh dunna chul te, pawimawhna em em awm lova kan ram kal dunna hmun te leh kan insuk dunna lui te chu a lang thei vek a ni. Thla chu a êng hle a, boruak vawh vang ni hauh lovin vawt seng seng hian ka hria a. Awm ngaihna tak pawh ka hre lo.

      “Thil zawng zawng a khaw lo zo vek tawh a. Sawifiah ngaihna pawh ka hre tawh lo. Inrinna hman awm lova lir lo nghing thutin thil awm dan a tidanglam vek ang hi a ni ber mai. Mahse min thiam lo lutuk suh. I rin ang chu ka ni vek lo a nia aw.”

       “Ka rin ang i nih leh nih lohin awmzia a nei tawh lo. Ka rilru ka siam fel tawh a. Insawn turin ka intêl fel diam tawh bawk. He khuaa ka awm chhung hian hmangaihna avanga mihringin hlimna a tawn theih sang ber nia an sawi chu min pe a. Lawmthu ka hrilh nghal che ni rawh se. Hlimna leh lawmna ka tawn lêt chiaha rilru natna ka chhuahpui tur erawh hi chuan min tibuai khawp mai. Mahse ka vui lo. Mihring pangngai tawn tur tawng ve ta-ah ka inngai mai a ni.”

       “Min ngaidam ang che. Mahse min ngaidam ang che ka tih hian min pawm leh rawh ka tihna chu a ni lo. Min pawm leh tur hian ka ngên ngam tawh lo che a ni zawk. I tana rinawm reng tur khan ka intiam a. Ka la rinawm reng bawk. Mahse….” A mittui a rawn tla leh a. Kei pawh eng ruai zawng ka ni bik lo. Inngaizawng inhmu thiam lo leh intitau satliah chu ni ila chu ṭawngkam khat lek pawh chu dam phahna huai huai tur leh hlim tak nuih dun lehna tham a ni. 

      Nakinah chuan thei leh thei lo hian, “Ka hmangaih ber che tih hi chu min hriatsak reng ang che. Chu bâkah chu ka phût ngam lo ve,” a ti leh sap a. “Thiam thu sawi a sâwt lo tih ka hria. Chuvangin ka chunga thil thleng zawng zawng chu tihian ka tuar ngawt ngawt mai ang,” a ti leh a.

      Ka insum zo ta lo. A bulah chuan ka va ding a. A hnial dawn bik lo tih hriain ka va pawm chawt a; a lo ṭang bik eih lo. Nghet taka min lo pawmin a ngik feih feih a. Eng chen nge ṭawng lova chutiang chuan kan awm ka hre lo; a rei thawkhat viau ang. Mahse uar tak leh nghet taka inpawm ni mah ila kan thinlung erawh chu a insuihzawm thei tawh mawlh si lo. He nula duhawm tak leh hmelṭha tak, sawiselbo kawma ka lo kawm ṭhin, ṭha famkim ngaihzawna ka lo ngaihzawn, khawvel nula awmchhun hmangaiha ka lo hmangaih ṭhin hi ka ta tur a ni lo tih a chiang tial tial bawk.

      Chumi zan chuan chhin khat mah ka chhing lo niin ka inhria. Vanneihthlak takin a tuk tlai lamah motor kal tur a lo awm remchang hlauh mai a. Zankhat la riak tura inngai chu ka insiam sawk sawk a (ka bungrua hi ka têl lawk sa deuh vek tawh zawk a), chu khua chu hmu leh tawh ngai lo turin ka chhuahsan ta vang vang mai a. Hei hi hemi khuaa ka bul\an dan leh t^wp dan, ka Alpha leh Omega chu a ni ta der mai.◊◊